احتمالا همه شما گل نرگس را
میشناسید و به آن علاقه دارید. اما اگر دوست دارید درباره این گل اطلاعات بیشتری کسب
کنید و با روش کاشت و نگهداری و گونههای محتلف گل نرگس نیز به خوبی آشنا شوید، در
ادامه این مقاله همراه ما باشید.
شناخت گل نرگس
نرگس دسته ای از 50 گیاه مختلف پیاز دار، که از
اروپا تا آفریقای شمالی می روید را شامل میشود.
تاریخچه گل نرگس نشان می دهد که از دیرباز در بین مردم سراسر جهان محبوب و شناخته
شده بوده است. بسته به نوع گونه آن، گلهایش می تواند به صورت تنها و یا دسته ای بر
روی یک ساقه باشد. انواع گل نرگس امروزه در سراسر دنیا کشت می شود. پرورش گل نرگس
در مناطق مختلف جهان انجام میشود.
به طور کلی، گلهای آن شبیه به یک ساز ترومپت و یا یک فنجان است که با 6 گلبرگ در
اطراف خود، تزیین شده است. نرگس رنگهای مختلفی دارد؛ مثل سفید، زرد، نارنجی،
صورتی و این روزها هم رنگهای جدیدتر که با اصلاح نژاد صورت گرفته است. اکثر گلهای
نرگس عطر زیادی دارند اما گاهی اوقات برخی گونه ها بوی کمی هم دارند. گلهای او در
اواخر زمستان شکوفه میدهند. برگهای سبز رنگ او، مانند یک بند نازک و ظریف دور
گلبرگها را احاطه کرده و شکل و شمایل مرتبتری به آنها داده است.
ویژگیهای اصلی و شرایط نگهداری گل نرگس
نام رایج: نرگس
نوع:
پیاز دار
قد گل: 30 تا 60 سانتی متر
محوطه
مورد نیاز برای کاشت گل نرگس: 15 تا 30 سانتی متر
زمان
گلدهی: از اوایل آذر تا اواسط اردیبهشت
رنگ
شکوفه: زرد
میزان
نور مورد نیاز: نور کامل آفتاب تا کمی سایه
میزان
آب مورد نیاز: متوسط
دشواری
نگهداری: کم
نوع
گل: برجسته و جلوه دار
بررسی تاریخچه گل
1. تاریخچه نرگس در افسانههای یونانی
نام لاتین نرگس، Narcissus، از یک باور
قدیمی یونانی گرفته شده است. در این افسانه گفته شده که یک حوری زیبا به نام
“اکو”، عاشق یک جوان یونانی به نام
“Narcissus” شده بود. اما او به اکو گفت که برود و او را تنها بگذارد. اکو با قلبی شکسته او را ترک
کرد و با یادی از آن جوان زیبا به زندگی خود ادامه داد. وقتی این ماجرا به گوش Nemesis، الههی انتقام
گیری در یونان باستان رسید نارسیسس را فریب داد و به داخل یک استخر بزرگ انداخت.
همانطور که گفتیم، نارسیسس جوانی رعنا، زیبا و خودشیفته بود. وقتی انعکاس تصویر
خودش را در آب استخر دید، خم شد تا بتواند واضحتر چهره خود را ببیند و بیشتر لذت
ببرد! اما غافل از اینکه همه اینها توطئه بود تا به داخل آب بیفتد و انتقام اکو از
او گرفته شود. وقتی به داخل آب افتاد و غرق شد، نمسیس (الهه انتقام)، او را به یک
گل نرگس تبدیل کرد.
2. تاریخچه نرگس در اروپا
تاریخچه گل نرگس نشان می دهد که انواع مختلفی از این گل در اروپا و آفریقای شمالی کشف شده است. از اطراف دریا تا علفزار و کوهپایهها، از جنگلها تا صخرهها و صحراها! در همه جا نرگس زیبا قابل رشد و زندگی کردن است. بیشترین تنوع نرگس، در اسپانیا مشاهده شده است. اما سایر کشورها هم مثل مراکش، پرتغال، فرانسه و ایتالیا هم انواع زیادی از نرگس را در طبیعت خود دارند. برای نخستین بار، نرگس در حدود 300 سال قبل از میلاد مسیح به باغچهها آورده شد. گیاه شناس و فیلسوف یونانی ثئوفراستوس، انواع مختلفی از نخستین نرگسها را در کتاب 9 جلدی خود به نام ” اطلاعاتی در مورد گیاهان” به چاپ رسانده است. نرگس توسط رومیها به انگلیس آورده شد. انگلیسیها در آغاز تصور میکردند که شیپور گل آن شفا بخش است، اما بعدها مشخص شد که نه تنها شفا بخش نیست، بلکه باعث ایجاد التهابات پوستی میشود.
مختصری درباره طبقه بندی و کاشت این گل در قرن نوزدهم
تا قرن نوزدهم، اطلاعاتی در مورد طبقه بندی
انواع مختلف گل نرگس به طور جدی در دسترس نبود. اگرچه امروزه انواع مختلف این گل
شناسایی شده اند و نام مخصوص به خود را دارند، اما در بین مردم انواع مختلف هم به
همان نام نرگس شناخته میشوند. نرگسی که بیشتر در دسترس است، شیپوری زرد رنگ همراه
با گلبرگهای متراکم دارد.
به
دلیل محبوبیت این گل، انواع مختلفی از آن کاشته شده و با کمک پیشرفت علم گیاهان،
با دستکاریهای کوچکی رنگها و شکلهای جدیدی برای او خلق شده است. گلبرگ نرگسهای
کلاسیک و اصیل زرد رنگ هستند، اما این روزها میتوانیم گلبرگ نارنجی، سبز، قرمز و
یا مخلوطی از این رنگها را هم پیدا کنیم. شیپور این گل هم در رنگهای مختلفی مثل
زرد، سفید، صورتی، نارنجی، قرمز و یا سبز هم کاشته شده است.
مقدمهای بر کاشت گل نرگس
برخلاف لاله، پس از کاشت گل نرگس هر سال به گل دادن خود ادامه میدهد و محدود به همان سال کاشته شدنش نیست. بهترین مکان برای آنها باغچه، حاشیه دیوار، باغچههایی با گیاهان وحشی، و در جنگلها در کنار درختچهها یا درختهای انبوه و حجیم است. کاشتن تعداد زیادی از آنها در کنار هم نه تنها مشکلی برای رشد ایجاد نمیکند بلکه باعث بهبود فرایند رشد آنها میشود. پس بهتر است حداقل 6 پیاز نرگس در یک محوطه بکارید. پیاز نرگس به خوبی با سایر گلهای بهاری همراه و آمیخته میشود.
روش کاشت این گل چگونه است؟
گل زرد و طلایی نرگس، نماد فوق العاده ای برای
آمدن فصل بهار است. اما آیا میدانید که چگونه و در چه زمانی باید آنها را
بکارید؟ اگر دوست دارید تا در مورد روش کاشت گل نرگس ، نگهداری و مراقبتهای بعد
از گلدهی نرگس بیشتر بدانید، ادامه مطلب را از دست ندهید.
نرگس
یک گل چندساله مقاوم است که در اکثر مناطق آب و هوایی – به جز
مناطق بسیار گرم و مرطوب- به خوبی رشد میکند. او کاشت پاییز است؛ پس نرگس زیبا را
در فصل پاییز بکارید و در اواخر زمستان تا اوایل بهار منتظر گلهای خوش رنگ او
باشید.
نرگسهای اصلی و قدیمی، زرد و سفید هستند، با شش گلبرگ که دور یک شیپور ترومپتی
شکل را احاطه کرده اند. اما این روزها به لطف پیشرفت علم کشاورزی و کاشت گلها،
شاهد رنگهای متفاوتی از نرگس هستیم. روی یک ساقه نرگس، ممکن است 1 تا 20 گل رشد
کند. هر چه تعداد گلها بیشتر باشد، وزن ساقه بیشتر شده و ممکن است به سمت پایین
خم شود. نرگس برای کاشته شدن بین درختچهها و یا باغچههای باریک عالی است. همچنین
یک باغ پر از گیاه و یا یک بیشه بزرگ هم میتواند به خانه ای برای این گلهای بی
نظیر تبدیل شود. خیلی از باغبانها پایزهای نرگس را در تعداد بالا در باغ خود میکارند،
به نظر شما چند نرگس در کنار هم؟ 100؟! خیر. بلکه کاشت هزاران نرگس در کنار هم
برای آنها خوشآیندتر است!
بهترین زمان برای کاشت گل نرگس چه زمانی است؟
بهترین زمان کاشت گل نرگس در پاییز، و حدود 4-2 هفته قبل از سرد شدن زمین است.
محل مناسب برای کاشت گل نرگس باید چه شرایطی داشته باشد؟
شرایط کلی کاشت گل نرگس
این گل به راحتی در خاکی با رطوبت متعادل و با
زه کشی مناسب، و در نور زیاد و یا کم خورشید رشد میکند. بهترین خاک برای نرگس،
خاکهای مخصوص گلدان است.
در
فصول رشد، باید خاک را مرطوب نگه دارید. زمان کاشت پیاز نرگس پیاز مهم است. این گل
را باید تقریبا در اوایل (نهایتا تا اواسط) پاییز بکارید.
برای کاشت گل نرگس عمق خاک و گلدان، به اندازه پیاز گل بستگی دارد. به هر پیاز
باید حداکثر در عمقی سه برابر بزرگتر از اندازه خودش کاشته شود و روی آن هم حداقل
به همین مقدار خاک ریخته شود. اگر میخواهید چند پیاز را در کنار هم بکارید، بسته
به اندازه هر کدام، حدودا به اندازه 4 تا 10 پیاز بین آنها فاصله بگذارید؛
به
این ترتیب باید پیازهای درشتتر را دورتر از پیازهای کوچک بکارید تا فضای کافی
برای رشد همه آنها وجود داشته باشد.
اگرچه در ابتدا این فضای خالی بین پیازها خیلی جلب توجه خواهد کرد، اما به مرور
زمان این فضای خالی توسط گلها پر خواهد شد.
شاید نیاز
باشد اینجا یک فرمول کلی ارائه کنیم تا بهتر این اندازهها را درک کنید : “برای
کاشت گل نرگس هر پیاز را در عمقی مساوی با 6-3 برابر اندازه خود، و در فاصله ی 4-8
برابر اندازه خود با سایر پیازها بکارید.”
روش تکثیر کردن این گل چگونه است؟
روش نگهداری از گل نرگس پس از شکوفه دادن
بعد از این که گلها در بهار شکوفه دادند، ممکن است بخش بالایی بعضی از ساقهها از بین برود. در حقیقت، این برای جلوگیری از تغییر و نابودی دانههای گیاه صورت میگیرد. اگر برگهای این ساقه زرد شد، حتما آنها را جدا کنید. این گلها معمولا به سمت نور خورشید رشد میکنند و خودشان آفتاب را شناسایی و جذب میکنند، پس باید از آنها انتظار رشد در هر نقطه از باغچه را داشت. این گل میتواند تا سالها با قدرت و زیبایی همیشگی خود رشد کند و باغچه شما را زیباتر کند. ولی اگر با گذشت زمان، تعداد و یا کیفیت آنها کاهش پیدا کرد، میتوانید یک برگ مرده از گیاه را جدا کنید و مجددا در خاک بکارید.
روش نگهداری از نرگس کاشته شده در باغچه یا گلدان
کاشت گل نرگس در گلدان نیز امکان پذیر است. برای نگهداری و پرورش گل نرگس در باغچه و گلدان موارد زیر را در نظر داشته باشید:
آفات آلوده کننده و بیماریهای رایج گل
آفت و یا بیماری خاصی نرگس را تهدید نمیکند. اگر خاک و شرایط مناسب را برای او فراهم کنید، تقریبا هیچ دردسری از لحاظ بیماری و حشرات موذی برای شما نخواهد داشت. اگر خاک او به خوبی زه کشی نشده باشد، ریشه نرگس فاسد شده و از بین خواهد رفت. در شرایط خاص و در صورت عدم فراهم بودن ایده آلهای گیاه، ممکن است آفاتی مثل پروانه، کرم، تخم عنکبوت و حلزون ظهور پیدا کند. ممکن است پوسیدگی، کپک و ویروس هم به ریشه این گل حمله کند. گاهی هم ممکن است که برگهای گیاه زرد شود. البته همانطور که گفتیم این مشکلات بسیار نادر است و اگر شرایط را برای او فراهم کردید، نیازی نیست نگران حضور افات باشید.
آیا نرگس گلی سمی است؟
گونههای مختلف گل
اگر شما میخواستید یک گل جدید خلق کنید، به سراغ چه ویژگیهایی میرفتید؟ قطعا با یک لیست طولانی از ویژگیهای یک گل ایدهآل روبرو میشدید. آن گل باید در عین زیبا و مقاوم بودن، نگهداری ساده ای داشته باشد. احتمالا تلاش میکردید تا عمر سالیانه او را افزایش دهید و مقاومت او را در هر شرایطی بالا ببرید. اگر او را نسبت به حشرات و بیماریها و آفات هم مقاوم میکردید که عالی میشد! خبر خوب این است که این گل وجود دارد. این گل رویایی گلی نیست جز، انواع گل نرگس !
معرفی جذابترین گونه گل نرگس
امروزه انواع گل نرگس را در سراسر دنیا می توان
یافت اما حدودا 10 دسته اصلی برای گل نرگس وجود دارد. یکی از جالبترین آن دستهها،
به نرگس “آلفرد
پادشاه” معروف است. این نوع نرگس، از یک شیپور ترومپتی شکل تشکیل شده است؛ قد این
شیپور مرکزی میتواند برابر یا بلندتر از گلبرگهای گیاه باشد. در این نوع، روی هر
ساقه فقط یک نرگس رشد میکند.
این
نرگس زیبای پادشاهی، در فصل بهار میتواند از 4 تا حدود 6 متر رشد کند! هر گل از
این نوع نرگس، کاملا قائم و عمودی، با گلبرگهای زردی است که کمی پیچ و تاب خورده
اند و در کنار هم، یک ترومپت زرد رنگ ساخته اند. این گل در اواخر زمستان شکوفه میدهد.
بررسی تاریخچه گل نرگس با آلفرد پادشاه
او برای نخستین بار، در اواخر قرن نوزدهم در
انگلستان توسط مردی به نام “جان
کندال” کاشته شد. سپس در سال 1899 به جهان معرفی شد و خیلی زود با همان رنگ کلاسیک
و رایج زرد در بین مردم محبوب شد. او سالها به همان شکل ماند و تغییری نداشت. تا
این که در دهه 1950، نرگسهای زرد رنگ جدیدی به بازار آمدند که هم گلهای بزرگتری
داشتند و هم دوام و مقاومت بیشتری. ولی از همان سالها (1950) تا کنون، کاشتن پیاز
گل خاص و بزرگ “نرگس آلفرد پادشاه” کاهش یافت.
به
طوری که این روزها این گل اصلا در دسترس نیست، به جز تعداد بسیار محدودی از گلفروشان
حرفه ای که برای جلوگیری از نابودی پیاز این گل تلاش میکنند. اما به افتخار
پادشاه آلفرد، این نام هنوز زنده است و استفاده میشود.
بسیاری از نرگسهایی که امروزه به نام نرگس پادشاه آلفرد فروخته میشوند، در اصل
یک پادشاه آلفرد واقعی نیستند. اما به دلیل گل بزرگتر و زردتر خود و طبق یک قرار
نانوشته، آنها را هم به همان نام ارائه میکنند. البته بهتر است آنها را نوع خاص و یا پیشرفت
کرده نرگس آلفرد پادشاه بنامیم.
معرفی معروفترین گونههای گل نرگس
1. گل نرگس شهلا
این نوع نرگس، یکی از کلاسیکترین گلهاست. نرگس ترومپتی، بهترین نوع نرگس برای سنگفرش کردن باغچه است. هر شاخهی آن، شامل یک گل بزرگ و جذاب زردرنگ است. معمولا برگ آنها سبز-خاکستری است و حدودا 3-2 سانتی متر است. اگر شیپور گل نرگسی بلندتر از گلبرگهای آن بود، در این دسته قرار میگیرد.
2. گل نرگس شیپور بزرگ
این نوع نرگس، مقاومترین نرگس موجود است و تقریبا برای هر منظوری مناسب است. مثل سنگفرش کردن باغچه، چیدن، دسته گل، تزیین ماشین عروس و … نرگس شیپور بزرگ تنوع رنگی بالایی هم دارد: سفید، تمام درجات رنگ زرد، نارنجی، قرمز و صورتی. هر شاخه آن یک گل نرگس دارد.
3. گل نرگس پرپر
به جای یک شیپور، مرکز این نرگس از گلبرگهای خودش تشکیل شده است و به همین دلیل کمی شبیه به گل رز است. هر ساقه از این گل، میتواند حدود 20 نرگس روی خود داشته باشد. به همین دلیل برای سنگفرش کردن باغچه و یا چیدن بسیار مناسب است.
4. گل نرگس وحشی
این نوع نرگس، عاشق آفتاب سوزان تابستان است. به همین دلیل برای شهرهای گرم کشورمان بسیار مناسب است. پیاز این گل به خوبی با محیط تطابق پیدا میکند و نرگسهای خوش رنگ و متفاوتی را به وجود میآورد. روی هر ساقهی ظریف سبزرنگ او، چندین نرگس خوش بوی کوچک رشد میکند.
5. گل نرگس مینیاتوری
این گل، ترکیبی از انواع مختلف نرگسهای کوچک است که با هم تا حدود 15 سانتی متر رشد میکنند. او برای باغچههای سنگی، فاصله بین ریشه درختان و تحریک رشد گیاهان باغچه مناسب است. اگر بالکنی با نورگیر خوب دارید، میتوانید این نوع نرگس را در یک گلدان مناسب بکارید، البته باید در زمستان او را از یخ زدن محافظت کنید. پیازهای متفاوتی برای این گل وجود دارد، که هر کدام بیش از دو ساقه نرگس ایجاد میکند.
6. گل نرگس شاعری
این گلهای درخشان، گلبرگهای سفید دارند و یک نوار باریک قرمز، نوک شیپور میانی آنها را تزیین کرده است. کمی بوی تندی دارند و یکی از مقاومترین انواع نرگسها هستند. برای مناطق سردتر مناسب اند و به خوبی در باغچه رشد میکنند. آنها برای دسته گل فوق العاده هستند.
7. گل نرگس شیپور کوچک
رنگ زیبای این نرگس، او را به یک گل متفاوت و خاص تبدیل کرده است. عمر طولانی دارد و میتواند سالها به گل دادن خود ادامه بدهد. آنها برای تزیین باغچه بسیار مناسب اند و ترکیب رنگ زیبایی را با سایر گلهای بهاری ایجاد میکنند. همچنین میتوانید آنها را به صورت شاخه ای و در گلدان و دسته گل خود داشته باشید. هر ساقه از این نرگس، یک گل را پرورش میدهد. قد شیپور آن از قد سایر گلبرگها کوتاهتر است.
8. گل نرگس تاج شکفته
این نرگس، ظاهری عجیب دارد و به سایر انواع نرگسها شبیه نیست. شیپور میانی تا وسط دارای شکافتگی است و برخلاف سایر نرگسها که شیپوری بسته دارند، این شیپور ظاهری باز و آزاد دارد. به همین دلیل اکثر آنها بیشتر اینکه شبیه نرگسها باشند، به گل ختمی شبیه اند. این گل بسیار خیره کننده است و با رنگهای زیبای خود، میتواند ظاهر متفاوتی به باغچه شما بدهد.
9. گل نرگس تازتا
نرگس تازتا در هر ساقه خود، تعداد زیادی گل کوچک دارد. عطر این نرگس شیرین و دلنشین است. آنها میتوانند چندین سال بدون کاهش تعداد و کیفیت نرگس های زیبا به شما هدیه دهند. مثل تمام انواع نرگس برای تزیین باغچه مناسب اند و حتی میتوانید آنها را به صورت شاخه ای خریداری کنید.
10. گل نرگس سه گانه
هر ساقه از این نرگس، حداقل دو گل زیبا دارد که به زیبایی به هم گره خورده اند و کمی شبیه گل فوشیا (گوشواره ای) هستند. گلبرگهای بیرونی به سمت پایین تا شده اند و ظاهر زیبایی به آن داده اند. نرگس سه گانه بویی خوش و میوه مانند دارد. او برای باغچه، بریدن، دسته گل و سنگفرش کردن بسیار مناسب است.