شناخت گیاه سرخس لانه پرنده و یادگیری شیوه نگهداری آن

سرخس‌ها از جمله گیاهان آپارتمانی هستند که به دلیل داشتن ظاهر زیبا و روش نگهداری آسان، طرفداران زیادی دارند. اما یکی از جذاب‌ترین انواع سرخس که ما امروز قصد معرفی آن به شما را داریم، سرخس لانه پرنده است. این سرخس می‌تواند گیاه مناسبی برای نگهداری در خانه شما باشد و محل زندگی شما را زیبا‌تر کند. روش نگهداری گیاه سرخس لانه پرنده نیز زیاد سخت نیست و به راحتی می‌توان آن را آموخت.

شناخت گیاه سرخس لانه پرنده

اگر قصد دارید خانه خود را به بهشتی از گیاهان گرمسیری تبدیل کنید، نگهداری از سرخس لانه پرنده یک انتخاب عالی است و حتما باید آن را در صدر لیست خرید خود قرار دهید! این سرخس زیبا دارای برگ‌های جذاب و چرمی مانند است و به‌طور طبیعی در محیط‌های مرطوب رشد خوبی دارد. سرخس لانه پرنده در اصل یک اپیفیت یا گیاه هوازی است و در طبیعت اصلی خود روی گیاهان دیگر رشد و مجموعه بزرگی از برگ‌های قاشقی شکل و سبز رنگ ایجاد می‌کند. طول این گیاه به 150 سانتی‌متر نیز می‌رسد، اما این موضوع در مورد سرخسی صدق می‌کند که در محیط بیرون از خانه نگهداری شود، چون یک سرخس لانه پرنده آپارتمانی نهایتا تا 60 سانتی‌متر رشد خواهد کرد. خوبی سرخس لانه پرنده در این است که سرعت رشد آرامی دارد و فضای کمی را اشغال می‌کند. بنابراین اگر فضای کمی دارید و دوست دارید گیاهی زیبا در خانه خود داشته باشید که تا سال‌ها فضای کمی را اشغال کند، نگهداری از سرخس لانه پرنده یک انتخاب عالی است. برای یادگیری روش نگهداری آن نیز کافیست، با این مطلب همراه باشید.

ویژگی‌های اصلی گیاه

• نام رایج: سرخس لانه پرنده
• نام علمی :Asplenium Antiquum
• نوع گیاه: چند ساله
• اندازه گیاه بالغ: طول 90 الی 150 سانتی متر، پهنای 60 الی 90 سانتی متر
• نیازهای نوری: نور نسبی خورشید، سایه
• نوع خاک :متخلخل و رسی، مرطوب، دارای زهکشی قوی
• Ph خاک: اسیدی
• زمان گلدهی :سرخس لانه پرنده گلی تولید نمی‌کند
• منطقه بومی :آسیا، استرالیا، آفریقا
• سمی بودن یا نبودن: سمی نیست

دلیل نام‌گذاری سرخس لانه پرنده

دلیل نام گذاری این سرخس به سرخس لانه پرنده در این است که برگ‌های جدید این گیاه به‌طور مرتب از بخش مرکزی گیاه جوانه زده و رشد می‌کنند. همین نوع رشد باعث شده تا ظاهر کلی گیاه شبیه به لانه پرندگان باشد! در طول نگهداری از سرخس لانه پرنده سعی کنید برگ‌های تازه جوانه زده را تا حد امکان لمس نکرده و جابه‌جا نکنید، چون این برگ‌ها بسیار شکننده هستند و اگر به آن‌ها دست بزنید، احتمال آسیب دیدن یا تغییر شکل آن‌ها بسیار بالاست.

شیوه نگهداری سرخس

رمز داشتن یک سرخس لانه پرنده سالم و باطراوت، فراهم کردن مقدار زیادی رطوبت و گرماست. با این اوصاف، یکی از بهترین مناطق در خانه برای نگهداری از سرخس لانه پرنده نزدیکی دوش یا وان حمام است؛ جایی که رطوبت و گرمای کافی برای آن فراهم است. البته این به‌شرطی است که محیط حمام نور کافی داشته باشد.

میزان نور لازم برای سرخس لانه پرنده

بهترین رشد سرخس لانه پرنده تحت نور فیلتر شده خورشید تا مقدار کمی سایه انجام می‌گیرد، اما در طول نگهداری از سرخس لانه پرنده نباید آن را در معرض نور مستقیم خورشید قرار ندهید؛ زیرا نور مستقیم می‌تواند منجر به سوختگی برگ‌های آن شود. به‌منظور تامین نور مورد نیاز برای نگهداری از سرخس لانه پرنده در داخل خانه، می‌توانید آن حوالی یک پنجره شرقی یا شمالی قرار دهید.

بهترین ترکیب خاک برای گیاه

سرخس لانه پرنده به خاکی متخلخل، غنی از مواد طبیعی و دارای زهکشی قوی علاقه‌مند است. به‌این‌منظور یک خاک گلدان بر پایه پیت برای نوع گلدانی این سرخس بسیار مناسب است.

روش صحیح آبیاری

ترجیح سرخس لانه پرنده، بر مرطوب بودن پیوسته خاک است، اما این به این معنا نیست که خاک گیاه غرقاب شود، چون این گیاه اصلا نمی‌تواند در خاکی خیس دوام بیاورد. برای اینکه بتوانید به‌درستی گیاه را آبیاری کنید همیشه قبل از آبیاری، میزان رطوبت خاک را با انگشت خود بسنجید. اگر چند سانتی‌متر رویی خاک رو به خشکی رفته بود، مجددا گیاه را آبیاری کنید، درغیراینصورت دست نگه دارید.
در طول نگهداری از سرخس لانه پرنده از ریختن مستقیم آب روی مرکز گیاه خودداری کنید، زیرا این کار با تشویق رشد کپک روی گیاه منجر به پوسیدگی ریشه و سایر بخش‌های سرخس خواهد شد. بنابراین هنگام آبیاری، حتما خاک را هدف قرار داده و هیچ بخشی از گیاه را خیس و مرطوب نکنید.

دما و رطوبت مناسب محیط نگهداری

سرخس لانه پرنده در محیطی گرم و بازه دمایی 15 الی 26 درجه رشد می‌کند. اگرچه این گیاه می‌تواند دمای کمتر از 10 درجه را نیز تحمل کند، اما هر دمایی کمتر از این عدد ممکن است به آسیب دیدن گیاه منتهی شود؛ به ویژه اگر خاک آن خیس باشد. اگر از سرخس لانه پرنده در داخل خانه نگهداری می‌کنید، حتما گیاه را از جریان باد سرد کولر و سایر دستگاه‌های مشابه دور نگه دارید، چون جریان باد سرد و حتی باد گرم باعث آسیب رساندن به گیاه و کم شدن رطوبت محیط اطراف آن می‌شود.
از دمای مناسب برای نگهداری از سرخس لانه پرنده گذشته نوبت به رطوبت مورد نیاز برای نگهداری از آن می‌رسد. سرخس لانه پرنده رطوبت بالا و محیط مرطوب را دوست دارد، محیط‌هایی مثل دستشویی، حمام، گلخانه یا تراریوم، منتها به‌شرطی که محیط‌های یاد شده سایر فاکتورهای مهم برای نگهداری از گیاهان مثل نور کافی را نیز داشته باشد.
اگر در محیط زندگی شما میزان رطوبت کم است، برای تامین رطوبت گیاه می‌توانید از دستگاه‌ مرطوب‌کننده هوا استفاده کرده یا گلدان آن را روی سینی آب و سنگریزه قرار دهید، منتها حتما مطمئن شوید که گلدان هیچ تماسی با آب نداشته باشد، وگرنه ریشه دچار پوسیدگی خواهد شد.

زمان و روش کود دادن به سرخس لانه پرنده

در طول فصول رشد فعال سرخس لانه پرنده، (بهار و تابستان)، ماهی یکبار از کود مایع متعادل استفاده کرده و آن را تا نصف قدرت خود رقیق کنید. کود فقط باید روی خاک ریخته شود، تماس مستقیم برگ‌ها با کود سبب سوختگی می‌شود. در باقی ایام سال، کوددهی را متوقف کنید، زیرا زیادی عناصر مغذی ممکن است به تغییر شکل برگ‌ها و زرد / قهوه‌ای شدن آنها منتهی شود.

بررسی سمی بودن گیاه سرخس لانه پرنده

سرخس لانه پرنده یکی از محبوب‌ترین گیاهان خانگی بی‌خطر است. این گیاه برای انسان‌ها و حیوانات سمی نیست.

روش تکثیر کردن گیاه

تکثیر سرخس لانه پرنده کمی دشوار است، بخصوص برای باغبانان تازه کار. بسیاری از افراد، از تکثیر این سرخس صرف نظر کرده و ترجیح می‌دهند گیاه تازه‌ای را از گیاه فروشی خریداری کنند. اگرچه، تکثیر کردن می‌تواند در مخارج شما صرفه جویی کند! اما چون روش تکثیر این گیاه متفاوت است، خرید گیاه جدید اغلب اوقات به‌صرفه‌تر است.
بااین‌حال اگر در طول نگهداری از سرخس لانه پرنده قصد تکثیر آن را داشتید، درنظر داشته باشید که این کار از طریق اسپورها صورت می‌گیرد. اسپورها شبیه به نقاط قهوه‌ای و پرز مانند هستند و در زیر برگ‌های سرخس قرار دارند. هنگامی که این نقاط بسیار متورم و پرزدار به‌نظر می‌رسند، برای تکثیر آماده هستند.
برای جمع آوری اسپورها، یک برگ حاوی این نقاط را بریده و آن را برای چند روز در کیسه کاغذی قرار دهید. در این چند روز اسپورها از برگ جدا شده و داخل کیسه ریخته می‌شوند. سپس، اسپورها را روی گلدان حاوی خزه اسفاگنوم قرار دهید. این گلدان باید روی سینی پر از آب قرار بگیرد تا خزه بتواند آب را جذب کند. خزه باید همواره مرطوب باشد، اما غرقاب نشود. بعد از نیز باید گلدان را با فویل پلاستیکی بپوشانید تا محیط مرطوب‌تری برای اسپورها فراهم شود. گلدان را در محیطی گرم و سایه قرار دهید. سینی را نیز چک کرده و آن را همیشه پر از آب نگهدارید. اگر حس کردید خزه مرطوب نیست، می‌توانید به آن آب اسپری کنید. در نهایت بعد از چند هفته قاعدتا باید شاهد یک سرخس لانه پرنده جدید باشید.

روش کاشتن سرخس لانه پرنده و عوض کردن گلدان آن

سرخس لانه پرنده باید در گلدانی با حفرات زهکشی متعدد کاشته شود. به‌عنوان یک گیاه اپیفیت، این سرخس به زندگی کردن در حداقل خاک و فضا عادت دارد. پس به‌طورکلی در طول نگهداری از سرخس لانه پرنده نیازی نیست به دلیل کمبود فضا گلدان این گیاه را تعویض کنید. تنها زمانی به تعویض گلدان سرخس لانه پرنده نیاز است که گیاه بیش‌ازحد رشد کرده و دیگر قادر نباشد تا تعادل و شکل ظاهری خود را در گلدان فعلی حفظ کند. در این شرایط، گیاه به گلدانی بزرگ‌تر نیاز دارد تا بتواند خودش را به آن متصل کند. این اتفاق معمولا 2 الی 3 سال یکبار رخ می‌دهد، و فصل بهار بهترین زمان برای انجام این کار است.
هنگام تعویض گلدان گیاه گلدانی را انتخاب کنید که به اندازه کافی بزرگ باشد و بتواند گیاه شما را ثابت و محکم حفظ کند. معمولا یک گلدان سفالی برای مستقر شدن این گیاه بهتر از گلدان پلاستیکی است.
بعد از انتخاب و خرید گلدان جدید برای گیاه، بادقت کافی گیاه را از گلدان خود جدا کرده و آن را در گلدان جدید که از نظر عمقی با گلدان قبلی برابر باشد قرار دهید. سپس اطراف گیاه را نیز با خاک مناسب پر کنید.

روش هرس کردن سرخس

سرخس لانه پرنده به هرس کردن زیادی نیاز ندارد، زیرا می‌تواند اندازه و شکل خود را حفظ کند، ولی اگر تمایل دارید گیاه خود را هرس کنید، می‌توانید برگ‌ها را از بخش خارجی گیاه و از پایه جدا کنید. همچنین اگر حس کردید برگی باعث به هم ریختن ظاهر گیاه شده است، می‌توانید آن را نیز حذف کنید.

آفات آلوده کننده و بیماری‌های احتمالی سرخس لانه پرنده

سرخس لانه پرنده به‌طور کلی گیاه سالم و بی‌دردسری است، بااین‌حال مستعد ابتلا به چند بیماری است که معمولا به علت نامناسب بودن رطوبت محیط ایجاد می‌شوند:

- برگ‌های گیاه زرد می‌شود

در طول نگهداری از سرخس لانه پرنده دریافت بیش‌ازحد نور خورشید می‌تواند سبب زرد شدن برگ‌های این گیاه شود. چنین اثری در نتیجه زیاد بودن میزان کود نیز رخ می‌دهد. برای جلوگیری از بروز چنین مشکلی در طول نگهداری از سرخس لانه پرنده آن را مدام چک کنید تا همیشه در نور مناسب قرار بگیرد. ضمن اینکه میزان کود را نیز باتوجه به نیازهای گیاه تنظیم کنید.

- نوک برگ‌های گیاه قهوه‌ای می‌شود

برگ‌های سرخس لانه پرنده پس از مرگ، قهوه‌ای رنگ شده و با بخش‌های جدید جایگزین می‌شوند، اما قهوه‌ای شدن نوک و لبه برگ‌ها اغلب به‌دلیل نزدیکی به دستگاه‌های سرمایشی / گرمایشی رخ می‌دهد. بنابراین برای جلوگیری از بروز چنین مشکلی گیاه خود را از این دستگاه‌ها، پنجره یا در دور کنید.