درباره گل نرگس هلندی چه اطلاعاتی دارید؟

نرگس هلندی یک گل زیبا، ظریف و بسیار خوش‌رنگ است که در طبیعت زیاد به چشم می‌خورد. شیوه نگهداری گل نرگس هلندی نیز آسان است و با کاشتن پیاز گل و مراقبت صحیح از آن، می‌توانید هر سال به تماشای گل‌هایش بنشینید. حال اگر دوست دارید با همه اطلاعات لازم درباره گل نرگس هلندی آشنا شوید، مقاله زیر را مطالعه فرمایید. پس از آن نیز می‌توانید نسبت به خرید گل گلدانی نرگس هلندی اقدام کرده و آن را در خانه پرورش دهید.

شناخت گل نرگس هلندی

در قدم اول برای شروع آشنایی، با معرفی گل نرگس هلندی آغاز می‌کنیم؛ همان‌طور که می‌دانید نرگس گلی است که اکثر مردم آن را می‌شناسند، آن را دوست دارند و به عنوان گلی زیبا از آن یاد می‌کنند. این گل از یک شیپور و تعدادی گلبرگ تشکیل شده است. تنوع رنگی نرگس خیلی بالا نیست و رنگ بیشتر آن‌ها مخلوطی از زرد و سفید است. امرزوه بیش از 100 نوع مختلف برای گل نرگس شناخته شده است که به لطف پیشرفت ارتباطات و تکنولوژی، این 100 نوع در سراسر جهان یافت می‌شود.
گل نرگس، گیاهی جادویی و باستاتی که نمی‌شود به راحتی از آن گذشت. این گل تاریخچه‌ای طولانی دارد و در فرهنگ‌های مختلف، معانی مختلفی دارد که گاهی زیبا و گاهی تلخ می‌شود.

بررسی تاریخچه گل

یک داستان قدیمی در مورد نام این گل وجود دارد که خالی از لطف نیست. نام لاتین نرگسNarcissus ، برگرفته از نام یک خدای یونانی است. طبق افسانه‌ها، وقتی نارسیس (خدای یونان باستان)، در حال تماشای انعکاس چهره‌اش در آب رودخانه بود، شیفته تصویر خود شده و برای لمس و گرفتن عکس خود، به سمت رود خم شد و در نهایت در آن غرق شد! بعد از مدتی، گل‌های زرد زیبایی شروع به رشد کردند و چون دقیقا در همان مکان غرق شدن نارسیس بودند، مردم باور داشتند که این گل‌ها مربوط به اوست، به‌خصوص که انعکاس این گل‌ها هم در آب بسیار زیبا بود. به همین دلیل نام این گل‌ها را نارسیس (نرگس) گذاشتند.

منشا نام‌گذاری گل نرگس

نرگس در زبان انگلیسی با دو نام Narcissus و Daffodil شناخته می‌شود. هر دوی این اسامی به گل نرگس اشاره دارند و یکسان هستند. برخی معتقدند اسم نارسیسوس از کلمه یونانی “نارکائو” به معنی بی حس کردن می‌آید زیرا پیاز این گیاه برای حیوانات سمی است.
برخی دیگر درباره کلمه دافِدل می‌گویند این کلمه از کلمه affodyle به معنای “آن‌چه زود می‌آید” گرفته شده است زیرا این گیاه جزء اولین گل‌های بهاری است که شکوفا می‌شود. اما داستان قشنگ‌تری نیز در پشت اسم این گیاه وجود دارد.
در افسانه‌های یونان باستان نارسیسوس پسر خدای رودخانه سفیسوس است. نارسیسوس جوانی رعنا و زیبارو بوده است. در ورژن کلاسیک این افسانه نارسیسوس در حال قدم زدن در جنگل بوده که یک حوری کوهستانی به نام اکو (echo) او را می‌بیند و جذب زیبایی این جوان می‌شود و او را تعقیب می‌کند.
زمانی که نارسیسوس متوجه حضور این زن می‌شود فریاد می‌زند “چه کسی آنجاست” و اکو تنها کاری که می‌تواند انجام دهد بازتاب صدای نارسیسوس است. در نهایت اکو تصمیم می‌گیرد خودش را به او نشان دهد اما نارسیسوس می‌گوید که او را تنها بگذراد. اکو که قلبش شکسته بود باقی عمرش را در جنگلی خالی از سکنه گذراند که چیزی جز صدای پژواک در آن شنیده نمی‌شد.
نمسیس خدای انتقام از این ماجرا باخبر می‌شود و تصمیم می‌گیرد تا نارسیسوس را تنبیه کند. او نارسیسوس را به کنار نهر آبی می‌برد تا بازتاب تصویر خود را در آن ببینید. او آنقدر محو بازتاب تصویر خود می‌شود که سرانجام عاشق آن بازتاب می‌شود. او نمی‌تواند از این تصویر دروغین دل بکند و سرانجام به درون رودخانه می‌افتد و غرق می‌شود. گفته می‌شود نام نرگس از روی این پسر خدای یونانی گرفته شده زیرا این گل اولین بار در اطراف رودخانه‌ای رشد کرد که نارسیسوس در آن غرق شده بود.
در روانشناسی نیز واژه نارسیسیسم وجود دارد که از همین افسانه نشات گرفته و بیان‌گر عشق افراطی به خود و تکیه بر خودانگاشت‌های درونی است.

نرگس هلندی نماد چیست؟

برخی معتقدند خم شدن گل نرگس هلندی به سمت زمین نمادی از خم شدن نارسیسوس به سمت آب و تماشای خود در آب است برای همین گاهی این گیاه نمادی از پوچی و عشق دروغین است.
امروزه در اکثر فرهنگ‌ها این گیاه نمادی از شادی و امید است. اما جالب است بدانید که نسبت به قرون وسطی یک تغییر فرهنگی بزرگ رخ داده است زیرا در قرون وسطی اگر کسی به این گیاه نگاه می‌کرد و گل‌های این گیاه می‌ریخت یعنی مرگ در کمین فرد است.
نرگس از اولین گل‌هایی است که در فصل بهار شکوفا می‌شود و نشانه‌ای از پایان زمستان است به همین خاطر این گل زیبا نمادی از تولد دوباره و شروعی تازه است
این گیاه همچنین نمادی از خلاقیت، الهام، آگاهی، بازتاب روح، بخشش و نشاط است.
در برخی فرهنگ‌ها نرگس نمادی از رفاه است. در ولز معتقدند اگر کسی اولین گل نرگس را ببیند برای 12 ماه رفاه را به خانه خود می‌آورد.
در چین نیز اعتقاد دارند اگر در سال جدید این گل در خانه شکوفا شود، نوید بخش ثروت و آسایش در طول سال است.
در بریتانیا این گل به سوسن روزه‌دار مشهور است زیرا در فاصله دو مناسبت “چهارشنبه توبه” و “عید پاک” شکوفا می‌شود.
باور دیگری نیز وجود دارد که می‌گوید دادن یک شاخه نرگس باعث فقر و بیچارگی می‌شود و باید در هدیه دادن این گل احتیاط کرد و دسته‌ای از آن را هدیه داد. اگر شما دسته‌ای از نرگس را به کسی هدیه بدهید یعنی او برای شما یکتا است است و شما برای او یک خوشی بی پایان می‌خواهید.
برخی باور دارند که هدیه دادن گل نرگس هلندی برای جشن گرفتن سالگرد ده سالگی ازدواج بسیار عالی است زیرا این گل نمادی از شادی، نشاط و خوشحالی است.
جالب است بدانید از این گل برای سیستم پرداخت و به جای پول نیز استفاده می‌شود.
مجمع‌الجزایر سیلی هر ساله یک شاخه گل نرگس را به عنوان هزینه اجاره برای پرنس چارلز ارسال می‌کند.
از سوی دیگر این گل ملی کشور ولز است و در روز سنت دیوید از آن استفاده می‌شود.

انواع مختلف گل نرگس هلندی

بعد از معرفی ، تاریخچه و نماد گل نرگس هلندی نوبت به معرفی انواع این گل زیبا می‌رسد؛
نرگس گونه‌های مختلفی دارد که تنوع آن‌ها در رنگ، شیپور، تعداد گلبرگ و تعداد گل روی هر ساقه است. ممکن است در یک نرگس، شیپور قدی بلندتر از گلبرگ‌ها داشته باشد، یا روی یک ساقه نرگس چند گل وجود داشته باشد، یا حتی تمام گلبرگ‌های آن زرد باشد. تمام این ویژگی‌ها بیانگر نوعی خاص از نرگس هستند. اگرچه نگهداری آن‌ها زیاد فرقی با هم ندارد اما بهتر است نوع نرگس خود را بدانید تا بتوانید بهتر و موثرتر به نیازهای آن رسیدگی کنید.

خاصیت‌های گل

قبل از اینکه به فواید و خواص گل نرگس بپردازیم باید درباره خطرات آن آگاه شویم. بهتر است هیچ‌گاه در منزل بر روی گل نرگس، پیاز یا برگ‌های آن آزمایشی انجام ندهید و سعی نکنید از آن بدون مشورت یک متخصص استفاده کنید.
تمام قسمت‌های این گیاه سمی است و در صورت استفاده اشتباه می‌تواند حتی باعث مرگ مصرف کننده شود. این گیاه در صورت بلعیده شدن می‌تواند باعث تهوع، استفراغ یا دردهای شکمی شود.
در قدیم از گل یا پیاز نرگس برای ایجاد استفراغ استفاده می‌شد اما این کار بسیار خطرناک است و ممکن است حتی باعث مرگ شود.
بیشترین سمی که در پیاز این گیاه وجود دارد لیکورین است و مقدار کمی از آن نیز در برگ گیاه است و می‌تواند باعث مرگ شود.
علاوه بر لیکورین ماده‌ای شیمیایی به نام اگزالات در پیاز نرگس وجود دارد که می‌تواند باعث ایجاد التهابات پوستی، خارش یا سوزش شود.
در مجموع بهتر است استفاده‌های پزشکی از گیاه نرگس را به متخصصان داروشناسی بسپارید و سعی نکنید در خانه از آن استفاده کنید.
نرگس حاوی ترکیبات سمی زیادی است و البته قابلیت‌های درمانی زیادی نیز دارد. در هنگام مواجهه با این گیاه باید احتیاط کرد. در یونان باستان، بقراط پدر علم پزشکی از روغن نرگس برای درمان فیبروم های رحم استفاده می‌کرد.
پلینی بزرگ، طبیعت‌دان رومی که در سال‌های 23 تا 79 میلادی می‌زیسته استفاده از روغن نرگس را توصیه می‌کرده است.
در قرون وسطی نیز در آفریقای جنوبی، آمریکای مرکزی، عربستان و طب چینی از پیاز این گیاه برای درمان تورم و آماس‌ها استفاده می‌شد.

کاربرد‌های گل نرگس در علم پزشکی

اکنون که خطرات استفاده از نرگس را متوجه شدیم بیایید درباره فواید آن صحبت کنیم. این گیاه حاوی مواد شیمیایی مختلفی است که از آن در موارد خوب زیادی استفاده می‌شود. برخی از این موارد شامل محصولات ضد باکتریال، ضد ویروس، ضد مالاریا، قارچ کش، حشره کش و ضد تومور است.

نقش گل نرگس در درمان سرطان

طبق مطالعات محققان از نرگس می‌توان در از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده کرد.
این تحقیقات در ژورنال Structure به چاپ رسیده و اثرات درمانی این گیاه در از بین بردن سلول‌های سرطانی را اثبات کرده است.
بسیاری از موسسات مبارزه با سرطان در سراسر دنیا از گل نرگس به عنوان نماد خود استفاده می‌کنند. حتی برخی از آن‌ها روزی را به نام “روز نرگس” جشن می‌گیرند تا در آن توجه مردم را موضوع سرطان جلب کنند.
یک تیم تحقیق در بلژیک به رهبری دنیس لافوتاین وجود همانتامین در نرگس را بررسی کرده بود. این ماده شیمیایی هم‌خانواده کویینین (برای مبارزه با مالاریا) و افدرین (برای درمان آسم) است و تاثیرات فیزیکی قوی‌ای در بدن ایجاد می‌کند. این تاثیرات می‌تواند مقاومت سلول‌های سرطانی را بشکند و باعث مرگ این سلول‌ها شود.

نقش گل نرگس در درمان آلزایمر

یکی دیگر از ترکیبات درون گیاه نرگس گالانتامین است. از این ماده در درمان آلزایمر استفاده می‌شود. شرکت‌های دارویی در انگلستان به صورت تخصصی این گیاه را کشت می‌دهند و در داروهای درمان آلزایمر استفاده می‌کنند.

مزایای گل نرگس از نظر باغبانی

نرگس علاوه بر زیبایی و افسانه‌های زیبایی که در پشت خود دارد، می‌تواند سلامت و کیفیت باغچه شما را افزایش دهد، گرده‌افشانی را بهتر کند و از رشد علف‌های هرز جلوگیری کند.
بهتر است از نرگس به عنوان دارو یا خوراک استفاده نکنید و اجازه دهید باغچه شما از وجود نرگس استفاده ببرد.
شاید شما نتوانید این گیاه را بخورید اما باعث می‌شوید تا باغچه از وجود آن منفعت بگیرد. یکی از کمک‌های نرگس به باغچه جذب مواد مغذی است.
این گیاه اولین گیاهی است که از خواب زمستانی بر‌می‌خیزد و شروع به جذب مواد مغذی از باران بهاری می‌کند. مواد مغذی‌ای که در حالت عادی هدر می‌رود.
پس از اینکه کار این گیاه در بهار تمام می‌شود، مقداری از این مواد غذایی را به خاک بر می‌گرداند و گیاهان دیگر می‌توانند از آن استفاده کنند. همچنین ریشه‌های نرگس می‌تواند خاک را محکم کند و از سست شدن آن جلوگیری کند.
از آنجایی که نرگس در اوایل بهار شکوفا می‌شود می‌تواند نظر حشرات گرده افشان را جلب کند و باعث می‌شود تا به گیاهان دیگر نیز کمک شود.
از سوی دیگر نرگس می‌تواند جلوی رشد علف‌های هرز را بگیرد و اگر آن را در پای یک درخت میوه بکارید هم به افزایش محصول درخت کمک می‌کنید و هم جلوی رشد علف‌های هرز در اطراف درخت را می‌گیرید.

شیوه نگهداری گل نرگس هلندی

در این قسمت به توضیح شیوه نگهداری گل نرگس هلندی خواهیم پرداخت.

نور مناسب

مکانی با نور کامل تا نور جزئی برای گل نرگس هلندی انتخاب کنید. در واقع هرچه نور بیشتر باشد، شکوفه‌دهی آن نیز بهتر خواهد بود! نرگس هلندی را از نور مستقیم دور نگه دارید.
نرگس را در کنار پنجره‌ای قرار دهید که نور کامل ولی غیر مستقیم را دریافت کند. نور مستقیم آفتاب می‌تواند باعث سوختن برگ‌های گیاه و از بین رفتن سریع گل‌ها شود. بهتر است گیاه در محیطی با دمای 15 الی 21 درجه باشد.

بهترین خاک و کود برای نرگس هلندی

اکثر نرگس‌ها می‌توانند در انواع مختلف خاک رشد خوبی داشته باشند. اما بهترین خاک برای گل نرگس هلندی خاکی است که دارای میزان معتدلی از کود بوده و زه کشی مناسبی نیز داشته باشد. در طول فصول رشد خاک آن را مرطوب نگه دارید. نرگس مستعد ابتلا به بیماری‌های قارچی و فاسد شدن ریشه است، بنابراین مناسب بودن زه کشی خاک برای سلامت آن امری حیاتی است.
اگر پیاز نرگس پس از گلدهی رشد مناسبی نداشت، می‌توانید کودی با نیتروژن کم و پتاسیم بالا به آن بدهید.
بعد از اینکه آخرین گل گیاه از عمرش را کرد هر دو هفته یک بار از یک کود متوازن برای نرگس استفاده کنید. اگر قصد دارید پیاز گیاه را از زمین خارج و جا به جا کنید بهتر است کود را دو برابر بیشتر از چیزی که روی بسته آن نوشته شده رقیق کنید.

روش صحیح آبیاری

نرگس‌هایی را که دیرتر شکوفه می‌دهند در هوای خشک بهاری آبیاری کنید.) شکوفه‌ها ممکن است در صورت تحمل خشکی، از بین بروند و نارس باقی بمانند)
خاک گیاه را هفته‌ای یک یا دوبار چک کنید و اگر چند سانت بالایی خاک خشک شده بود زمان آب‌دهی به نرگس است. سی دقیقه پس از آبیاری سینی زیر گلدان را خالی کنید تا با گلدان تماس نداشته باشد و باعث پوسیدن ریشه‌های گیاه نشود.

مختصری درباره هرس کردن نرگس هلندی

پس از پژمرده و کم‌رنگ شدن گل‌ها، آن‌ها را از گیاه جدا کنید. اینکار به داشتن باغچه‌ای با ظاهر مرتب و زیباتر کمک می‌کند. اجازه دهید برگ‌ها حداقل برای 6 هفته روی گیاه باقی بمانند.
پس از پایان گلدهی در فصل بهار، بگذارید گیاه به رشد خود ادامه دهد تا جایی که طبق چرخه طبیعی زندگی خود بمیرد. زودتر از این موعد گیاه را هرس نکنید. گل‌های پیاز دار، پس از به اتمام رساندن گلدهی خود به زمان نیاز دارند تا بتوانند انرژی کافی برای رشد سال آینده را در پیاز خود ذخیره کنند.
برای حذف گیاهان مرده، آن‌ها را از نزدیکترین مکان به سطح خاک ببرید. یا به آرامی برگها را بپیچانید و در همین حالت آنها را جدا کنید. اجازه دهید ساقه گیاه باقی بماند چون این ساقه‌ها می‌تواند مواد مغذی را برای پیاز نرگس جمع آوری کند. اگر برگ‌های گیاه زرد یا قهوه‌ای شد یعنی عمر مفید خود را کرده‌اند و شما می‌توانید آن‌ها را هرس کنید.
توجه داشته باشید که شیره موجود در ساقه نرگس ممکن است سبب ایجاد التهاب و حساسیت پوستی شود. پس اگر مستعد هستید، هنگام کار با نرگس از دستکش استفاده کنید.

روش نگهداری از پیاز گل

زمانی که پیازها را از زمین خارج کردید باید شرایط نگهداری آن را مهیا کنید تا در پاییز بتوانید مجددا آن را بکارید. پس از خارج کردن پیاز نرگس آن را در کنار تعدادی پیاز خوراکی یا یک پلاستیک قدیمی قرار دهید و در محلی سرد و خشک نگهداری کنید. با این کار پیاز گیاه شما سالم می‌ماند.

آیا نرگس هلندی گلی سمی است؟

بله. شیره‌ای که از نرگس خارج می‌شود حاوی اگزالات کلسیم است که باعث تشکیل کریستالهایی در برگ‌ها و ریشه‌های این گیاه می‌شود و برای حیوانات سمی است و از این گیاه در برابر خورده شدن توسط حیوانات مراقبت می‌کند.
اگر از نرگس به عنوان یک گل شاخه بریده و در کنار گل‌های دیگر استفاده می‌کنید باید بدانید این شیره همچنین برای گیاهان دیگر نیز سمی است. برای اینکه این گیاه به گیاهان دیگر آسیب نزند باید ساقه آن را ببرید و برای 24 ساعت به تنهایی در آبی سرد قرار دهید سپس آن را در کنار گل‌های دیگر در آب قرار دهید.

مصارف گل نرگس

موارد مختلفی برای مصرف خوراکی و موضعی نرگس ثبت شده است. اما به دلیل خطرات و عوارض جانبی سنگین این گل، بهتر است از مصرف مستقیم آن اجتناب کرده و از محصولات دارویی و بهداشتی که حاوی عصاره نرگس هستند استفاده کنید.

عطر گل نرگس

نرگس گلی معطر و خوشبو است. به همین دلیل از آن برای تهیه روغن‌های آروماتیک استفاده می‌شود.
اگر میخواهید کمی عطر و بو به منزل خود اضافه کنید، خرید گل معطر انتخاب مناسبی است.

شرایط نگهداری نرگس در خارج از خانه

نرگس گیاهی است که می‌تواند سرما را تحمل کند و برخی انواع آن می‌تواند تا دمای صفر درجه را نیز تحمل کند. این گیاه پیازی چند ساله، نیاز به مراقبت کمی دارد.
نرگس در اوایل بهار شکوفا می‌شود و می‌توان پیاز آن را پس از گل‌دهی و زمانی که برگ‌های آن می‌میرند از خاک خارج کرد و مجددا در پاییز آن‌ها را کاشت.

1. کاشتن پیاز گل در خارج از خانه

اگر می‌خواهید هر سال با آمدن فصل بهار از گل های زیبای نرگس لذت ببرید، پیاز آن را در خاک بکارید.
برای کاشت در باغچه بهتر است چاله‌ای پنج الی هفت سانت بزرگ‌تر از حجم پیاز بکنید و آن را مستقیم به سمت بالا قرار دهید و روی آن را با خاک بپوشانید.
پیاز این گیاه بعد از مدتی کمی چاق‌تر می‌شود بنابراین بین هر پیاز حداقل ده الی پانزده سانت فاصله بگذارید.
گل نرگس را به صورت گروهی و با شکل‌های منظم بکارید. خلاقیت داشته باشید و طرح دلخواه خود را با این گل زیبا ایجاد کنید.
انواع مختلفی از گیاه نرگس وجود دارد. شما می‌توانید نوعی را انتخاب کنید که باغچه شما را زیباتر می‌کند. بعضی از آن‌ها زرد بعضی سفید و بعضی دیگر ترکیب هر دو هستند.

2. خارج کردن پیاز از داخل خاک

برای خارج کردن پیاز نرگس از داخل زمین صبر کنید تا برگ‌های گیاه قهوه‌ای شود یا کاملا بمیرد. بستگی به نوع و شرایط آب و هوا ممکن است این اتفاق زودتر یا دیرتر رخ دهد اما معمولا عمر برگ‌های این گیاه شش هفته پس از گل‌دهی است.
این برگ‌ها نقش مهمی در تامین غذا برای پیاز گیاه دارند بنابراین اگر این برگ‌ها زودتر از موقع کنده شوند باعث کاهش گل‌دهی نرگس در فصل بعد می‌شود. به محض اینکه برگ‌ها قهوه‌ای شد می‌توانید آن‌ها را از گیاه جدا کنید.

3. کاشتن دوباره پیاز

برای کاشت مجدد گیاه مکانی را انتخاب کنید که حداقل شش ساعت در روز نور آفتاب را دریافت کند. اگر گیاه در محلی نورگیر و با زهکشی مناسب کاشته شود می‌تواند سرزنده بماند حتی اگر ضعیف باشد.
عمقی که پیاز نرگس را می‌کارید بستگی به اندازه پیاز آن دارد. پیازهای کوچک را باید در عمقی هشت الی ده سانت کاشت و پیازهای بزرگتر را در عمقی سیزده الی پانزده سانت. اگر نوع گیاه شما بزرگ است بهتر است هر گیاه را با 15 سانت فاصله از هم بکارید و اگر نوع آن کوچک است فاصله‌ای 10 سانتی کفایت می‌کند.

مختصری درباره نگهداری از گل نرگس در درون خانه

گل نرگس را می‌توان به عنوان یک گلدان در داخل خانه نیز نگهداری کرد و با مراقبت کافی می‌توان آن را برای چندین سال نگه داشت و از گل‌های زیبایش لذت برد.
عواملی برای رشد نرگس در داخل خانه موثر هستند را در ادامه ذکر می‌کنیم:

1. انتخاب مکان مناسب برای رشد گل

اولین قدم برای نگهداری از نرگس در داخل خانه انتخاب محیط رشد گیاه است. شما می‌توانید این گیاه را در آب یا خاک نگهداری کنید. اگر انتخاب شما آب است باید گلدانی را برای آن انتخاب کنید که پیاز نرگس در آن همیشه ایستاده و رو به بالا باشد و در هر گلدان تنها یک پیاز قرار داشته باشد.
نگهداری از نرگس در داخل خاک کاری به مراتب معمول‌تر و نتیجه بخش‌تر است. برای این‌کار نیاز به گلدانی کم‌عمق دارید که عرض کافی و سوراخ تخلیه آب را داشته باشد. پیاز را طوری در خاک بکارید که یک سوم بالایی آن بیرون از خاک باشد و بقیه آن در داخل خاک دفن شده باشد. سپس به آن کمی آب دهید اما از خیس کردن بیش از حد آن خودداری کنید.

2. انتخاب پیاز مناسب

انتخاب پیاز مناسب قدم بعدی است. پیازی را انتخاب کنید که گوشتی باشد و پوسته‌ای شل نداشته باشد. اگر پیاز شما چند جوانه بر روی خود دارد چیز بدی نیست فقط باید مراقب باشید به این جوانه‌ها آسیب نزنید.

روش وادار کردن گل نرگس به گلدهی

این کار اقدامی است که طی آن چرخه زندگی گیاه را به صورت مصنوعی بازسازی می‌کند و باعث می‌شود که گیاه در فصلی غیر معمول گل بدهد.
می‌توانید این کار را در ابتدای آبان آغاز کنید. معمولا نرگس بعد از شش الی هشت هفته بعد از کاشته شدن گل می‌دهد و این گل‌ها برای دو هفته باقی می‌مانند.

• یک گلدان کم عمق و بدون سوراخ تخلیه آب را تا نیمه با سنگ‌ریزه پر کنید. بهتر است گلدان شما 7 الی 12 سانت عمق داشته باشد و حدود دو سانت آن را با سنگ ریزه پر کنید.
• پیازها را در کنار یکدیگر درون گلدان و روی سنگ‌ریزه‌ها قرار دهید. این پیازها باید به قدری به هم نزدیک باشند که یکدیگر را لمس کنند. سپس آن‌ها را با خاک محکم کنید به طوری که یک سوم بالایی آن‌ها بیرون از خاک باشد.
• آب را به آرامی از کنار گلدان بریزید و مواظب باشید پیازها خیس نشوند. آب را تا جایی بریزید که سطح سنگریزه‌ها را بپوشاند و زیر خاک بماند. اگر پیازها مستقیما با آب در تماس باشند می‌پوسند.
• گلدان را به اتاقی خنک در خانه منتقل کنید و برای آن محیطی کم نور یا بدون نور را فراهم کنید. این شرایط به گیاه می‌گوید که زمان ریشه دادن است.
• سطح آب را بررسی کنید و مطمئن شوید که خاک مرطوب است.
• بعد از دو هفته سعی کنید گیاه را به آرامی به سمت بالا بکشید. اگر گیاه مقاومتی نکند و به راحتی خارج شود یعنی هنوز ریشه‌ها تشکیل نشده‌اند و باید یک هفته دیگر صبر کنید. ولی اگر گیاه مقاومت کرد یعنی ریشه‌های آن رشد کرده است.
• در صورتی که ریشه‌ها رشد کرده بود گلدان را به محلی گرم و نورگیر منتقل کنید. این شرایط فصل بهار را برای پیاز نرگس تداعی می‌کند و گیاه پروسه گل‌دهی را آغاز می‌کند. گیاه باید در عرض یک هفته رشد برگ‌های جدید خود را آغاز کند و بعد از سه الی پنج هفته شروع به گل‌دهی کند.
• کماکان در طول مدت گل‌دهی خاک را مرطوب نگاه دارید. بعد از پایان گل‌دهی باید پیاز نرگس را دور بریزید زیرا مجبور کردن گیاه به گل‌دهی در فصلی غیر معمول باعث می‌شود دیگر نتواند مجددا گل بدهد.

مختصری درباره نگهداری از گل نرگس شاخه بریده

گل نرگس به عنوان یک گل شاخه بریده نیز طرفدار زیادی دارد و از آن در دسته‌های گل، سبد‌های گل یا در تنگ‌های آب استفاده می‌شود. اما این گیاه در زمان بریده شدن شیره‌ای از خود خارج می‌کند که برای انسان، حیوانات و حتی گیاهان دیگر سمی است.
عمر گل نرگس در آب مانند سایر گل‌های شاخه بریده نیست و کاملا بستگی به نوع و گونه آن دارد:

• اولین قدم برای اینکه یک گل شاخه بریده با عمر زیاد داشته باشید، دقت در زمان چیدن آن است.
  گل نرگس را باید به محض اینکه شکوفه زد و این شکوفه در حال باز شدن بود از روی گیاه چید. باغبانان حرفه‌ای این کار را در اوایل صبح انجام می‌دهند زیرا هوا هنوز سرد است و گیاه پر از رطوبت است.
  این مساله به گیاه کمک می‌کند تا بتواند راحت‌تر با استرس چیده شدن مقابله کند و خود را زودتر بازیابی کند. برای بریدن گل از روی گیاه باید از یک قیچی تیز و استریل شده استفاده کنید و باید سعی کنید برش را به صورت مورب انجام دهید تا ساقه سطح بیشتری برای جذب آب داشته باشد.
• در قدم بعدی به محض اینکه گل را چیدید آن را در آبی گرم قرار دهید. سپس اجازه دهید تا گیاه در محلی خنک برای چند ساعت استراحت کند. مواظب باشید این نرگس‌های بریده شده کج نشوند و در تمام مدت ایستاده باشند. فراموش نکنید شیره‌ای که از گیاه خارج می‌شود برای سایر گیاهان مخصوصا لاله سمی است و نباید در تمام این مدت با دیگر گیاهان تماس داشته باشد.
• اکنون گیاه شما آماده انتقال به گلدان آب است. در این مرحله ساقه گیاه را در زیر آب نگه دارید و مجددا آن را زاویه دار ببرید. این کار باعث می‌شود که تا ساقه به سرعت آب را جذب کند و از تشکیل حباب‌های هوا در آن جلوگیری شود. این حباب‌های هوا باعث ایجاد مانع در انتقال آب می‌شود و گیاه را سریع‌تر پژمرده می‌کند.
• اگر واقعا می‌خواهید نرگس را در کنار گل‌های دیگر در یک تنگ آب قرار دهید دو راه دارید. می‌توانید نرگس را در گلدانی کوچک‌تر درون گلدان بزرگ‌تر قرار دهید یا شاخه‌های نرگس را برای ۲۴ ساعت جدا نگهداری کنید تا دیگر خطری نداشته باشد.

چگونه می‌توان ماندگاری گل‌های نرگس شاخه بریده را افزایش داد؟

• برای افزایش طول عمر شاخه، هر دو روز قسمتی از ساقه را ببرید و‌ آب گیاه را تعویض کنید.
• استفاده از آب مقطر و غذای گیاهی نیز به طول عمر شاخه کمک می‌کند.
• ترکیب ۲ قاشق غذاخوری آب لیمو، یک قاشق غذاخوری شکر و یک دوم قاشق غذاخوری مایع سفید کننده با یک لیتر آب می‌تواند یک معجون جادویی برای نرگس بریده شده بسازد.
• اگر گیاه شما پژمرده شده است ساقه آن را زیر آب نگه دارید و برشی مورب و دو سانتی از ساقه بزنید تا حباب‌های هوا خارج شود.
• می‌توانید کل شاخه گل را برای سی دقیقه در داخل آبی خنک قرار دهید تا شاداب‌تر شود.
• این گیاه ترجیح می‌دهد در آبی کم عمق باشد که قسمت بیشتر ساقه آن بیرون از آب باشد.
• راز نگه داشتن طولانی مدت این گیاه در گلدان آب به حداقل رساندن رشد باکتری‌ها و تامین نیازهای غذایی آن است.
• شاخه بریده شده را در محلی خنک و به دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید و هیچگاه آن را نزدیک وسایل سرمایشی یا گرمایشی قرار ندهید.
• نرگس شاخه بریده (یا هر گیاه شاخه بریده دیگر) را کنار میوه‌های رسیده قرار ندهید. این میوه‌ها از خود مقدار کمی گاز اتیلن آزاد می‌کنند که به گل‌ها آسیب می‌زند.

پاسخ به سوالات متداول درباره گل نرگس

1. علت گل ندادن نرگس چیست؟

گاهی اوقات نرگس علی رغم رشد برگ‌های فراوان، گل‌های بسیار کمی تولید کرده و یا اصلا گلی ایجاد نمی‌کند. این مشکل می‌تواند به علل مختلفی رخ دهد
1. اگر گیاه در بازه حساس زندگی خود (بلافاصله پس از پایان گلدهی و تا قبل از زرد شدن و ریختن برگ‌ها) بیش از حد خشک شود؛ گلدهی و سلامت گل‌برگ‌ها در سال آینده تضعیف خواهد شد. برای پیشگیری از وقوع این مشکل، تنها کافی است آن‌ها را به طور پیوسته آبیاری کنید. از زمانی که نرگس کاشته می‌شود باید آبیاری به خوبی صورت بگیرد. با زرد شدن و ریزش برگ‌ها، آبیاری را کاهش دهید.
2. جدا کردن برگ‌ها پس از گلدهی، مانع از انجام عملیات فتوسنتز و ساخت بستر کافی برای گلدهی در آینده می‌شود. گره زدن برگ‌ها نیز تاثیر مشابهی خواهد داشت.
پس از گلدهی اجازه دهید برگ‌ها به روند طبیعی زندگی خود ادامه دهند تا زمانی که زرد شوند. آنگاه می‌توانید آنها را از گیاه جدا کنید. اگر پیاز نرگس را در حیاط و باغچه کاشته‌اید، مواظب باشید که تا قبل از زرد شدن برگ‌های آن چمن زنی نکنید.
3. حتما پس از طی شدن عمر گل‌ها، بخش بالایی (سر) آنها را از گیاه جدا کنید. در غیر این صورت گیاه کماکان تمام انرژی خود را صرف تولید دانه می‌کند و هنوز بر گل‌ها متمرکز خواهد بود؛ در حالی که باید انرژی خود را صرف ذخیره عناصر ضروری در پیاز کند تا برای گلدهی در سال آینده آماده شود.
4. خاک می‌تواند پس از سالها، کاملا از عناصر ضروری خالی شود. اگر پیاز برای چندین سال در یک خاک زندگی کند، طی این مدت عناصر موجود در آن را جذب کرده و دیگر منبعی برای تامین نیازهای خود نخواهد داشت، بدین ترتیب روند کلی رشد آن دچار مشکل خواهد شد.
در فصل پاییز، از کود مناسب (ترجیحا کودهای با رهایش آرام) استفاده کرده و بدین ترتیب گیاه را تقویت کنید. از دیگر اقدامات مهم در این فصل، پوشاندن بستر گیاه با مالچ‌ کافی است. پس از گلدهی، هر هفته به نرگس کود بدهید. شاید این نکته را قبلا نشنیده باشید؛ این همان فوت کوزه گری است! این کار برای گلدهی در سال بعد، کمک شایانی به گیاه خواهد کرد.
5. پیازهایی که در عمق کم کاشته شده‌اند، پیازهای بسیار کوچکی ایجاد می‌کنند. آنقدر کوچک که قادر به گلدهی نخواهند بود. پس حتما آنها را در عمقی حدودا 4 برابر قد پیاز بکارید.
6. پیاز نرگس باید به محض عرضه در فروشگاه‌ها کاشته شود، یعنی معمولا در اواخر مرداد. تمام سعی خود را بکنید تا حداکثر در اواسط مهر نرگس را در خاک کاشته باشید. تاخیر در این امر و انتقال زمان کاشت به اواخر پاییز، سبب می‌شود تا پیاز نتواند گلدهی خوبی داشته باشد.
7. تراکم بیش از حد گیاهان سبب می‌شود تا تعداد بسیار زیادی گیاه، برای مقدار بسیار کم عناصر مغذی به رقابت بپردازند. این اتفاق معمولا هنگامی رخ می‌دهد که پیاز چندتایی بوده و یا تعدد بالایی داشته باشد. در فصل تابستان و پس از مرگ برگ‌ها، حفره‌ای ایجاد کرده و پیاز را از خاک خارج کنید. سپس پیاز را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کنید و هر کدام از آنها را در فصل پاییز مجدد در خاک بکارید. قبل از کاشت، حتما خاک را با کمپوست و کود مناسب تقویت کنید تا منابع به قدر کافی برای همه آنها در دسترس باشد. تا فرا رسیدن زمان کاشت آنها در پاییز، پیازها را از خاک و آلودگی تمیز کرده و در تابستان، آنها را در مکانی خنک و تاریک نگهداری کنید.
8. آفاتی مانند “کرم لوله‌ای پیاز” و یا “مردون اکوئستریس (نوعی مگس گلزار)” می‌توانند خسارات فراوانی به نرگس وارد کنند و متاسفانه درمانی برای آنها وجود ندارد.
یکی از علائم حضور آفات و بیماری در این گیاه، ظهور لکه‌های زرد رنگ در سطح برگ قبل از زرد شدن طبیعی آنهاست. در این صورت پیاز را خارج کرده و با چاقو، برشی در آن ایجاد کنید. سپس به خوبی داخل آن را از نظر وجود هرگونه کرم، لارو و حشره بررسی کنید.
اگر بافت درونی پیاز کاملا نرم و قهوه‌ای رنگ شده است، یعنی به احتمال قوی گیاه دچار آفات است. تنها راه حل این است که پیاز را کاملا خارج کنید، و همینطور سایر پیازهایی که در همسایگی یک متری این پیاز زندگی می‌کنند! آنها را با سوزاندان از بین برده و یا در کیسه بریزید و دور بیاندازید. هرگز این پیازها را در کمپوست‌های خود قرار ندهید، زیرا به سرعت شرایط را برای رشد قارچ و باکتری فراهم می‌کنند. توصیه می‌کنیم دیگر در همان محل، نرگس نکارید. زیرا دیگر چیزی در آن خاک برای آن ایده آل نیست.
9. بهترین راه برای اطمینان از عملکرد صحیح، انتخاب بهترین پیاز است. همیشه پیازهای بزرگ و باکیفیت را از فروشندگان معتبر خریداری کنید. چک کنید که حتما سفت (و نه نرم) باشند و اثری از لکه‌های قارچ و کپک در سطح آنها موجود نباشد. پیازهای خود را همانگونه انتخاب کنید که پیاز خوراکی خود را در فروشگاه انتخاب می‌کنید! فراموش نکنید که پوسته پیاز باید براق باشد.

2. گل نرگس را در کنار کدام گیاهان می‌توان کاشت؟

“کشت همراه”، کاشت گیاهان مختلف در کنار همدیگر است؛ به گونه‌ای که این همراهی باعث شود تا از هم در برابر آفات مختلف حفاظت کنند، زیبایی همدیگر را تقویت کرده و سبب بهبود رشد یک دیگر شوند. علاوه بر این، کشت همراه برای استفاده حداکثری از فضای باغچه به کار گرفته می‌شود.
نرگس، یکی از بهترین گیاهان کشت همراه است. زیرا در بهار ظاهری گرم و درخشان دارد، رشد آن در بین سایر گیاهان آسان است و از همه بهتر، بعضی آفات را نیز دفع می‌کند!
نرگس زمانی گل می‌دهد که بسیاری از درختچه‌های گلدار، تازه از خواب زمستانی خود بیدار شده‌اند. پیاز این گیاه حاوی نوعی سم بخصوص است که تنها تعداد کمی از حشرات می‌توانند به او حمله کنند. همین سم سبب دور کردن گوزن، خرگوش و سایر جوندگان می‌شود. ممکن است سنجاب‌ها آن‌ها را حفر کنند، اما قادر به خوردن و آسیب رساندن به نرگس نخواهند بود. همین ویژگی‌هاست که نرگس را به یک گیاه ایده‌آل برای کاشت همراه تبدیل کرده است.
این گل زیبا، معمولا در اطراف گیاهانی کاشته می‌شود که دیرتر شکوفه می‌دهند و یا مدام مورد حمله آفات و حشرات قرار می‌گیرند.
پیازهایی که گل‌های بسیار زیبایی دارند و مکمل خوبی برای گل نرگس هستند:
لاله
سنبل
کلاغک
آلیوم (پیاز گل درشت)
زنبق
زعفران زینتی
ویرجینیا
این موارد نیز می‌توانند در فصل بهار، گل‌های جذابی در کنار نرگس ایجاد کنند:
برونرا (گاو زبان کوهی)
خربق
شقایق نعمانی
فراموشم مکن
آزالیا
برای داشتن بخش‌های بیشتری از رنگ زرد در باغچه از این‌ها استفاده کنید:
سوسن یک روزه (زنبق رشتی)
سوسن چشم سیاه (کوکب کوهی)
کرئوپسیس (اشرفی)
گل مغربی
لیگولاریا
سایر گل‌هایی که دیرتر از نرگس شکوفه می‌دهند اما برای همراهی با آن بسیار مناسب‌اند:
رزها
پیونی (صد تومانی)
آمسونیا (آسونیگاه/ ستاره آبی)
شمعدانی
شکنج نیلی
شنگ
آستیلب
سرخ بر (ریشه زاج آمریکایی)
اکیناسه (سرخارگل)
نعناع گربه‌ای
لیلیوم
برای کاشت این گیاهان در کنار نرگس، فاصله‌ 12-6 سانتی متری بین آنها ایجاد کنید. نرگس در آغاز بهار رنگ و بوی خود را به باغچه هدیه می‌دهد؛ در حالی که گیاهان دسته آخر تازه در حال تلاش برای شکل دهی به غنچه‌های خود هستند. اما بعد از اینکه شروع به گلدهی کردند، نرگس را پوشش می‌دهند و مانع از آسیب دیدن او در اواخر بهار خواهند شد.

3. دلیل باز نشدن غنچه‌های گل نرگس چیست؟

باز نشدن غنچه نرگس، با اتفاقی به نام “انفجار غنچه” همراه است. فکر می‌کنید که همه چیز تحت کنترل است و نرگس در حال سپری کردن روند عادی زندگی است؛ تا زمانی که فصل گلدهی فرا می‌رسد. ناگهان می‌بینید غنچه‌‌ها باز نمی‌شوند و پس از مدتی، انگار یک انفجار درون آنها رخ داده است. غنچه به جای باز شدن، قهوه‌ای و پژمرده شده و دیگر امیدی به گشایش آن نیست. دلایل، این‌ها هستند
مواد مغذی- کوددهی با میزان بالای نیتروژن، با اینکه سلامت گیاه را تشویق کرده و تولید برگ را بهبود می‌بخشد، اما رشد شکوفه‌ها را متوقف می‌کند.
دمای هوا- هوا بسیار گرم یا بسیار سرد، سبب بروز انفجار غنچه در نرگس‌های سال بعد خواهد شد.
عمق کاشت- نرگس‌هایی که در حفرات کم عمق کاشته می‌شوند، بیشتر مستعد این مشکل هستند.
بریدن برگ‌ها- نرگس پس از پایان گلدهی، برای جمع کردن نیروی خود در پیاز به زمان نیاز دارد. بریدن برگ‌ها پیش از موعد، می‌تواند مانع از باز شدن غنچه‌ها در سال آینده شود.
حال باید بدانید که چگونه از بروز چنین مشکلی جلوگیری کنید:
برخورد و شرایطی که امسال برای نرگس خود فراهم می‌کنید، تاثیری کاملا مستقیم بر گلدهی آن در سال آینده می‌گذارد.
اجازه دهید که گل‌های سپری شده تا زمانی که کاملا قهوه‌ای و پژمرده شوند، بر روی ساقه باقی بمانند. همچنین تا قبل از زرد/ قهوه‌ای شدن برگ‌ها، آنها از گیاه جدا نکنید.
با یک لایه ضخیم از مالچ، پیاز را در برابر تغییرات شدید آب و هوایی حفظ کنید. در فصل تابستان نیز کمی سایه برای او فراهم کنید تا از تابش بسیار داغ خورشید در امان باشد
در فصل تابستان، هنگامی که تمامی برگ‌های نرگس از بین رفتند؛ پیاز را از خاک خارج کرده و آن را در مکانی خنک نگهداری کنید. سپس با رسیدن پاییز، مجدد آن را در خاک بکارید. نقطه‌ای را انتخاب کنید که نور کامل خورشید را دریافت کند.
برای کوددهی به نرگس، انواعی را انتخاب کنید که میزان کمی نیتروژن داشته باشند. برای تشویق رشد ریشه، در فصل پاییز همواره خاک آن را مرطوب نگه دارید

4. چگونه می‌توان پیاز نرگس را در خاک کاشت؟

قبل از هر چیز باید یادآوری کنیم که نرگس محیطی گرم، آفتابی و خاکی با زه کشی عالی نیاز دارد. برای پیازهای بزرگ، باید حدود 3 برابر ارتفاع پیاز حفره ایجاد کنید. بین هر پیاز، فاصله حدودا 12 سانتی متری بگذارید تا فضای کافی برای رشد همه گیاهان فراهم باشد.
مسئله‌ای که خیلی مورد سوال قرار می‌گیرد، نحوه تشخیص نوک و پایین پیاز است! گاهی اوقات تشخیص این مسئله بسیار ساده است، اما گاهی نمی‌توان به درستی متوجه این تفاوت شد. لازم به گفتن نیست که اگر پیاز را برعکس بکارید، چه اتفاقی خواهد افتاد!
اگر دقت کنید، اغلب پیازهای نرگس دارای نوک مشخصی هستند. پوشش بخش بالایی پیاز، نرم‌تر و لطیف‌تر است. در حالی که بخش زیرین، پوسته سختی دارد. این پوسته سخت، محل ریشه‌هاست. وقتی که بالا و پایین پیاز را تشخیص دادید، آن را به گونه‌ای که در خاک قرار دهید که نوک آن کاملا به سمت بالا باشد.
فراموش نکنید که نرگس در بهار گل می‌دهد. پس بهترین زمان برای کاشت آن، فصل پاییز است. هر چه زودتر باید پیاز را بکارید، زیرا اگر فصل مناسب برای کاشت سپری شود، پیاز نمی‌تواند در گلدهی قوی پیش رو قوی ظاهر شود.

5. روش کاشتن این گل در گلدان و نگهداری از آن در خانه چگونه است؟

روش کاشت پیاز نرگس در گلدان اینگونه است:
1. گلدانی بزرگ با عمق 15 سانتی متر انتخاب کنید. گلدان باید دارای حفرات زه کشی متعددی در سطح زیرین خود باشد.
2. داخل گلدان را با خاک گلدان پر کنید. به خاک فشار وارد نکرده و آن را متراکم نکنید. اجازه دهید متخلخل بماند و سفت نشود.
3. پیازها را در کنار هم قرار دهید. به طوری که در عین نزدیک بودن، با هم تماسی نداشته باشند. نوک آنها باید به سمت بالا باشد. ممکن است بالاترین نقطه پیاز نرگس با لبه گلدان هم سطح شود. عمق و سایر اندازه‌ها را با توجه به اندازه پیاز خود هماهنگ کنید. عمقی 3 برابر طول و فضایی به اندازه 2 برابر پهنای پیاز لازم است.
4. پیازها را به داخل خاک فشار ندهید. آنها باید تقریبا سست باشند تا ریشه بتواند به راحتی در خاک حرکت کند.
5. باقی خاک را بریزید و روی پیاز را با آن بپوشانید.
6. کاملا گلدان را آبیاری کنید. طوری که تمام بخش‌های خاک خیس شده باشد. سپس زیر گلدانی را از هر مقدار آب خالی کرده و آن را خشک نگه دارید.
نرگس به طی کردن یک دوره 10-8 هفته‌ای سرما نیاز دارد.