یادگیری روش جامع نگهداری گل ارکیده گلدانی

آیا دوست دارید از یک گل گلدانی زیبا در خانه خود نگهداری کنید؟ اگر جواب شما مثبت است، پیشنهاد می‌کنیم نسبت به خرید گل ارکیده اقدام نمایید. ارکیده یکی از بهترین گل‌های گلدانی موجود در دنیا‌ست که می‌توانید از آن در محل کار نیز نگهداری کنید. اما برای این کار در ابتدا باید با روش جامع نگهداری گل ارکیده به درستی آشنا شوید. به این منظور نیز پیشنهاد می‌کنیم مقاله زیر را مطالعه فرمایید.

مقدمه

گل ارکیده یک گیاه زیبا و پرطرفدار با شکوفه‌هایی بزرگ، با دوام و البته به‌رنگ‌های جذاب و خاص است. نگهداری از گل ارکیده نسبتا سخت است،‌ اما زیبایی بی‌بدیل و خاص آن ارزش نگهداری از آن،‌ هر چند هم که مشکل باشد را دارد. این گل نماد زنانگی، زندگی دوباره، شکوه و عشق و یکی از بهترین هدیه های روز زن است. محال است خانم یا آقایی این گل را هدیه بگیرد و از این هدیه شگفت زده نشود.
با توجه به جذابیت‌های بصری گل ارکیده، اگر دنبال یک گل جذاب برای خانه خود هستید، پیشنهاد ما نگهداری و خرید گل ارکیده است. درست است که روش نگهداری گل ارکیده به نسبت سایر گیاهان سخت است، اما نگران نباشید ما در این مطلب همه آنچه درباره روش نگهداری گل ارکیده لازم است بدانید را به شما خواهیم گفت. با ما همراه باشید.

آشنایی با گل ارکیده

سختی نگهداری از گل ارکیده در این است که این گیاه روش نگهداری متفاوتی نسبت به سایر گیاهان دارد و نگهداری از آن صبوری می خواهد، البته که بین انواع گل های ارکیده شرایط نگهداری بعضی از گونه‌های آن مثل فالانوپسیس (نوعی که بیشترین فراوانی را در بازار گل و گیاه ایران دارد) آسان‌تر است.
جالب است بدانید بیش از 20 هزار نوع ارکیده در سراسر جهان وجود دارد و به جرات می‌توان گفت از نظر تنوع در صدر جدول گیاهان است. وفق پذیری این گیاه با محیط‌های مختلف و همچنین فصل گلد‌هی طولانی آن باعث شده این گیاه به یکی از محبوب‌ترین گیاهان آپارتمانی مبدل شده و در دکوراسیون منزل مورد استفاده قرار بگیرد.

شرایط نگهداری گل ارکیده گلدانی

گل گیاه ارکیده در کشو‌‌رهایی مثل مالزی و تایلند بر سر شاخه‌ها رشد می‌کند، ازاین‌موضوع می‌توان فهمید که گل ارکیده در حالت طبیعی در خاک زندگی نمی‌کند و رطوبت را از هوا و بارش‌های باران دریافت می‌کند و این به رطوبت بالایی نیز احتیاج دارد.

بهترین خاک برای گل

باتوجه به آنچه گفته شد می‌توان نتیجه گرفت که ارکیده را نباید در خاک عادی کاشت و خاک خاص خودش را می‌خواهد. مهم ترین ویژگی خاک ارکیده این است که زهکشی مناسبی داشته باشد و آب به سرعت از آن عبور کند.
به‌طورکلی دو نوع خاک برای گل ارکیده استفاده می شود:

• پوسته درخت (چیپس)
• خزه درشت (ماس)

اگر خاک ارکیده پوسته درخت باشد، لازم است که سالی یک بار یا دو سال یک بار تعویض شود، چون بافت چوبی آن به مرور زمان خرد می شود و خاصیت زهکشی خود را از دست می‌دهد.
در طول نگهداری از گل ارکیده برای عوض کردن خاک آن کافی است ارکیده را با دقت و به‌آرامی از گلدان بیرون آورید، خاک قبلی آن را دور بریزید و ریشه‌های پوسیده و سیاه شده را با قیچی ببرید. حالا گیاه را دوباره در گلدان بگذارید و خاک جدید را روی آن بریزید. به عقیده ی پرورش دهندگان ارکیده، بهترین خاک برای این گیاه، پوسته درخت یا همان چیپس است.

آبیاری صحیح گل

سوال متداولی که اکثر افراد در مورد نگهداری از گل ارکیده می‌پرسند این است که چند وقت یک بار باید به گلدان ارکیده‌شان آب بدهند؟ این سوال اساسا اشتباه است چون دفعات آبیاری دقیقا بستگی به این دارد که گیاه‌تان چقدر آب نیاز دارد، مقدار رطوبت هوا، گرما و جریان هوای محیط زندگی آن چه‌قدر است و نوع خاک آن چیست؟
بگذارید راز مهمی را به شما بگوییم: اگر بخواهید طبق تقویم و دستور خاصی گیاهان تان را آبیاری کنید، قطعا گیاه شما از بین می‌رود. جواب این سوال این است که گیاه را یک روز قبل از این که خاکش کاملا خشک شود، آبیاری کنید.
برای اینکه مقدار رطوبت خاک گلدان را بفهمید،‌ مقداری از خاک را برداشته و بین انگشتان دست خود نگه دارید تا متوجه میزان رطوبت آن شوید یا اینکه انگشت خود یا یک سیخ چوبی را داخل خاک فرو کرده و به‌کمک آن میزان رطوبت خاک را بررسی کنید. اگر چند سانتی‌متر رویی خاک خشک بود، یعنی زمان آبیاری فرا رسیده است.
بهترین روش آبیاری ارکیده این است که آب تمامی سطح گلدان را آب بپوشاند و مقدار آن به اندازه‌ای باشد که آب اضافی از زیر آن بیرون بیاید. زهکشی گلدان هم نکته ی بسیار مهمی است؛ یعنی کف گلدان باید چند سوراخ داشته باشد که آب اضافی به‌راحتی از آن خارج شود.

میزان رطوبت محیط نگهداری

گل ارکیده گیاهی رطوبت دوست است و باید محیط نگهداری از آن رطوبتی باشد. باتوجه به این موضوع اگر نزدیک دریا زندگی می‌کنید و محیط زندگی‌تان رطوبت 40 تا 60 درصدی دارد، نیازی به تامین رطوبت نیست، اما اگر در مناطق خشک‌تری زندگی می‌کنید، برای تامین مورد نیاز برای نگهداری از گل ارکیده می‌توانید روزانه با اسپری آب آن را غبارپاشی کنید، همچنین می توانید از دستگاه بخور سرد استفاده کنید یا گلدان را در بستری از سنگریزه و آب بگذارید،‌ منتها توجه کنید که کف گلدان و ریشه‌های گیاه باید با سنگریزه‌ها فاصله داشته و با آب موجود در زیرگلدانی در تماس نباشد، وگرنه رطوبت بیش‌ازحد از سوراخ کف گلدان وارد خاک شده و باعث می‌شود که ریشه‌ها بپوسند.

بهترین دما برای نگهداری از گل ارکیده

گیاه ارکیده دمای 16 تا 24 درجه سانتیگراد یا دمای معتدل را بسیار دوست دارد. اگر می خواهید گل‌های ارکیده با کیفیت و بزرگ باشند، گلدان را در همین دما و در محیطی بگذارید که جریان هوای متوسطی هم در آن وجود داشته باشد؛‌ مثلا اتاقی که پنجره یا دستگاه تهویه هوا دارد، منتها باید حواستان باشد که ارکیده را در مقابل باد کولر یا دستگاه تهویه هوا نگذارید.
نکته‌ای که در مورد نگهداری گل ارکیده باید درنظر داشته باشید این است که به‌طورکلی باید از گذاشتن گل در نزدیکی بخاری و شوفاژ و جریان هوای خیلی گرم یا سرد خودداری کنید.

روش کود دادن به گل

ارکیده نیاز به کوددهی دارد چون خاک آن مواد مغذی گیاه را تامین نمی‌کند. پرورش دهندگان ارکیده برای کوددهی پیشنهاد می‌کنند که همیشه یک چهارم مقدار توصیه شده از کود محلول در آب را داخل آبی که به ارکیده می‌دهید، حل کنید و آن را آبیاری کنید. به‌این‌شکل همیشه مقدار کمی کود به‌طور ثابت به گیاه می‌رسد و دیگر لازم نیست نگران کوددهی به گیاهان‌تان باشید.

نور مناسب محیط نگهداری گل

گل ارکیده محیطی پرنور نیاز دارد، اما نباید مقابل نور مستقیم خورشید قرار بگیرد. ازاین‌رو پنجره‌ها حتما باید پرده نازکی داشته باشند که آفتاب مستقیم به گیاه نتابد. از آن جایی که در بیش‌تر خانه‌ها مقدار نور زیاد نیست، بهتر است سراغ انواع گل ارکیده بروید که به نور کمتری نیاز دارند.

شرایط نگهداری گل ارکیده بعد از دوره گلدهی

پیشنهاد می‌کنیم بعد از هر مرتبه گلدهی، خاک گلدان را عوض کنید و کوددهی را نیز فراموش نکنید. کوددهی در زمان دوران استراحت گیاه باعث قوی شدن آن می‌شود و گل‌های دوره بعدی قوی و زیبا خواهند بود. علاوه‌براین بعد از گلدهی شاخه گل خشک شده را از گیاه جدا کنید.
اگر این دستورالعمل‌ها را دنبال کنید، ارکیده بعد از 6 تا 9 ماه دوباره گل می‌دهد. بااین‌حال ممکن است این اتفاق هم نیفتد، ازاین‌رو اگر ارکیده شما گل نمی‌دهد، ممکن است علت آن یک یا چند مورد از موارد زیر باشد:

• نور کم یا خیلی زیاد
• دمای نامناسب
• کود خیلی کم یا زیاد
• آبیاری بیش‌ازحد یا خیلی کم
• نیاز گیاه به تعویض گلدان

یک پیشنهاد جالب برای وادار کردن ارکیده گلدانی به گلدهی مجدد

شما می‌توانید برای تداعی هوای پر رطوبت مناطقی که ارکیده در آنجا به‌صورت خودرو رشد می‌کند، گل ارکیده را همراه خود به حمام ببرید تا در این فاصله گل ارکیده از رطوبت هوای داخل حمام نهایت استفاده را ببرد!
البته توجه کنید اگر شما از آن دسته افراد هستید که هوای حمام را با آب خیلی داغ مثل سونا بخار داغ می‌کنید، نباید گل ارکیده را همراه خود به حمام ببرید.

دلایل عدم گلدهی مجدد گل ارکیده

اگر نگهداری از گل ارکیده را به‌خوبی انجام دهید، باید حدود 6 الی 9 ماه بعد از پایان گلدهی مجددا شاهد رشد شکوفه‌های زیبا باشید، اما اگر ارکیده شما پس از این مدت گل نداد، به احتمال زیاد باید دلایل زیر را بررسی کنید

1. نور خیلی کم

ارکیده باید در مکانی روشن، اما دور از تابش مستقیم نور خورشید نگهداری شود. اگر نمی‌توانید چنین شرایطی را برای آن فراهم کنید یا مثلا می‌خواهید آن را بر روی میز یا کنار تخت خود قرار دهید، باید از لامپ‌های مخصوص رشد گیاه کمک بگیرید وگرنه در نگهداری ارکیده به مشکل خواهید خورد و گل شما از بین خواهد رفت.

2. نور خیلی زیاد

مثل بیشتر گیاهان، ارکیده نیز اگر نور خورشید را به مقدار زیاد دریافت کند، از بین خواهد رفت. چون نور مستقیم خورشید سبب سوختگی برگ‌های آن می‌شود. بنابراین در طول نگهداری از گل ارکیده مطمئن شوید که ارکیده شما نور خورشید را به‌طور مستقیم دریافت نمی‌کند. حتی اگر قصد دارید از لامپ‌های رشد استفاده کنید نیز، حتما یک برنامه مناسب برای روشن کردن آن تدوین کنید؛ به‌صورتی که میزان دریافت نور توسط ارکیده برابر با مدت زمان روشنی خورشید باشد،‌ نه بیشتر!

3. دمای نا‌مناسب

ارکیده به حضور در بازه دمایی 18 الی 23 درجه سانتی‌گراد نیاز دارد و نمی‌تواند نواسانات مداوم هوایی را تحمل کند. به همین علت توصیه می‌کنیم همیشه ارکیده را در داخل خانه نگهداری کنید و از نگهداری گل ارکیده در بیرون از خانه خودداری کنید.

4. کود‌دهی کمتر یا بیشتر از حد نیاز گل

اگر ارکیده شما در خاک استریل شده و غیرارگانیک کاشته شده است، نمی‌تواند تمام مواد مغذی مورد نیاز خود را از آن دریافت کند و دچار کمبود کود می‌شود. بنابراین باید برای تقویت گیاه، از کود استفاده کنید. پیشنهاد ما این است که برای گل ارکیده، از کودهای فاقد اوره استفاده کنید. نقطه مقابل این موضوع نیز می‌تواند باعث عدم گلدهی و حتی نابودی آن شود، بنابراین در مورد کوددهی نهایت دقت را به‌خرج داده و به‌اندازه به گل خود بدهید، نه بیشتر و نه کمتر! ترجیحا کود گل شما کمتر باشد، بهتر است، چون کود زیاد سبب سوختی ریشه‌های ارکیده و از بین رفتن آن‌ها خواهد شد.

5. آبیاری بیش‌از‌حد

آبیاری بیش‌ازحد دلیل اصلی تکرار نشدن گلدهی ارکیده است. اگر متوجه پژمردگی برگ‌ها یا قهوه‌ای شدن ریشه شدید، یعنی ارکیده بیش‌ازحد مورد نیاز خود آب دریافت کرده است. در این حالت، قبل از آبیاری دوباره اجازه دهید ارکیده برای یک هفته خشک باقی بماند.

6. کمبود میزان آبیاری

همان‌طور که آبیاری بیش‌ازحد می‌تواند گیاه را از بین ببرد، آبیاری خیلی کم نیز اثرات منفی بر رشد ارکیده می‌گذارد. بنابراین اگر درطول مدت نگهداری از گل ارکیده برگ‌های ارکیده شما خشک به‌نظر می‌رسند، حتما گیاه را آبیاری کرده و بیش‌از پیش به آن توجه کنید.

7. نا‌مناسب بودن زمان برای گلدهی

برخلاف اغلب گل‌های باغچه‌ای، ارکیده در فصل پاییز بهتر شکوفه می‌دهد. بنابراین در فصل بهار و تابستان نباید منتظر گلدهی ارکیده باشید، بلکه باید در این فصول در نگهداری از گل ارکیده دقت بیشتری به‌خرج داده و به‌خوبی از آن مراقبت کنید تا شاهد گل‌های زیبای آن باشید.

8. عوض نکردن به موقع گلدان گل

هنگامی که ارکیده بیش از اندازه گلدان خود رشد کند، ریشه فشرده شده و فضای کافی برای تهویه هوا ندارد. این موضوع خود می‌تواند دلیلی بر عدم گلدهی در طول نگهداری از گل ارکیده باشد. برای اینکه تشخیص دهید گل ارکیده شما به تعویض گلدان نیازی دارد یا خیر، باید به ریشه‌های آن بیشتر از برگ‌ها توجه کنید. اگر ریشه قهوه‌ای به نظر می‌رسیدند یا در حال خارج شدن از زیر گلدان بودند، وقت تعویض گلدان است.

چگونه می‌توان گل ارکیده را تکثیر کرد؟

تکثیر گل ارکیده سخت است و احتمال خرابی گیاه و شکست پروسه تکثیر بالاست. پیشنهاد ما این است که برای انجام اینکار از یک متخصص کمک گرفته یا سراغ خرید یک ارکیده جدید بروید.
بااین‌حال در مدت زمان نگهداری از گل ارکیده اگر قصد انجام اینکار را دارید، درنظر داشته باشید که روش‌های مختلفی برای اینکار وجود دارد؛ مثل قلمه زدن، تقسیم کردن، کاشت دانه یا کاشت پیاز آن که هر کدام نسبت به نوع ارکیده‌ای که قصد تکثیر آن را دارید عملکرد متفاوتی دارند. برای مثال قلمه زدن ممکن است برای همه انواع ارکیده کار نکند، اما تقسیم کردن معمولا برای اغلب انواع ارکیده کارساز است و نوسانات کمتری نیز دارد.
برای تکثیر گل ارکیده می‌توانید از ریزوم ارکیده نیز استفاده کنید. به‌این‌شکل که به‌راحتی ریشه را از خاک خارج کرده و با احتیاط بخش مستقلی از آن را جدا کنید. سپس تمام گرد و خاک متصل به این بخش را به کمک یک محلول ضد قارچ تمیز کنید تا از ابتلای گیاه به بیماری‌های احتمالی جلوگیری شود. حال می‌توانید این بخش را در گلدانی با خاک تازه بکارید.
راه دیگر، استفاده از جوانه‌های موجود روی گیاه است. بعضی از انواع گل ارکیده این جوانه‌ها را روی نوک ساقه‌های خود ایجاد می‌کنند. می‌توانید جوانه را به‌آرامی از گیاه مادر جدا کرده و در گلدانی دیگر بکارید. اگر این جوانه فاقد هرگونه ریشه بود، به‌آرامی بخش پایینی را کمی باز کرده تا به تولید ریشه کمک کنید. فقط مواظب باشید که به گیاه آسیب نزنید.
نکته مهم در این روش تکثیر گل ارکیده، همواره مرطوب نگه داشتن گلدان گیاه جدید است. ضمن اینکه باید آن‌ها را در محیطی گرم و تقریبا تاریک قرار دهید. چون تابش نور مستقیم به گیاه جوان سبب سوختن آن خواهد شد. پس از اینکه گیاه به خوبی در گلدان مستقر شد، می‌توانید آن را پیش سایر گلدان‌های خود ببرید.

بیماری‌های رایج گل ارکیده

رایج‌ترین بیماری گل ارکیده، عفونت‌های قارچی است. این عفونت می‌تواند به‌صورت فرو رفتگی، زنگ زدگی و ظاهر شدن حفراتی در سطح برگ‌ها پدیدار شود.
بیمار شدن ریشه و آسیب گلبرگ‌ها نیز از دیگر عوارض عفونت‌های قارچی هستند. علاوه‌براین عفونت‌های باکتریایی نیز می‌توانند سلامت گل ارکیده را به طرز چشمگیری کاهش دهند. برای درمان این مشکلات، تشخیص نوع بیماری گیاه بسیار مهم است.
به‌طورکلی در طول نگهداری از گل ارکیده برای درمان بیماری‌های قارچی آن، باید خاک گیاه را تعویض کرده و از زهکشی مناسب آن مطمئن شوید. قدم بعدی پیشگیری از تجمع قطرات آب روی سطح برگ‌هاست. هوا نیز باید به خوبی در محیط حضور گیاه جریان داشته باشد. ضمن اینکه نباید فراموش کنید که برگ‌ها و ساقه‌های درگیر بیماری را نیز از گیاه جدا کنید.
برای درمان عفونت‌های باکتریایی نیز باید سطح برگ‌ها را از هرگونه رطوبت خشک کرده و بخش‌های آسیب دیده را جدا کنید. شاید لازم باشد کمی هیدروژن پراکسید نیز به گیاه اسپری کنید، البته قبل از اینکار حتما حتما با یک متخصص حوزه گیاهان مشورت کنید.

گل ارکیده به چه علت پژمرده می‌شود؟

طبق تجربیات ما در نگهداری از گل ارکیده این گل معمولا به 4 دلیل اصلی زیر دچار پژمردگی می‌شود:

اولین علت: وارد شدن شوک به گل در اثر تغییرات محیطی

مسئله مهم در خرید ارکیده‌های در حال گلدهی، حساسیت بیشتر آن‌ها به تغییرات محیطی است. شرایط محیطی گلخانه را در نظر بگیرید، جایی که نور، رطوبت، خاک و کوددهی به نحو احسن برای ارکیده فراهم شده است. قطعا آوردن گیاه از چنین محیطی به خانه شوک بزرگی به آن وارد خواهد کرد. بنابراین سعی کنید هرگز ارکیده‌ای که گل داده را جابه‌جا نکنید. ضمن اینکه خاک آن را نیز نباید عوض کنید، چون اینکار نیز به‌نوعی تغییر محیط نگهداری از گل ارکیده به‌حساب می‌آید.
دلیل این موضوع این است که گل ارکیده از تمام انرژی خود برای تولید گل‌ها استفاده کرده است و اکنون توانی برای تطبیق‌پذیری با بستر جدید ندارد. اگر قصد تغییر مکان یا تعویض گلدان ارکیده خود را دارید صبر کنید تا همه گل‌هایش بریزند، سپس گلدان آن را تعویض یا جایش را تغییر دهید.

دومین علت: تغییرات دمایی محیط نگهداری

تغییرات دمایی در دو حالت می‌تواند سبب پژمردگی گیاه شود :

• حالت اول: اگر گیاه را در زمستان خریداری کرده‌اید، تفاوت دمایی بین گلخانه و ماشین تا خانه می‌تواند برای آن آزار دهنده باشد. پس سعی کنید دمای ماشین را نیز بالا برده و سریعا گیاه را به داخل خانه ببرید.
• حالت دوم: قرار گرفتن در کنار دستگاه‌های سرمایشی/ گرمایشی برای گیاه اصلا مطلوب نیست. بنابراین سعی کنید آن را از جریان باد این دستگاه‌ها دور نگه دارید.

سومین علت: کمبود رطوبت محیط نگهداری

علاوه بر تغییرات دمایی، تغییرات رطوبتی نیز در نگهداری از گل ارکیده موثر هستند. ارکیده گیاهی است که به حداقل 40 درصد رطوبت نیاز دارد و اگر میزان رطوبت کمتر از این میزان باشد، باعث پژمردگی و آسیب دیدن آن خواهد شد. پس بهتر است از دستگاه‌های تامین رطوبت هوا برای آن استفاده کنید. راه دیگر مرطوب کردن هوای اطرافش با اسپری کردن آب است.
می‌توانید آن را در آشپزخانه نیز قرار دهید، ضمن اینکه اگر نور خوبی در حمام دارید، آنجا هم مکان خوبی برای ارکیده خواهد بود.

چهارمین علت: آبیاری کم و یا مناسب نبودن زهکشی گلدان

اگر میزان رطوبت هوا مناسب بود، علت دیگر برای پژمردگی گیاه آبیاری کم است. اگر گیاه تشنه باشد، بلافاصله برگ‌های آن پژمرده خواهند شد و درخشش خود را از دست خواهند داد. به‌طورکلی در نظر داشته باشید که گیاهان گلدار به آبیاری بیشتری نیاز دارند و باید آب مورد نیازشان را تامین کنید. بااین‌حال اگر در طول نگهداری از گل ارکیده به‌نظر گیاه را کامل و صحیح آبیاری می‌کنید و باز هم گیاه شما پژمرده است، احتمالا زهکشی گلدان مناسب نیست و آب را بیش‌ازحد سریع از خود عبور می‌دهد و همین موضوع باعث تشنه ماندن آن می‌شود.

پاسخ به برخی از سوالات متداول درباره گل ارکیده

1. در هنگام آبیاری این گل باید به چه نکاتی توجه کنیم؟

آبیاری گل ارکیده باید به گونه‌ای باشد که آب به تمام قسمت‌های ریشه برسد و وقتی سطح خاک خشک شد دوباره آبیاری شود نه زودتر! درواقع یکی از اشتباهات در مورد گل ارکیده آبیاری بیش‌ازحد آن است که باید مراقب آن باشید وگرنه گل زیبایی خود را ورطه نابودی می‌کشید. علاوه‌بر آبیاری به‌اندازه و متعادل زهکشی گلدان نیز باید مناسب باشد یعنی کف گلدان باید چند سوراخ داشته باشد که آب اضافی به ‌احتی از آن خارج شود.

2. محل مناسب برای نگهداری گل ارکیده کجاست؟

محل گلدان ارکیده نباید زیاد تاریک یا در مقابل نور مستقیم خورشید باشد، به‌عبارتی بهترین مکان برای نگهداری از گل ارکیده نزدیک پنجره‌های جنوبی و شرقی است که نور بهتری نسبت به سایر پنجره‌ها دارند. در طول نگهداری از گل ارکیده توجه داشته باشید که اگر برگ‌های ارکیده سبز روشن هستند، یعنی شرایط نور مناسب است. اما اگر برگ‌های آن سبز تیره باشد یعنی نور محیط کم است و باید جای گلدان را عوض کنید؛ اگرهم برگ‌های آن زرد یا قهوه‌ای باشند یعنی نور در محیط زیاد است.

3. طول عمر این گل چقدر است؟

چرخه‌ی رشد گل ارکیده شامل گل دهی (که معمولا در فصل پاییز است)، دوره استراحت و گل دهی دوباره است و اگر از آن مراقبت کافی به عمل بیاید، این چرخه رشد هر چند ماه یک بار تکرار می‌شود.

چگونه می‌توان گل ارکیده را تکثیر کرد؟

ارکیده یکی از گل‌های گلدانی بسیار محبوب است و اغلب انسان‌ها دوست دارند از این گل در خانه خود نگهداری کنند. اما شاید همه توانایی خرید گل ارکیده را نداشته باشند، بنا‌بر‌این بهترین راه برای داشتن یک گلدان ارکیده این است که گل‌های ارکیده موجود در اطرافتان را تکثیر کنید! شما می‌توانید با یادگیری روش‌های مختلف تکثیر کردن گل ارکیده، بدون صرف هیچ هزینه‌ای از گل‌های ارکیده اطرافیانتان یک گلدان ارکیده جدید به دست آورده و آن را پرورش دهید.

مقدمه

وقتی نوبت به تکثیر گل ارکیده می‌رسد، پرورش دهندگان و علاقه‌مندان گل و گیاه سریعا از این کار سر باز زده و حتی موضوع بحث را عوض می‌کنند! البته این میزان از اجتناب، بی‌دلیل هم نیست، به عقیده بسیاری از مردم، حتی نگهداری و زنده نگه داشتن گل ارکیده نیز امری دشوار است، چه برسد به تکثیر آن! پس ترجیح می‌دهند که از خیر تکثیر ارکیده‌های خود گذشته و تنها به رسیدگی به این گیاه حساس بپردازند، اما این تصور اشتباه است و تکثیر گل ارکیده ساده‌تر از آن است که فکرش را بکنید. در این مطلب می‌آموزید که چگونه یک گیاه ارکیده را به سادگی تکثیر کرده و در نهایت، چندین ارکیده سالم و سرحال داشته باشید. پس با این مطلب همراه باشید تا تمام اطلاعات لازم برای تکثیر ارکیده به 5 روش مختلف را بیاموزید.

وسایل لازم:

• قیچی باغبانی ضدعفونی شده (می‌توانید با استفاده از الکل، ابزار خود را ضدعفونی کنید)
• گلدانی در اندازه مناسب برای ارکیده یا یک گلدان آویزی
• خزه اسفاگنوم
• گل ارکیده (ارکیده باید کاملا سالم بوده و در حال گلدهی نباشد)

برخی از اطلاعات نا‌درست درباره تکثیر کردن گل ارکیده

همواره به‌خاطر داشته باشید که اطلاعات نادرست بسیاری در خصوص نحوه کاشت، تکثیر و حتی نگهداری از گیاه ارکیده وجود دارد. بیایید چند باور غلط در مورد تکثیر ارکیده را با هم بررسی کنیم:

• مطالب متعددی در اینترنت در خصوص قابلیت تکثیر ارکیده تنها با استفاده از ریشه‌های هوایی آن وجود دارد. این موضوع عالی به نظر می‌رسد، اما حقیقت ندارد! در واقع، این روش کار نخواهد کرد، زیرا این ریشه‌ها فاقد سلول‌های ضروری برای رشد جوانه‌ و گیاه جدید هستند.
• فرضیه مشابه فرضیه فوق در خصوص تکثیر ارکیده فالانوپسیس وجود دارد. عده‌ای مدعی تکثیر این ارکیده از طریق قلمه‌های ساقه هستند، اما واقعیت این است که ساقه‌های گل برای تکثیر قابل استفاده نیستند، مگر اینکه یک کِیکی (Keiki) بر روی آن وجود داشته باشد. (در بخش‌های بعدی، اطلاعات بیشتری در خصوص کِیکی خواهیم گفت)
• در نهایت، باور غلط بعدی در مورد تکثیر ارکیده از طریق برگ است. تکثیر گیاه از طریق یک برگ تنها برای یک گونه از ارکیده به نام  ارکیده جواهر (گونه (Ludisia امکان‌پذیر است و برای سایر گونه‌ها امکان ندارد. این نوع ارکیده را می‌توانید از طریق برگ تکثیر کنید، البته که از روش قلمه زنی ساقه نیز می‌توانید این کار را انجام دهید. در واقع ارکیده جواهر کمی با سایر ارکیده‌ها فرق می‌کند!

حال به اندازه کافی در مورد موانع عدم تکثیر ارکیده صحبت کردیم. وقت آن است که برویم سراغ اصل مطلب و روش‌های صحیح تکثیر ارکیده را شرح دهیم!

روش‌های مختلف تکثیر کردن ارکیده

1. قلمه زدن

همه ارکیده‌ها از طریق قلمه ساقه قابل تکثیر نیستند، اما این به این معنی نیست که هیچ ارکیده‌ای را نتوانید از طریق قلمه ساقه تکثیر کنید. در ادامه ارکیده‌های قابل تکثیر به روش قلمه‌زنی و روش  تکثیر هر کدام را برای شما خواهیم گفت.

- ارکیده‌های مونوپودیال یا تک‌پا

شما می‌توانید ارکیده فالانوپسیس یا سایر ارکیده‌های مونوپودیال یا تک ساقه‌ای، مثل ارکیده وندا را از طریق قلمه ساقه تکثیر کنید. منتها نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که اینجا منظور شاخه گل نیست، بلکه بحث ما در مورد ارکیده‌ بالغی است که برگ‌های فراوانی را در راس خود شکل داده و ساقه‌ای با اندازه مناسب نیز در آن تشکیل شده است.
برای تکثیر گل ارکیده باید با استفاده از یک چاقو یا قیچی استریل شده، ارکیده خود را از وسط ببرید؛ بعد از اینکار شما با بخش بالایی گیاه کار دارید. بخش پایینی، که دارای ریشه است، می‌تواند در گلدان فعلی خود باقی مانده و با رسیدگی مناسب به رشد خود ادامه دهد.
بخش بالایی (فاقد ریشه) را می‌توانید در خزه اسفاگنوم مرطوب بکارید. اگر کمی خوش شانس باشید، ریشه‌ها نمایان شده و ارکیده زیبا به رشد طبیعی خود ادامه خواهد داد.

- ارکیده‌های سیمپودیال یا هم‌پا

ارکیده‌های سیمپودیال، ارکیده‌هایی هستند که فقط از یک ساقه مستقل رشد نمی‌کنند؛ بلکه ساقه‌ها و حتی پیازهای متعددی را شکل می‌دهند. از اغلب این ساقه‌ها نمی‌توان به‌عنوان قلمه برای تکثیر ارکیده استفاده کرد، اما یک استثنا وجود دارد! این استثنا زیبا، ارکیده “دندروبیوم نوبل” است.
شما می‌توانید ساقه‌های این گونه را جدا کرده و آن‌ها را در یک سینی نشاء سرپوشیده با اسفاگنوم مرطوب قرار دهید. فراموش نکنید که هر ساقه باید دارای تعدادی غده روی خود باشد. با انجام این‌کار بعد از گذشت مدتی بعضی از آن‌ها جوانه زده و دندروبیوم‌های جدیدی را خلق خواهند کرد!

- ارکیده‌های بالا رونده یا صعود کننده

با اینکه ارکیده‌های بالارونده از محبوبیت کمتری برخورداراند، اما انواع مختلفی از آن‌ها وجود دارد که نمی‌توان از آن‌ها چشم پوشی کرد. برای مثال ارکیده “وانیلا پلانیفولیا” که با نام ارکیده وانیل شناخته می‌شود، یکی از مشهورترین ارکیده‌های بالا رونده است. بله، این همان گیاهی است که غلاف وانیل را تولید می‌کند! نگهداری از ارکیده‌ بالا رونده خیلی آسان نیست، اما با کمی رسیدگی می‌تواند به بخش جذابی از کلکسیون گیاهان شما تبدیل شود.
همانطور که احتمالا حدس می‌زنید، تکثیر گل ارکیده بالارونده به آسانی آب خوردن است! زیرا مشکلات بریدن ساقه‌ها یا جدا کردن بخش بالایی گیاه وجود ندارد، کافی است هر بخشی از گیاه را که می‌خواهید، بچینید و ترکیبی که برای تکثیر سایر ارکیده ها گفتیم قرار دهید قلمه شما حتما ریشه خواهد داد. این روش برای ارکیده‌های لودیسیا (جواهر) نیز مناسب است!

2. تقسیم کردن

تقسیم کردن یک ارکیده، از طریق جدا سازی ریزوم‌ها صورت می‌گیرد. بدیهی است که این روش تنها برای تکثیر گونه‌های چند ساقه‌ای (سیمپودیال) مثل دندروبیوم یا کاتلیا کارآمد خواهد بود؛ چرا که در ارکیده‌های تک ساقه‌ای (مونوپودیال) مانند فالانوپسیس، چیزی برای تقسیم کردن وجود ندارد!
برای تکثیر گل ارکیده از طریق تقسیم کردن به گیاهی سالم، بالغ و دارای تعداد زیادی ساقه و یا شبه پیاز نیاز دارید. بعد از آن باید ارکیده را از گلدان خود خارج کرده و گره‌های ریشه را از هم باز کنید. سپس توپ ریزوم را به گونه‌ای تقسیم کنید که هر بخش 4-3 پیاز/ ساقه با رشد فعال را در خود جای داده باشد. در اغلب موارد، رعایت کردن این موارد برابر است با نصف کردن کامل ریزوم. در نهایت هر دو نیمه ارکیده خود را در یک خاک مناسب بکارید. این گیاهان جوان باید بدون مشکل خاصی به رشد پرداخته و هر کدام سیستم ریشه‌ای مخصوص به خود را شکل دهند.

3. کاشتن کِیکی یا گیاهچه

“کِیکیKeiki ”، یک واژه هاوایی به معنای کودک یا بچه است. در خصوص ارکیده‌ها نیز این مفهوم صادق است، زیرا کِیکی به گیاهچه‌های مشابه گیاه مادر اشاره دارد که روی ساقه‌ها یا در پایه آن رشد می‌کنند. اگر ارکیده شما دارای کِیکی است، واقعا خوش شانس هستید! در واقع گیاه شما نصف مسیر تکثیر را شخصا پیموده است. وجود چنین گیاهچه‌هایی در ارکیده‌های مونوپودیال (تک ساقه) مانند فالانوپسیس از اهمیت بیشتری برخوردار است، زیرا تکثیر آن‌ها کمی دشوارتر است، اما خوشبختانه اغلب این ارکیده‌ها دارای کِیکی هستند. یک تولید کننده کیکی مشهور دیگر، ارکیده دندروبیوم است.
بسیار خوب! فرض کنیم که ارکیده شما یک کیکی بر روی ساقه یا تنه خود ایجاد کرده است. حال شما برای تکثیر گل ارکیده خود چه باید بکنید؟

1. کِیکی را تا زمانی که تعدادی برگ‌ را برویاند و یک سیستم ریشه هوایی سالم پیدا کند به حال خود رها کنید.
2. بعد از اینکه کیکی به حد کافی رشد کرد، کیکی را با کمک یک قیچی یا چاقوی استریل شده از گیاه مادر جدا کنید.
3. ارکیده کودک خود را در گلدان و خاک مشابه با گیاه مادر بکارید. همچنین می‌توانید آن را در کنار گیاه مادر و در همان گلدان اصلی نیز بکارید.
4. از آنجایی که کِیکی از قبل دارای سیستم کامل ریشه‌ای است، پس از کاشت به خوبی به رشد خود ادامه خواهد داد.

4. کاشتن پیاز کمکی

اگر با ارکیده‌های سیمپودیال آشنا هستید، احتمالا پیازهای کمکی را می‌شناسید. بعضی ارکیده‌ها مثل سیمبیدیوم، دارای شبه‌ پیازهایی روی ساقه‌های نی‌ مانند خود هستند. این شبه‌ پیاز، وظیفه ذخیره‌سازی آب و عناصر ضروری را برعهده دارد. اگر در مورد پیازهای کمکی اطلاعات لازم را ندارید، باید بگوییم که  آن دسته از شبه‌ پیازهایی که در بازه‌هایی از رشد غیرفعال شده، اما هنوز عناصر ضروری را برای گیاه فراهم می‌کنند، تحت عنوان پیازهای کمکی شناخته می‌شوند.
اگر پیازهای کمکی ارکیده شما پژمرده یا آسیب دیده نیستند، می‌توانید به کمک آن‌ها گیاه خود را تکثیر کرده و حیاتی دوباره به آن‌ها ببخشید. این بخش‌های اعجاب‌انگیز، دارای توانایی کافی برای رشد گیاهی جدید هستند، اما تا زمانی که جداگانه کاشته نشوند از این قابلیت خود استفاده نخواهند کرد. پس می‌توانید بدون نگرانی پیازهای کمکی را در گلدانی دیگر کاشته و ارکیده را تکثیر کنید.
تکثیر گل ارکیده از طریق کاشت پیازهای کمکی، کاملا آسان است. تنها باید آن را از ریزوم جدا کرده و در گلدانی با خزه اسفاگنوم مرطوب بکارید. هر زمان که رشد ریشه‌ها آغاز شد، می‌توانید گیاه را به خاک معمولی مناسب برای ارکیده منتقل کنید. فراموش نکنید که پیازهای کمکی، رشد سریعی ندارند، بنابراین ممکن است مدتی طول بکشد تا از دوران خفتگی خود خارج شده و به سن گلدهی برسند، اما مهم این است که این اتفاق حتما خواهد افتاد!
یک نکته مهم: اگر ارکیده شما در حال گلدهی است، هرگز سعی نکنید که آن را از طریق تقسیم کردن تکثیر کنید، چراکه این کار باعث می‌شود شکوفه‌های آن از بین بروند.

5. کاشتن دانه

مثل بسیاری دیگر از گیاهان آپارتمانی پرورش دادن یک ارکیده از طریق کاشت دانه روشی عالی برای افرادی است که تمایل دارند عاشقانه به تماشای رشد گیاهان خود بنشینند و البته حوصله کافی برای انجام این کار را نیز دارند! پرورش دادن یک ارکیده جدید بسیار آسان‌تر از تکثیر کردن گل ارکیده مادر است با روش‌هایی که مطرح کردیم. اگرچه رویاندن دانه یک روند آرام است، اما اگر به نتیجه برسد، بسیار عالی خواهد بود.
اگر شما هم تمایل دارید که ارکیده خود را از طریق کاشت دانه پرورش دهید، باید غلاف دانه آن را خریداری کنید. این غلاف را می‌توانید به‌صورت آنلاین خریداری کرده یا از سایر کلکسیونرهای ارکیده تهیه کرد. خریدن غلاف دانه، آسان‌ترین بخش است- در واقع ادامه مسیر است که 99.9 درصد از افراد را می‌ترساند! اینکه ارکیده باید در فلاسک (بطری مخصوص کاشت گیاهان) با ترکیبات حاوی عناصر ضروری و همچنین رسیدگی زیاد کاشته شود.

با استفاده از چه موادی می‌توان خاک گل ارکیده را در خانه درست کرد؟

اگر قصد خرید گل ارکیده را برای نگهداری در خانه یا محل کار خود دارید، باید بدانید که این گل برای اینکه بهترین رشد خود را داشته باشد باید در یک خاک با کیفیت زندگی کند. اما خبر خوب نیز این است که شما می‌توانید خاک گل ارکیده را با استفاده از مواد مختلف در خانه درست کنید. پس برای آشنایی با مواد مناسب برای درست کردن خاک گل ارکیده در ادامه همراه ما باشید و مقاله زیر را مطالعه فرمایید.

مقدمه

افرادی که برای نخستین بار نگهداری از گل ارکیده را امتحان می‌کنند، طولی نمی‌کشد تا دریابند که یک ارکیده سالم در خاک گلدان معمولی رشد نخواهد کرد! از آنجایی که خاک‌های معمولی بیش از حد متراکم هستند، عملیات زهکشی را به خوبی انجام نمی‌دهند و در نهایت، اغلب ارکیده‌ها رشد خود را به‌صورت هوایی ادامه خواهند داد؛ به عبارت دیگر، انگار خاک تنها به مکانی برای استقرار ریشه‌ها تبدیل می‌شود. از طرف دیگر، فراوانی گزینه‌های موجود برای انتخاب به‌عنوان خاک گل ارکیده می‌تواند کمی گیج کننده به نظر برسد. بسیاری از گونه‌های ارکیده می‌توانند در خاکی تنها مشتکل از یک ماده رشد کرده و انواع دیگر نیز تنها نوع مشخصی از مواد را به‌عنوان بستر رشد خود می‌پذیرند. خوشبختانه درست کردن خاک گل ارکیده کار سختی نیست و شما می‌توانید خاک مخصوص ارکیده را خودتان درست کنید، اما قبل از هر چیز باید به نیازهای ویژه ارکیده خود اشراف کافی داشته باشید. پس در قدم اول، نوع ارکیده را تشخیص داده و نیازمندی‌های آن رابه‌خوبی مطالعه کنید. سپس با کمک این مطلب درست کردن خاک گل ارکیده خود را شروع کنید. در این مطلب به بررسی مواد تشکیل‌دهنده مناسب برای درست کردن خاک گل ارکیده و ویژگی‌های هر کدام خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

مواد لازم برای درست کردن خاک گل ارکیده:

1. مواد جاذب رطوبت مانند تکه‌های آجر رسی و سنگفرش

تکه‌های خرد شده آجر، وزن و استحکام لازم را به گلدان‌های سنگین ارکیده اضافه می‌کند. البته بهتر است به‌دنبال تکه‌های کوچک‌تری از این نوع آجرها باشید، زیرا ممکن است گلدان را بیش‌ازحد سنگین کنند. این ماده به‌عنوان نگهدارنده آب نیز به‌شمار می‌رود و به‌همین‌دلیل، می‌تواند رطوبت کلی را برای ارکیده شما افزایش دهد. 
سنگفرش (سنگ‌های گرد و ریز برای پوشاندن زمین) نیز می‌تواند به‌عنوان یک تکیه گاه قوی در نیمه پایینی گلدان ارکیده جای بگیرد. سنگ‌های کوچک، نامتقارن و سنگین می‌توانند به ارکیده‌هایی با راس سنگین (مثل دندروبیوم) کمک کنند تا پیوسته قائم و رو به بالا باقی بمانند. این سنگ‌ها آب را جذب نخواهند کرد، بنابراین برای افزایش خاصیت زهکشی خاک خود به کمک‌های جانبی نیاز خواهید داشت.

2. کوکوپیت (الیاف نارگیل) و هاسک چیپس (چیپس پوسته نارگیل)

برای درست کردن خاک گل ارکیده می‌توانید الیاف نارگیل (بافت فیبری میانی که اطراف میوه را احاطه کرده است) را به‌صورت مستقل یا به‌عنوان بخشی از خاک مخصوص ارکیده استفاده کنید. این رشته‌های فیبری بلند رطوبت را جذب می‌کنند و همچنین قادرند تا زهکشی را نیز به‌سرعت انجام دهند! بنابراین، به کمک الیاف نارگیل ریشه‌های ارکیده می‌توانند در خاکی مرطوب، به دور از  تجربه غرقاب شدن، دوران رشد ایده‌آلی را تجربه کنند.
بعد از الیاف نارگیل نوبت به چیپس پوسته نارگیل می‌رسد، این ماده به‌عنوان یک منبع تجدیدپذیر، در اندازه‌های گوناگونی در بازار ارائه می‌شود تا پاسخگوی نیازهای متفاوت کشاورزان و علاقمندان دنیای گل و گیاه باشد. می‌توانید از این ماده به عنوان بستری مستقل برای رشد ارکیده استفاده کرده یا آن را در ساخت یک ترکیب مناسب برای دستیابی به خاکی ایده‌آل استفاده کنید. این چیپس‌ها به‌آرامی تجزیه شده و گردش هوای حداکثری را برای ریشه‌های ارکیده فراهم می‌کنند. جالب است بدانید که بسیاری از پرورش دهندگان ارکیده، از الیاف پوسته کاکائو به‌عنوان زیر لایه‌ای برای کاشت ارکیده استفاده می‌کنند، به ویژه برای پرورش ارکیده بر فراز کوه‌ها.

3. مواد عایق مانند چوب پنبه

 چوب پنبه یک عایق بی‌نظیر برای آب و مایعات است؛ به عبارت دیگر، چوب پنبه یک ماده ضدآب قوی است. شما می‌توانید با ترکیب کردن چوب پنبه (ضدآب) با خزه اسفاگنوم (جاذب آب) یا پوسته تکه شده درخت، به یک بستر مناسب برای ارکیده برسید. تکه‌های بزرگ چوب پنبه، درزهای زیادی برای رشد و گسترش ریشه ارکیده ایجاد خواهند کرد.

4. لیکا (دانه رسی منبسط شده)، قابل استفاده به عنوان مالچ

احتمالا دیده‌اید که بعضی از ارکیده‌ها در خاکی کاشته می‌شوند که دارای سنگ‌‌هایی شبیه به غلات صبحانه پفکی شکلاتی است! اگر چنین سنگ‌هایی را در خاک گل ارکیده خود مشاهده کردید، به احتمال زیاد گیاه خریداری شده شما در دانه‌های رسی منبسط شده رشد کرده است.
برخلاف بسیاری از سنگ‌های دیگر، این نوع سنگ‌ها متخلخل بوده، وزن کمی دارند و اسیدی یا بازی نیستند. شما می‌توانید آن‌ها را به‌صورت مستقل استفاده کرده، با سایر مواد ترکیب نموده یا به‌عنوان مالچ روی خاک تمامی گلدان‌های ارکیده خود بریزید. این کار سبب می‌شود تا همه گلدان‌ها ظاهری یکدست پیدا کنند.

5. سنگ‌های گدازه، برای تامین رطوبت خاک ارکیده

این نوع از بسترهای غیرارگانیک برای کاشت ارکیده، عموما در منطقه هاوایی دیده می‌شوند. مثل بسیاری از بسترهای سنگی دیگر، سنگ گدازه نیز تجزیه نخواهد شد و یک تقویت کننده خوب برای خاک آن دسته از ارکیده‌هایی است که دوست ندارند ریشه آن‌ها هیچ‌گونه مزاحمتی را تجربه کند! برای درست کردن خاک گل ارکیده می‌توانید از سنگ گذاره نیز بهره‌گیری کنید. سنگ گدازه، آب را در خود نگه داشته و بدین ترتیب رطوبت را برای ارکیده شما بالا می‌برد.

6. پرلیت یا سنگ اسفنجی، برای حفظ رطوبت و ایجاد جریان هوا در اطراف ریشه

پرلیت که با نام سنگ اسفنجی نیز شناخته می‌شود، محصول نهایی شیشه آتشفانی است که تحت حرارت بسیار بالا قرار گرفته است. با اینکه پرلیت هیچ‌گونه مواد مغذی را برای خاک گیاه ارکیده فراهم نمی‌کند، اما می‌تواند در حفظ آب و ایجاد جریان هوا در اطراف ریشه گیاه عملکردی فوق‌العاده داشته باشد.
ضمن اینکه پیدا کردن پرلیت برای درست کردن خاک گل ارکیده بسیار آسان است. تقریبا اغلب فروشگاه‌های گل و گیاه پرلیت را برای فروش عمومی عرضه می‌کنند، زیرا می‌تواند یک تقویت‌کننده عالی برای خاک گیاهان باشد.

7. پومیس (سنگ پا یا پوکه معدنی)، برای حفظ رطوبت

پومیس تحت عنوان “سنگ پا”، به‌دلیل قابلیت حذف پوسته‌های مرده و جوانسازی پوست‌های ضخیم طرفداران خاص خودش را دارد! این سنگ آتشفشانی، می‌تواند یک بستر غیرارگانیک سبک برای گیاه ارکیده شما نیز باشد. پومیس بسیار متخلخل است و می‌تواند بیش از 50 درصد وزن خود را با آب پر کند و از آنجایی که وزن کمی داشته و بسیار سبک است، گلدان شما را سنگین نخواهد کرد.

8. ماده غیر‌قابل تجزیه پشم سنگ

پشم سنگ، الیاف پنبه مانندی از گچ و سنگ بازالت است. این ماده را باید از فروشگاه‌های تخصصی گیاهان یا به‌صورت آنلاین تهیه کنید. مزیت بزرگ پشم سنگ این است که هرگز در گلدان ارکیده شما تجزیه یا متلاشی نخواهد شد! جهت درست کردن خاک گل ارکیده با پشم سنگ، باید میزان بازی بودن مکعب‌های پشم سنگ را با افزودن یک ماده طبیعی مثل پوسته درخت یا پیت ماس، متعادل کنید.

9. پوست درخت خرد شده، برای افزایش میزان اسیدی بودن خاک

این ماده از پوست درختانی مثل سرو و صنوبر به دست می‌آید. پوست خرد شده درخت، پرمصرف‌ترین ماده در درست کردن خاک گلدان‌های ارکیده است، به ویژه در ارکیده‌هایی که در گل فروشی‌ها یا فروشگاه‌های گیاهان برای مصارف خانگی به فروش می‌رسند. این پوسته طی تجزیه شدن خود، میزان اسیدی بودن خاک گل ارکیده را نیز بالا می‌برد. یکی دیگر از دلایل محبوبیت این ماده، ظاهر طبیعی و عطر دلنشین آن است! از برای درست کردن خاک گل ارکیده می‌توانید روی پوست خرد شده درخت نیز حساب کنید. فقط باید توجه داشته باشید: ارکیده‌هایی که در بستر پوست خرد شده درختان کاشته می‌شوند، هر سال به تعویض گلدان نیاز خواهند داشت.

10. خزه اسفاگنوم، برای ایجاد رطوبت در خاک گیاه

خزه اسفاگنوم بدون عوامل بیماری زا و عاری از علف هرز است. اسفاگنوم محیطی مرطوب را برای ریشه‌های ارکیده فراهم می‌کند. دلیل اصلی محبوبیت این خزه این است که اسفاگنوم غرقاب نخواهد شد. در اغلب اوقات، این خزه در قالب آجرهای فشرده شده به فروش می‌رسد. به‌همین‌دلیل باید آن را مرطوب کرده و به صورت آزادانه در خاک گل ارکیده قرار دهید. این راه، بهترین نحوه استفاده از اسفاگنوم برای حصول نتیجه‌ای عالی در رشد ارکیده است.

11. ماده تجزیه‌پذیر و دوست‌دار طبیعت یونولیت

آن دسته از ارکیده‌هایی که به سپری کردن دوره‌های خشکی علاقه دارند، رشد بسیار خوبی را در بستری حاوی یونولیت تجربه خواهند کرد. یونولیت‌های ساده کوچک (مثل گرانول یونولیت که در بسته‌بندی اجناس شکستنی یا پر کردن جعبه‌های پستی از آنها استفاده می‌شود) می‌توانند در درست کردن خاک گل ارکیده و به‌عنوان بستر رشد ارکیده مورد استفاده قرار بگیرند. یونولیت، انتخابی دوستدار طبیعت است و می‌تواند دوباره به چرخ بازیافت برگردد. اگر شما نیز به کره زمین اهمیت خاصی می‌دهید، یونولیت انتخاب خوبی برای شما جهت درست کردن خاک گل ارکیده خواهد بود!
به‌این‌منظور حتی می‌توانید توپ‌های یونولیتی (مانند ارولیت) را برای ارکیده خود تهیه کنید. این نوع یونولیت‌ها، به‌طور اختصاصی برای گیاهان اپیفیت (مانند ارکیده) تولید شده‌اند.

12. ورمیکولیت، برای تقویت خاک ارکیده

ورمیکولیت به‌فور در فروشگاه‌های محصولات باغبانی، به‌عنوان تقویت کننده خاک به فروش می‌رسد. این ماده را می‌توانید در بسیاری از خاک‌های از پیش آماده شده نیز مشاهده کنید.این ماده معدنی با رنگ قهوه‌ای روشن خود، عملکرد بی‌نظیری در جذب آب و عناصر ضروری از خود نشان می‌دهد. همچنین ورمیکولیت به جریان یافتن بهتر هوا در خاک نیز کمک شایانی می‌کند. ترکیب این ماده با خزه اسفاگنوم برای درست کردن خاک گل ارکیده، یک خاک سبک با قابلیتی بالا در حفظ آب برای گیاه ارکیده خلق خواهد کرد.

شناخت گل ارکیده اونسیدیوم و یادگیری شرایط نگهداری آن

ارکیده اونسیدیوم یکی از گونه‌های بسیار زیبا و معطر گل ارکیده است که می‌توان از آن به عنوان یک گل گلدانی در خانه نگهداری کرد. ظاهر متفاوت این گیاه نگاه‌ها را به خوبی به خود جلب کرده و شما را نسبت به خرید آن ترغیب خواهد کرد. روش نگهداری از گل ارکیده اونسیدیوم نیز زیاد سخت نیست و با مطالعه مقاله زیر می‌توانید آن را بیاموزید.

معرفی گل ارکیده اونسیدیوم

ارکیده اونسیدیوم، یکی از محبوب‌ترین گل‌های آپارتمانی است. البته که این محبوبیت بی‌دلیل هم نیست و داشتن گل‌های خوش رنگ، متعدد و بزرگ باعث شده تا اونسیدیوم به گیاهی متفاوت در بین انواع گل‌های آپارتمانی تبدیل شود. در طول سالیان متوالی، اونسیدیوم به‌وفور با انواع دیگر ارکیده پیوند داده شده و در نتیجه، صدها گونه از آن در جهان وجود دارد. از آنجایی که نامگذاری این تعداد از اونسیدیوم کار راحتی نیست، حتی دانشمندان نیز خیلی به آن نپرداخته‌اند! این گیاه برای نخستین بار در سال 1800 میلادی توسط یک گیاه شناس سوئدی به جهان معرفی شد. اونسیدیوم بومی جنگل‌های وحشی آمریکای جنوبی و مرکزی است و روی درختان و سطح سنگ‌ها رشد می‌کند. این گیاه می‌تواند در شرایط محیطی خانه و محل کار به‌خوبی رشد کرده و شبه پیازهای سالم و بزرگی را به‌وجود آورد. اگر دنبال خرید یک گل ارکیده متفاوت هستید یا دوست دارید در کنار ارکیده فالانوپسیس خود یک ارکیده دیگر هم داشته باشید ما به شما نگهداری گل ارکیده اونسیدیوم را پیشنهاد می‌کنیم. راجع به روش نگهداری آن نیز اصلا نگران نباشید ما در این مطلب همه آنچه برای نگهداری گل ارکیده اونسیدیوم باید بدانید را به شما خواهیم گفت.

شناخت بیشتر ارکیده اونسیدیوم

یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌ها میان ارکیده فالانوپسیس و ارکیده اونسیدیوم، معطر بودن بعضی از انواع اونسیدیوم است! بنابراین اگر شما نیز به دنبال گیاهی گلدار و خوش عطر هستید، اونسیدیوم می‌تواند تمامی نیازهای شما را برآورده کند! بین ارکیده‌های اونسیدیوم Sherry Baby، اونسیدیومی با عطر شکلات،Twinkle  ارکیده‌ای با رایحه وانیل و cheirophorum که ارکیده‌ای مینیاتوری و مادر twinkle است رایحه‌ای گلی دارد. اگر عاشق عطر مرکبات هستید، اونسیدیوم chrysomorphum را فراموش نکنید؛ چراکه این گیاه عطری با رایحه مرکبات دارد.

شرایط نگهداری گل ارکیده اونسیدیوم

در این قسمت به توضیح شرایط نگهداری گل زیبای ارکیده اونسیدیوم خواهیم پرداخت.

روش آب‌دهی

نیازهای آبی هر اونسیدیوم با یک اونسیدیوم دیگر متفاوت است، اما فراهم بودن یک زهکشی عالی، فاکتوری حیاتی برای هر اونسیدیومی به‌شمار می‌رود. به‌طورکلی، اونسیدیوم‌هایی که دارای برگ‌ها و ریشه‌های ضخیم‌تری هستند، به دفعات کمتری از آبیاری نیاز خواهند داشت. برای تشخیص زمان صحیح آبیاری، پیشنهاد ما این است که از یک سیخ چوبی استفاده کنید. به این شکل که سیخ را کمی در خاک فرو کرده و آن را خارج کنید؛ اگر تیره شد یا مقداری خاک به آن چسبیده بود، یعنی خاک هنوز مرطوب است، اما اگر بدون تغییر خارج شد، زمان آبیاری فرا رسیده است. به‌عبارت دیگر اگر چند سانتی‌متر رویی خاک (2 الی 3 سانتی‌متر) خشک بود، می‌توانید اونسیدیوم را آبیاری کنید. به‌طورکلی در شرایط محیطی متعادل، احتمالا هر 5 الی 7 روز یک بار باید این گیاه را آبیاری کنید.
در طول نگهداری از گل ارکیده اونسیدیوم برای آبیاری آن بهتر است از آبی با دمای ملایم و دمای محیط استفاده کنید. همچنین از شب قبل، ظرف مخصوص آبیاری گیاهان خود را از آب پر کرده و اجازه دهید کلر اضافی آن خارج شود. آبیاری را باید تا زمان خارج شدن میزان اضافی آن از زیر گلدان ادامه دهید. این کار کمک می‌کند تا آب به تمامی نقاط خاک رسیده و کمی آن را شست‌وشو دهد. همچنین باید آب را مستقیما روی خاک ریخته و از خیس شدن برگ‌ها جلوگیری کنید، چراکه اینکار باعث بیمار شدن گل شما می‌شود. گفتنی است بیماری لکه برگی، در اثر خیس شدن برگ‌ها ایجاد می‌شود.
همان‌طور که بالاتر هم گفتیم، خاک مناسب برای نگهداری از گل ارکیده اونسیدیوم باید عملیات زهکشی را به‌خوبی و سریع انجام دهد. دلیل این مسئله این است که اونسیدیوم دارای شبه پیازهای بزرگ و گوشتی و همچنین حجم فراوانی از ریشه است، ازاین‌رو مستعد پوسیدگی است و عدم زهکشی مناسب خاک می‌تواند منجر به پوسیدگی و درنتیجه از بین رفتن آن شود.
باتوجه به موضوع یاد شده اگر متوجه شدید که یک شبه پیاز در حال پوسیده یا فاسد شدن است، سریعا آن را با کمک یک قیچی تمیز بریده و سپس میزان آبیاری گیاه را کاهش دهید، به‌خصوص در فصل زمستان، در این فصل آبیاری باید دو بار در ماه و حتی کمتر صورت بگیرد؛ نیازی هم نیست نگران کم آبی آن باشید، زیرا اونسیدیوم به‌لطف داشتن شبه پیازهای متعدد، مقاومت خوبی در برابر خشکی از خود نشان می‌دهد. البته این به معنای خشکی بیش‌ازحد نیست؛ پس مراقب این موضوع باشید. گفتنی است پژمردگی و چروک شدن این شبه پیازها، آلارمی برای خشکی و کم آبی بیش‌ازحد گیاه است.

نور مورد نیاز

این گل زیبا قادر است نور کامل تا سایه نسبی را نیز تحمل کند، اما بااین‌حال برای تامین نور مورد نیاز گل ارکیده اونسیدیوم بهتر است نور به‌صورت فیلتر شده به آن بتابد. الگوی رشد ارکیده اونسیدیوم تقریبا مشابه درخت است و در طبیعت اصلی خود، به زندگی در نور فیلتر شده عادت دارد. ازاین‌رو پیشنهاد ما این است که در طول نگهداری گلدان ارکیده اونسیدیوم خود را در محلی نورگیر با نور فیلترشده، مثلا کنار یک پنجره جنوبی که البته دارای پرده است، قرار دهید؛ این نقطه ضمن فراهم کردن نور کافی برای گیاه، از آن در برابر آفتاب سوزان عصرگاهی نیز محافظت می‌کند.
مثل انواع ارکیده اونسیدیومی که نور خورشید را به مقدار کافی دریافت کند دارای برگ‌های روشن و سبز-زرد خواهد بود. در مقابل، اگر نور خورشید به میزان لازم به اونسیدیوم نرسد، برگ‌های آن تیره خواهند شد. میزان افراطی نور نیز در نهایت منجر به سوختگی و قرمز شدن برگ‌ها می‌شود. ضمن اینکه زرد شدن کامل برگ‌ها، می‌تواند نشانه دریافت بیش‌از‌حد نور نیز تلقی شود.
اگر نقطه‌ای با نور مناسب برای اونسیدیوم نیافتید، می‌توانید از نور مصنوعی استفاده کنید. یکی از بهترین انواع نورهای مصنوعی برای ارکیده، لامپ مخصوص رشد گیاهان است که با همین نام می‌توانید آن‌ها را در بازار خریداری کنید.

دما و رطوبت مناسب برای ارکیده اونسیدیوم

ارکیده‌های اونسیدیوم را می‌توان در مناطق آب و هوایی مختلف پیدا کرد؛ از مناطق گرمسیری گرفته تا جنگل‌های سرد و ابری، اما انواع محبوب آپارتمانی آن (که غالبا دارای گل‌های زرد رنگ هستند و شبه پیازهای بزرگی تولید می‌کنند)، آب و هوای گرم را ترجیح می‌دهند. درنظر داشته باشید که هرگز ارکیده خود را در کنار دستگاه‌های سرمایشی/ گرمایشی قرار ندهید، چراکه هرگونه شوک دمایی سبب بروز مشکل در روند رشد گیاه خواهد شد.
دمای ایده‌آل برای ارکیده اونسیدیوم در شب (پاییز، زمستان، و ماه‌های بهار) بین 15 الی 18 درجه سانتی‌گراد است و دمای مناسب در طول روز نیز، بین 21 الی 32 درجه سانتی‌گراد است. در تابستان نیز دمای مناسب برای نگهداری از گل ارکیده اونسیدیوم چند درجه گرم‌تر از دماهای ذکر شده خواهد بود. در طول نگهداری از گل ارکیده اونسیدیوم درنظر داشته باشید که اگر اونسیدیوم برای مدت طولانی در دمای کمتر از 10 درجه سانتی‌گراد قرار بگیرد، سرعت رشد آن کاهش خواهد یافت.
از دما گذشته، رطوبت هوای اونسیدیوم باید بین 40 تا 50 درصد باشد. البته این عدد برای پرورش‌دهندگان حرفه‌ای بین 40 تا 80 درصد است و عملا فراهم کردن این میزان رطوبت در خانه غیرممکن است، چون این میزان از رطوبت، سبب ایجاد شدن قارچ روی دیوار خانه خواهد شد.
در نظر داشته باشید که ظهور چین و شکستگی در برگ‌ها، می‌تواند نشانه‌ای برای کمبود رطوبت هوا باشد. در اغلب اوقات، رطوبت هوای منازل برای اونسیدیوم کافی است، اما اگر احساس کردید گیاه شما با خشکی هوا دست و پنجه نرم می‌کند، می‌توانید از دستگاه‌های مرطوب‌کننده هوا استفاده کرده یا گلدان را روی سینی آب و سنگریزه قرار دهید و مواظب باشید که سطح زیرین گلدان هیچگونه تماسی با آب سینی نداشته باشد.

بهترین خاک برای ارکیده اونسیدیوم

اونسیدیوم باید در خاکی بر پایه پوست درخت و دارای زهکشی عالی کاشته شود. ترکیبی تحت عنوان خاک مخصوص ارکیده نیز در بعضی فروشگاه‌ها موجود است و می‌توانید از آن برای ارکیده اونسیدیوم استفاده کنید. اونسیدیوم ارکیده‌ای با ریشه‌های ظریف و حساس است. ازاین‌رو خاک آن باید آنقدر متخلخل باشد که ریشه بتواند بدون مشکل در آن گسترش یافته و هوای کافی نیز در اطراف آن جریان پیدا کند.  
پس از خرید گل ارکیده اونسیدیوم خود، از وضعیت خاک آن اطمینان حاصل کنید. گاهی اوقات خاک آن به قدری متراکم و فشرده است که مانع از رشد ریشه می‌شود. ازاین‌رو ادامه حیات اونسیدیوم در چنین خاکی، در طولانی مدت به سلامت آن آسیب وارد خواهد کرد. برای حل این مشکل می‌توانید با اضافه کردن مقداری پرلیت و زغال مخصوص خاک گیاهان، خاک را سبک کنید.
اگر در منطقه‌ای با آب و هوای خشک زندگی می‌کنید، قطعا با پدیده خشک شدن سریع خاک آشنا هستید. برای جلوگیری از بروز این اتفاق و حفظ بیشتر رطوبت هم، می‌توانید چند مکعب “پشم سنگ” در خاک قرار دهید. پشم سنگ ضمن حفظ بیشتر رطوبت، از غرقاب شدن خاک نیز جلوگیری خواهد کرد.

زمان و روش کود دادن به گل

در طول فصول رشد، ماهی دوبار به اونسیدیوم خود کود مخصوص ارکیده بدهید. هر چه گیاه بزرگ‌تر باشد، نیاز آن به کود نیز بیشتر خواهد بود؛ درست مثل آبیاری! یک کود 10-10-30 یا 10-10-20 برای ارکیده مناسب است. کود انتخابی همیشه باید تا نصف الی یک چهارم قدرت خود رقیق شده و سپس به خاک اونسیدیوم اضافه شود؛ به‌عبارتی اگر روی بسته نوشته شده که هر یک قاشق باید در یک لیتر آب حل شود شما باید یک قاشق کود را در دو برابر یا چهار برابر آب یعنی 2 یا 4 لیتر آب حل کنید و سپس کود را به گیاه اضافه کنید. فراموش نکنید که کود باید به خاک مرطوب اضافه شود، چراکه ریختن کود در خاک خشک منجر به سوختن ریشه‌ها خواهد شد. همچنین در فصل کوددهی نیز، از نوک برگ‌ها غافل نشوید. هرگونه قهوه‌ای شدن آن‌ها، نشانه سوختگی گیاه در اثر کوددهی بیش‌ازحد است.
در طول تابستان یکبار در میان همراه با آبیاری کود را به گیاه بدهید. از آنجایی که ارکیده به استراحت زمستانی نیازی ندارد، می‌توانید کوددهی را در این فصل نیز ادامه دهید، اما درنظر داشته باشید که در فصل زمستان باید پس از هر 3 بار آبیاری و در بار چهارم همراه با آبیاری به گل ارکیده اونسیدیوم خود کود بدهید.

روش عوض کردن گلدان گل

به‌طورکلی، تعویض گلدان اونسیدیوم تنها باید در موارد ضروری انجام شود؛ زیرا مثل سایر ارکیده‌ها، اونسیدیوم نیز دارای ریشه‌های ظریف و حساس است و پس از عادت کردن به بستر خود، ترجیح می‌دهد بدون وارد شدن هیچگونه شوکی به ادامه رشد خود بپردازد. بنابراین تعویض بی‌دلیل گلدان می‌تواند ضمن بر هم زدن تعادل گیاه، به ریشه‌های ظریف آن نیز آسیب‌های جدی وارد کند.
پیشنهاد ما این است که اگر اونسیدیوم در حال رشد بیش‌ازحد و خارج شدن از گلدان خود بود یا ریشه‌های آن از زیر گلدان خارج شده بودند، آن را به گلدان بزرگ‌تری منتقل کنید و این کار را با احتیاط یا زیر نظر یک متخصص انجام دهید. البته ناگفته نماند که تضعیف خاک و عدم انجام شدن زهکشی مناسب نیز از سایر علل تعویض گلدان این ارکیده به‌شمار می‌رود. پس در چنین شرایطی نیز می‌توانید گلدان ارکیده خود را تعویض کنید.
برای تعویض گلدان در طول نگهداری از گل ارکیده اونسیدیوم با دقت گیاه را از گلدان خارج کرده و با احتیاط و البته تا حد ممکن، خاک قدیمی را از روی ریشه‌های آن پاک کنید. برای انجام اینکار مواظب باشید که به ریشه‌های سالم آسیبی وارد نکنید. البته درنظر داشته باشید که شکسته شدن تعدادی از ریشه‌ها حین تعویض گلدان طبیعی و البته کمی ناخوشایند و اجتناب‌ناپذیر است؛ درنتیجه تنها دقت شماست که می‌تواند این اتفاق را به حداقل برساند.
بعد از بیرون آوردن گیاه از گلدان قدیمی حتما ریشه‌های نرم، پوسیده، پلاسیده، لزج و قهوه‌ای را با استفاده از یک چاقوی تیز و استریل شده حذف کنید و تنها ریشه‌های سفید، خوش رنگ و سفت را بگذارید باقی بمانند. بعد از انجام اینکار، ادامه مسیر آسان است؛ کافی است گیاه را در گلدان جدید قرار دهید! گلدان تازه باید قطری حدود 4 الی 5 سانتی‌متر بزرگ‌تر از گلدان قبلی داشته و با خاکی تمیز و جدید پر شود. چنین گلدانی حداقل تا 2 سال آینده میزبان اونسیدیوم شما خواهد بود.

چگونه ارکیده اونسیدیوم را تکثیر کنیم؟

در طول نگهداری از گل ارکیده اونسیدیوم بهترین روش برای تکثیر آن، روش تقسیم کردن است. برای این کار، به یک ارکیده بالغ و سالم نیاز دارید که گلدهی خود را به پایان رسانده باشد. می‌توانید تقسیم کردن را حین تعویض گلدان نیز انجام دهید. برای تقسیم از طریق تکثیر درنظر داشته باشید که در هر بخش جدا شده، باید حداقل 3 شبه پیاز وجود داشته باشد. سپس باید بخش جدا شده را در گلدانی مناسب کاشته و مثل قبل، به آن رسیدگی کنید. می‌توانید کمی خزه اسفاگنوم نیز در زیر ریشه قرار دهید. وجود این خزه کمک می‌کند تا ریشه سریع‌تر مستقر شده و به‌خوبی در خاک گسترش پیدا کند.

زمان گل دادن ارکیده اونسیدیوم

اونسیدیوم، یکی از زیبا‌ترین انواع ارکیده و گل‌های آن واقعا خیره‌کننده است. یک گیاه بزرگ و بالغ اونسیدیوم، می‌تواند 6 الی 7 شاخه از گل‌های زیبای زرد رنگ تولید کند. ظاهر نهایی گیاه، مثل ابری از پروانه‌های کره‌ای رنگ خواهد بود؛ همانقدر نرم، دیدنی و لطیف! البته، رنگ گل اونسیدیوم همیشه زرد نیست. انواع دیگری از آن نیز وجود دارند که گل‌هایی با رنگ‌های متفاوت ایجاد می‌کنند. برای مثال، اونسیدیومی به نام Sharry Baby (که با نام ارکیده شکلاتی نیز شناخته می‌شود)، دارای گل‌هایی قهوه‌ای رنگ است که در کمال تعجب، دارای عطر غلیظی از شکلات نیز هستند!
بسته به نوع اونسیدیوم، گلدهی آن ممکن است در هر زمانی از سال رخ بدهد، اما معمولا اوج گلدهی این ارکیده در فصل پاییز و بهار صورت می‌گیرد. بسیاری از انواع پیوندی این گونه از ارکیده می‌توانند 2 الی 3 بار در سال به گلدهی بپردازند. برای تشویق گیاه به گلدهی بهتر، لازم است آن را در نقطه‌ای قرار دهید که دمای کمتر از 18 درجه سانتی‌گراد را در شب تجربه کند. معمولا گیاهانی که کنار پنجره هستند، دمای خنک‌تری را نسبت به سایر مناطق خانه تجربه می‌کنند. در زمان گلدهی، اسپایک‌های اونسیدیوم (شاخه‌های حامل گل) معمولا به شاخه‌های بلند و متوسطی تبدیل شده و در جهات مختلفی، حامل گل خواهند بود. هر رشد جدیدی در گیاه، پس از بالغ شدن شبه پیاز خود، یک اسپایک گل تولید می‌کند. هنگامی که گلدهی این اسپایک‌ها به پایان برسد، می‌توانید آن‌ها را تا محل اتصال خود به برگ‌ها کوتاه کنید. همیشه یادتان باشد که در اوایل گلدهی اسپایک، همواره آن را زیر نظر داشته باشید، چراکه در این زمان شته می‌تواند به آن حمله کرده و روند گلدهی را به‌کلی دستخوش تغییر کند.
هنگام خرید اونسیدیوم، از فروشنده بخواهید که گیاهی را به شما معرفی کند که “به اندازه گلدهی رسیده است”. در غیر این صورت، شاید حداقل 2 سال طول بکشد تا در منزل شاهد رشد اسپایک‌های شکوفه باشید. البته منظور از اندازه گلدهی، صرفا بزرگ بودن ارکیده نیست. بعضی از انواع اونسیدیوم بسیار کوچک هستند، اما قادرند تا چندین بار در سال به گلدهی بپردازند! پس گاهی اوقات، اونسیدیوم‌های کوچک‌تر بهتر می‌توانند به علاقه شما به گل‌ها پاسخ دهند. برای مثال، اونسیدیوم twinkle بسیار کوچک است و گل‌های آن در رنگ‌های متنوع سفید، زرد و قرمز رشد می‌کنند. مهم‌تر از همه، twinkle  دارای عطر خوش وانیل است!
برای تشویق ارکیده اونسیدیوم به گلدهی لازم است اختلاف دمای 10  درجه در محیط وجود داشته باشد. البته اختلاف دما باید در بازه دمایی مناسب برای نگهداری گل ارکیده اونسیدیوم باشد که بالاتر نیز به آن اشاره کردیم. بعد از این مورد کافی است به تمامی نکات نوشته شده در بخش آبیاری، نور، رطوبت و دما، خاک و البته کوددهی دقت کنید تا بهترین نتیجه را از نگهداری اونسیدیوم خود به دست آورید.

آفات الوده کننده و بیماری‌های رایج گل در طول نگهداری از آن

مثل سایر گل‌های آپارتمانی، ارکیده اونسیدیوم نیز از آفات مختلف در امان نیست. در ادامه آفات و بیماری‌هایی که در طول نگهداری ممکن است ارکیده اونسیدیوم شما به آن مبتلا شود را با هم مرور خواهیم کرد:

• شته‌ها: شته‌ها دوست دارند روی بخش‌های تازه رشد کرده‌ی گیاه زندگی کنند. در بهار – یعنی زمانی که بیشترین میزان از رشدهای جدید و تازه در گیاه نمایان می‌شود- هر روز شبه پیاز، اسپایک، تمامی ساقه‌ها و غنچه‌ها را چک کنید. اگر هر گونه شته‌ای مشاهده کردید، آن را با اسپری محلول شته کش از بین ببرید.
• کنه تار عنکبوتی: کنه تارعنکبوتی نیز می‌تواند در هوای گرم و خشک، برای اونسیدیوم مشکل ایجاد کند. برای جلوگیری از ایجاد مشکل توسط این آفت، حفظ میزان رطوبت هوا در حدود 40 الی 50 درصد، می‌تواند موثر باشد و این آفات را از گیاه دور نگه دارد. ضمن اینکه اسپری کردن کمی آب به برگ‌ها و فراهم کردن گردش هوای کافی در اطراف گیاه نیز، کنه تار عنکبوتی را از بین خواهد برد.
• لکه برگی: لکه برگی یک بیماری است که اونسیدیوم نیز می‌تواند به آن مبتلا شود. این بیماری با خیس شدن برگ‌ها در حین آبیاری به ارکیده اونسیدیوم شما منتقل می‌شود. پس سعی کنید همیشه آب را مستقیما روی خاک بریزید. همچنین هر چند وقت یکبار، سطح برگ‌ها را با یک دستمال نرم تمیز کنید تا از هرگونه گرد و خاک پاک شود؛ این کار به بهبود جذب نور خورشید نیز کمک خواهد کرد.
• پوسیدگی ریشه: پوسیدگی ریشه نیز از دیگر بیماری‌های احتمالی ارکیده اونسیدیوم است. این بیماری، یک بیماری قارچی است و در اثر آبیاری بیش‌ازحد رخ می‌دهد. زرد شدن برگ‌ها و ریزش ناگهانی آن‌ها، از نشانه‌های این اتفاق هستند. در صورت بروز این مشکل، سریعا آبیاری را کاهش داده و اجازه دهید خاک کاملا خشک شود. اگر مشکل برطرف نشد، گیاه را از گلدان خارج کرده، بخش‌های بیمار ریشه را حذف کنید و آن را مجدد در خاکی تمیز و استریل شده بکارید. برای استریل کردن خاک، می‌توانید آن را برای چند ثانیه در ماکروفر قرار دهید. این کار، بخش اعظمی از میکروارگانیسم‌های مضر موجود در آن را از بین خواهد برد.

حتما شنیده‌اید که “پیشگیری، بهتر از درمان است!” این تئوری حتی در خصوص گیاهان نیز کاملا صادق است! ازاین‌رو بهتر است همواره گیاه خود را تحت نظر داشته باشید تا در صورت ظهور هر گونه مشکل، سریعا آن را برطرف نمایید.

آیا ارکیده اونسیدیوم گلی سمی است؟

عده زیادی معتقدند که گل ارکیده برای گربه‌ها و سگ‌ها خطرناک است، بااین‌حال ارکیده اونسیدیوم برای سگ‌ها، گربه‌ها و کودکان بی‌خطر است؛ اگرچه خورده شدن این گیاه توسط این حیوانات خانگی ایده خوبی به‌نظر نمی‌رسد، اما خوشبختانه هیچ خطری نیز آن‌ها را تهدید نخواهد کرد.

معرفی گل ارکیده زیگوپتالوم و یادگیری شرایط نگهداری آن

یکی از گل‌های گلدانی پر‌طرفدار در سراسر دنیا، گل ارکیده است که دارای گونه‌های متنوعی می‌باشد. یکی از گونه‌های خاص این گل نیز ارکیده زیگوپتالوم است که ظاهری بسیار چشمگیر و زیبا دارد. شما می‌توانید این گل جذاب را به راحتی در خانه خود پرورش دهید، البته به شرط اینکه در ابتدا روش نگهداری گل ارکیده زیگوپتالوم را به خوبی بیاموزید. به این منظور نیز مقاله زیر را که توسط بهترین سایت خرید اینترنتی گل و گیاه تهیه شده است، مطالعه فرمایید.

آشنایی با گل ارکیده زیگوپتالوم

ارکیده زیگوپتالوم یکی از انواع ارکیده است که به‌خاطر رنگ‌های درخشان چشم‌گیر و همچنین طرح خارق‌العاده‌ای که دارد شناخته می‌شود. همه این‌ها را در کنار عطر زیاد و خوب گیاه بگذارید تا متوجه شوید که با چه گیاه دوست داشتنی‌ای روبرو هستید. برگ‌های بزرگ این گیاه از غده‌هایی به نام شبه‌پیاز رشد می‌کنند که به رنگ سبز روشن هستند و اندازه‌ای حدودا 60 سانتی‌متر دارند. این برگ‌ها هر سال مجددا رشد می‌کنند و تازه می‌شوند. از ارکیده زیگوپتالوم گونه‌های پیوندی و هیبریدی زیادی نیز وجود دارد که اغلب آن‌ها اسم‌های عجیب و غیر قابل تلفظی دارند. باتوجه به ویژگی‌های ارکیده زیگوپتالوم، اگر قصد خرید گیاه گلدار را دارید، ما خرید و نگهداری از ارکیده زیگوپتالوم را به شما پیشنهاد می‌کنیم. برای یادگیری روش نگهداری آن نیز با این مطلب همراه باشید. در این مطلب همه آنچه در مورد نگهداری ارکیده زیگوپتالوم لازم است بدانید را به شما خواهیم گفت.

شناسنامه گل

• نام علمی : Zygopetalum
• بومی: پرو، بولیوی، برزیل
• خانواده: ثعلبیان
• نوع گیاه: هوازی

شرایط نگهداری ارکیده زیگوپتالوم

ارکیده زیگوپتالوم مثل بیشتر ارکیده‌های دیگر به خاکی سبک، نوری غیر مستقیم و خاکی تقریبا مرطوب نیاز دارد. همچنین برای گل‌دهی به محیطی تاریک و خنک در شب نیاز دارد تا بتواند استراحت کند.

نور مناسب

ارکیده زیگوپتالوم مثل بیشتر ارکیده‌های دیگر به محیطی نورگیر ولی با نور غیر مستقیم نیاز دارد. نور مستقیم صبحگاه یا پیش از غروب که ضعیف است و گرمای زیادی ندارد به گیاه آسیبی نمی‌زند، اما نور ظهر می‌تواند باعث سوختن برگ‌ها و آسیب به گیاه شود، چراکه این گیاه برگ‌های نرمی دارد و از نور مستقیم خورشید و گرمای زیاد آسیب می‌بیند.
در طول نگهداری از ارکیده زیگوپتالوم اگر زمستان‌های سردی دارید می‌توانید گیاه خود را در برابر نور مستقیم خورشید قرار دهید. این کار نه‌تنها مضر نیست، بلکه به گیاه کمک هم می‌کند. اگر می‌خواهید گیاه شما حتما گل بدهد باید بدانید که این گیاه نیاز دارد تا شب‌هایی تاریک داشته باشد.

روش صحیح آب‌دهی

در زمان آب دادن به ارکیده زیگوپتالوم باید دقت کنید که هیچ‌گاه برگ‌ها یا شبه‌پیاز‌های آن را خیس نکنید. این گیاه نیاز دارد تا در طول فصل رویش، خاکی تقریبا مرطوب داشته و در طول زمستان خاکش کمی بیشتر خشک باشد. ارکیده زیگوپتالوم شبه پیازهایی دارد که می‌تواند آب را درون خود ذخیره کند؛ ازاین‌رو آبیاری کم را بیشتر از آبیاری زیاد دوست دارد.
در طول نگهداری از ارکیده زیگوپتالوم ، موقع آبیاری همیشه از آبی استفاده کنید که دمایی متوسط و معمول داشته باشد. دراین‌باره درنظر داشته باشید آب خیلی سرد می‌تواند باعث ایجاد شوک در گیاه شود.

دمای محیط نگهداری

ارکیده زیگوپتالوم به محیطی با دمای معتدل و مدیریت شده نیاز دارد. اگر می‌خواهید گیاه شما به‌خوبی گل بدهد، باید در روز دمایی بین 21 الی 24 درجه سانتی‌گراد و در شب دمایی بین 16 الی 18 درجه سانتی‌گراد را برای آن فراهم کنید. 

رطوبت مورد نیاز

ارکیده زیگوپتالوم به محیطی با رطوبت تقریبا بالا و مدیریت شده نیاز دارد. این گیاه در محیط‌های خشک آسیب می‌بیند و ترجیح می‌دهد در جایی زندگی کند که رطوبت 50 درصدی داشته باشد.
در طول نگهداری از ارکیده زیگوپتالوم برای تامین رطوبت آن از یک دستگاه بخور استفاده کنید، قرار دادن گیاه در محیطی مرطوب یا کنار هم گذاشتن گیاهان مختلف نیز، می‌توانید محیط دلخواه آن را فراهم کنید، اما هیچ‌وقت از اسپری آب استفاده نکنید، زیرا قطرات آب روی برگ‌ها و شبه پیازها می‌نشیند و به آن‌ها آسیب می‌زند.

روش کود دادن به ارکیده زیگوپتالوم

ارکیده زیگوپتالوم درباره نوع کودی که دریافت می‌کند خیلی سخت‌گیر نیست. هر نوع کودی که به‌آرامی تجزیه شود یا کود مایع استاندارد می‌تواند برای ارکیده زیگوپتالوم مفید باشد. کودی محلول در آب که نسبت 20-20-20 داشته باشد و نصف دستدرالعملش رقیق شده باشد برای گیاه عالی است.
برای کوددهی به ارکیده زیگوپتالوم هیچ‌گاه از کودی که سطح نیتروژن بالایی دارد استفاده نکنید، چراکه این نوع کود باعث می‌شود تا گیاه نتواند به‌خوبی گل بدهد و به جای گل‌دهی تمرکز خود را روی رشد برگ‌هایش بگذارد. در طول نگهداری از ارکیده زیگوپتالوم اگر کودی با نیتروژن بالا به او بدهید، ارکیده‌ای پر از برگ، اما بدون گل خواهید داشت. در طول فصل رشد گیاه می‌توانید هر دو هفته یک‌بار به آن کود بدهید. بهترین نوع کود برای ارکیده، کودهای مخصوص ارکیده است.

بهترین خاک برای گل

ارکیده زیگوپتالوم را باید در خاکی سبک و با زهکشی عالی بکارید. بهترین و ساده‌ترین انتخاب، خاک مخصوص ارکیده است. این خاک‌ها سبک، متخلخل و دارای زهکشی عالی هستند و انتخابی عالی برای ارکیده شماست. در مقابل خاک سنگین و خاکی که نتواند آب را به خوبی تخلیه کند باعث می‌شود تا ریشه‌های گیاه دچار آسیب شده و بمیرد.

زمان گل دادن ارکیده زیگوپتالوم

ارکیده زیگوپتالوم معمولا در اواخر زمستان و اوایل بهار به گلدهی می‌پردازد. گل‌های معطر و خوشبوی این گیاه روی ساقه‌ای بلند و ایستاده و به‌صورت خوشه‌ای رشد می‌کنند. رنگ گل‌برگ‌ها و کاسبرگ‌های این گیاه معمولا ترکیبی از رنگ‌های شرابی، سبز یا بنفش است که با لبه‌ای صورتی یا خط‌ها و نقطه‌ایی بنفش تزئین شده‌اند. همین ترکیب رنگی فوق‌العاده باعث محبوبیت این نوع ارکیده شده است.

آفات آلوده کننده ارکیده

شته یکی از معمول‌ترین آفاتی است که به ارکیده زیگوپتالوم حمله می‌کند. شته‌های معمولا روی شاخه‌ها و شکوفه‌های جوان و تازه پیدا می‌شوند. سپس شروع به مکیدن شیره گیاه کرده و باعث ضعیف و بیمار شدن آن می‌شوند. این حشرات با چشم غیرمسلح قابل دیدن هستند. همچنین از خود چیزی شبیه به عسل به جا می‌گذارند که چسبناک است. در طول نگهداری از ارکیده زیگوپتالوم ، اگر ارکیده شما مورد حمله شته‌ها قرار گرفت، در صورتی که به سرعت با آن‌ها مقابله نکنید تعداد آن‌ها به‌سرعت زیاد شده و باعث مرگ گیاه شما خواهند شد. حتی ممکن است شته‌ها به سایر گیاهان شما نیز سرایت کنند.  
افزون بر شته، شپشک آردی نیز آفت دیگری است که به ارکیده زیگوپتالوم حمله می‌کند. این آفت نیز از خود چیزی شبیه به آرد به جا می‌گذارد و معمولا در زیر برگ‌ها لانه می‌کند. شپشک‌های آردی نیز از شیره گیاه تغذیه می‌کنند و مثل شته‌ها شیره‌ای به جا می‌گذارند که باعث ایجاد کپک می‌شود.  برای خلاصی از دست این آفات باید هر از چندگاهی برگ‌های گیاه را با کمک یک دستمال پاکیزه و آب تمیز کنید. توصیه ما به شما این است که همیشه گیاه خود را بررسی کنید تا چنانچه اثری از آفات روی برگ‌های آن مشاهده کردید، بتوانید سریعا اثر آن‌ها را پاک کنید.

روش تکثیر کردن گل

ارکیده زیگوپتالوم را می‌توانید از طریق روش تقسیم، تکثیر کنید. برای این کار کافی است توپ ریشه گیاه را به کمک یک چاقوی تیز و تمیز به دو نیم تقسیم کنید؛ هر نیمه باید حداقل 2 الی 4 شبه‌پیاز که متصل به ریشه است را داشته باشد. سپس هر قسمت را در خاک گلدان کاشته و درنهایت یک ارکیده دیگر به جمع ارکیده‌های خود اضافه کنید. گفتنی است بهترین زمان برای تکثیرگل ارکیده زیگوپتالوم در طول فصل رویش آن، یعنی بهار است. بنابراین اگر قصد تکثیر ارکیده زیگوپتالوم خود را دارید، در فصل بهار اینکار را انجام دهید.

پاسخ به سوالات رایج درباره گل ارکیده زیگوپتالوم

1. دلیل گل ندادن ارکیده زیگوپتالوم چیست؟

اگر گیاه سالمی دارید، اما نمی‌تواند گل بدهد احتمالا به‌خاطر مشکلات نور یا دماست. ارکیده نمی‌تواند بدون وجود نور زیاد ولی غیرمستقیم گل بدهد. هنچنین این گیاه برای گل دادن نیاز به محیطی دارد که اختلاف دمای شب و روز محسوس باشد؛ به‌عنوان مثال شب‌هایی خنک و روزهایی معتدل به این گیاه برای گل‌دهی کمک می‌کند. علاوه‌براین مورد دلایل دیگری مثل سن کم گیاه یا کوددهی اشتباه نیز باعث عدم گل‌دهی ارکیده زیگوپتالوم خواهد شد.

2. دلیل ظاهر شدن لکه بر روی برگ‌های گل چیست؟

این مساله معمولا به‌خاطر روش آبیاری اشتباه رخ می‌دهد. ازاین‌رو برای جلوگیری از بروز این مشکل، در زمان آبیاری این گیاه سعی کنید تا جای ممکن آب روی برگ‌ها نریزد. ریخته شدن آب روی برگ‌ها و باقی ماندن آن در طولانی مدت باعث ایجاد لکه می‌شود؛ حتی این مساله ممکن است باعث ایجاد بیماری‌های قارچی نیز شود. گفتنی است در طول نگهداری از ارکیده زیگوپتالوم اگر برگ لکه‌‌داری مشاهده کردید، سریعا آن را از روی گیاه هرس کنید تا به سایر برگ‌ها سرایت نکند.

3. برگ‌های ارکیده زیگوپتالوم به چه علت زرد یا قرمز می‌شود؟

دلیل اصلی این اتفاق سوختن برگ‌های ارکیده زیگوپتالوم است. اگر گیاه شما در معرض نور شدید و مستقیم خورشید باشد، پس از مدتی برگ‌های آن دچار سوختگی خواهد شد. در چنین شرایطی باید برگ‌های سوخته را از روی گیاه هرس و گیاه را به محل مناسب‌تری متتقل کنید.

4. در هنگام آبیاری ارکیده باید به چه نکاتی توجه کنیم؟

ارکیده زیگوپتالوم گیاهی رطوبت دوست است، بنابراین بسیار مهم است که خاک آن هیچ وقت کاملا خشک نشود. البته این موضوع کاملا به دمای محیط و نوع خاک شما بستگی دارد. در نتیجه بهتر است هر زمان نیمه بالایی خاک کاملا خشک شد دوباره به آن آب بدهید.

5. برگ‌های این گل به چه علت زرد می‌شود؟

اگر برگ‌های ارکیده زیگوپتالوم شما از پایین شروع به زرد شدن کردند نشانه‌ای از آبیاری زیاد است. این اتفاق معمولاً با ریزش برگ‌ها و پوسیدن قسمت‌های پایینی ساقه همراه می‌شود. ضمن اینکه اگر خاک گیاه شما به اندازه کافی سبک نباشد و بیش‌از‌حد مرطوب بماند نیز، این اتفاق رخ می‌دهد. برای جلوگیری از این مشکل، خاک ارکیده شما باید زهکشی مناسبی داشته و به‌خوبی تخلیه شود تا بیش‌ازحد مرطوب نماند.

6. عمر گل‌های ارکیده زیگوپتالوم چقدر است؟

گل‌های ارکیده زیگوپتالوم معمولا یک ماه عمر می‌کنند. گفتنی است ارکیده زیگوپتالوم معمولا سالی دو بار گل می‌دهد، اما برخی گونه‌های آن می‌تواند حتی تا 4 بار در سال نیز گل بدهند.