یکی از خاصترین
کاکتوسهای موجود در دنیا که جزء کاکتوسهای بزرگ نیز محسوب میشود و میتوان آن
را در خانه نگهداری کرد، کاکتوس افوربیا است. افوربیای زیبا با برگهای
کوچکی که بر روی تنه خود دارد، بسیار جلب توجه میکند و گزینه خوبی برای کسانی که
به خرید انواع کاکتوس و پرورش آنها در خانه علاقه دارند، میباشد. روش نگهداری از
کاکتوس افوربیا نیز سخت نیست و با مطالعه مقاله زیر، میتوان به راحتی آن را فرا گرفت.
معرفی کاکتوس افوربیا
افوربیا متعلق به آفریقای جنوبی است و
بیشتر در مناطق خشک رشد میکند. انشعابات افوربیا کمی شبیه
شمعدان است؛ بهخاطر همین، عده ای آن را درخت شمعدان هم صدا میکنند! این گیاه از
خانواده کاکتوسها با حدود 2400 نوع مختلف، یکی از بزرگترین گونههای گیاهان گلدار
بهشمار میرود. افوربیا در مناطق گوناگونی از آفریقا گرفته تا ماداگاسکار، آسیا و
حتی در اروپا! رشد میکند،
حتی در جزایر اقیانوس آرام و استرالیا هم میتوانید این کاکتوس زیبا
را پیدا کنید. اکثر افوربیاها متعلق به مناطق گرمسیری آفریقا هستند و بیشتر در این
مناطق میتوانید آنها را پیدا کنید. با اینکه شکل های متفاوتی در نوع انشعابات و
شاخههای این گیاه وجود دارد اما رشد قد اکثر آنها یکسان است، بهطوریکه قد
متوسط این کاکتوسها بین 90 تا 110 سانتیمتر است. البته ناگفته نماند که افوربیا
میتواند در طبیعت حتی تا 12 متر هم رشد کند، اما در داخل منازل، نهایتا تا 2 متر
رشد میکند. البته به قد گیاهی که میخرید هم بستگی دارد. اگر گیاه جوانی را
خریداری کرده اید که قد کوتاهی دارد، سالها طول میکشد تا به دو متر برسد. خلاصه
که اگر دنبال خرید کاکتوس هستید و یک کاکتوس زیبا میخواهید، ما به شما خرید
و نگهداری از کاکتوس افوربیا را به شما پیشنهاد میکنیم. این کاکتوس هم زیباست و
هم چون از خانواده کاکتوس ها است، نگهداری آسانی دارد. در ادامه بیشتر در مورد روش
نگهداری کاکتوس افوربیا برایتان خواهیم گفت.
شرایط نگهداری کاکتوس افوربیا درخت مدادی
در این قسمت به توضیح شرایط نگهداری کاکتوس افوربیا خواهیم پرداخت.
میزان نور لازم برای کاکتوس
افوربیا به نور خورشید علاقه دارد. پس اگر آن را دومتری یک پنجره نورگیر قرار دهید، حسابی لذت خواهد برد. اکثر افوربیاها عاشق نورند، اما بعضی از آنها میتوانند سایه جزئی را هم تحمل کنند. برای تامین نور مورد نیاز برای نگهداری از افروبیا آن را نزدیک یک پنجره نورگیر جنوبی قرار دهید. از آغاز بهار تا میانه پاییز هم میتوانید گلدان را به بالکن و باغچه منتقل کنید، اما دقت داشته باشید که نور خورشید باعث سوختن برگهای افوربیا نشود. بهاینمنظور اگر احساس کردید نور خیلی تند و گرم است، مکان افوربیا را کمی تغییر دهید.
دمای بالای هوا در
تابستان برای افوربیا مشکلی ایجاد نمیکند، اما هوای سرد زمستان میتواند برای آن
مشکلساز شود. البته این موضوع به میانگین دمای هوای محیط زندگی شما هم بستگی
دارد؛ مثلا گونههایی از افوربیا که متعلق به عربستان، بخشهای غربی و مرکزی
آفریقا و مناطق گرمسیری آمریکا هستند، برای ادامه حیات خود در زمستان به بازه
دمایی 13 الی 15 درجه سانتیگراد نیاز دارند، اما افوربیاهایی که در ماداگاسکار و
آفریقای شرقی زندگی میکنند، دمای کمتر و معادل 13 الی 10 درجه را نیز تحمل میکنند.
جالب است بدانید که گونههایی که بومی بخش شمالی و جنوبی آفریقا هستند به دمای زیر
10 درجه نیاز دارند! در نتیجه میتوان گفت دمای مناسب برای نگهداری از کاکتوس
افوربیا متغییر است و نمیتوان دمای ثابتی برای آن درنظر گرفت. اگر پیشنهاد ما را
بخواهید، به عقیده ما بهتر است افوربیا را با آغاز سرما به داخل خانه منتقل کنید.
مهمترین قانون در خصوص
آبیاری ساکولنت و کاکتوس این است که خاک آنها را غرقاب نکنید.
این قانون درباره نگهداری از کاکتوس افوربیا هم صدق میکند و خاک این کاکتوس نیز
مثل سایر انواع کاکتوسها ،
باید بین هر بار آبیاری کمی خشک شود. ضمن اینکه این گیاه میتواند از پس خشکی کامل
خاک نیز بر آید، اما نه برای مدت طولانی. بههر حال باید درنظر داشته باشید که این
به معنای عدم نیاز افوربیا به آب نیست. برای اینکه از خشکی خاک مطمئن شوید، انگشت
خود را بهاندازه چند سانتیمتر در خاک فرو کرده و رطوبت لایهی زیرین را بسنجید.
اگر هنگام لمس، خشک بهنظر میرسید میتوانید گیاه را آبیاری کنید، اما اگر هنوز
مرطوب بود، باید دست نگه داشته و تا زمان خشک شدن خاک صبر کنید.
در زمستان، باید دفعات آبیاری را کاهش دهید. دقت کنید، گفتیم دفعات نه مقدار؛ در
واقع از آنجایی که دفعات آبیاری کمتر میشود، میزان آن اهمیت بیشتری پیدا میکند.
در این فصل باید در هر وعده آبیاری بهقدر کافی به گیاه آب برسانید تا رطوبت
حداقلی در خاک ایجاد شده و از پژمردگی کاکتوس افوربیا جلوگیری شود. در طول فصول
گرمتر بهترین زمان برای آبیاری این کاکتوس بعدازظهر است، اما میتوانید این کار
را در صبح و قبل از طلوع کامل خورشید و افزایش دما نیز انجام دهید. در زمستان اما،
زمان دوم مناسبتر است.
بهعنوان نکته آخر در مورد آبیاری کاکتوس افوربیا نیز به یاد داشته باشید که موقع
آبیاری خاک آن را بهخوبی آبیاری کنید، البته این موضوع با غرقاب شدن خاک نباید
اشتباه گرفته شود.
افوربیا به خاکی با زهکشی مناسب نیاز دارد و میتواند در شرایط بحرانی، در خاک خشک و کمآب هم زندگی کند. برای تهیه خاک مناسب نگهداری افوربیا میتوانید بهجای خرید، خودتان ترکیب خاک ایدهآل آن را بسازید. برای این کار از خاک مخصوص ساکولنت و کاکتوس استفاده کنید و آن را با خاک معمولی گیاهان آپارتمانی ترکیب کنید. در مورد PH خاک نیز پیشنهاد ما این است که از خاکی در گستره PH 6.1 که کمی اسیدی است، الی 7.8 که تقریبا بازی است استفاده کنید. اگر گیاه خود را در باغچه (هر بستری غیر از گلدان) کاشتهاید، فراموش نکنید که مقداری شن و ماسه به خاک اطراف آن اضافه کنید. حتی زمینی مخلوط از سنگ و خاک نرم نیز برای این کاکتوس مناسب خواهد بود.
اغلب خاکها اگرچه برای استقرار ریشه مناسب هستند، اما نمیتوانند تمام عناصر ضروری مورد نیاز گیاه را فراهم کنند. بههمینعلت استفاده از کود مناسب ضرورت پیدا میکند. برای اینمنظور نصف قاشق چایخوری کود چند منظوره 15-15-15 را در یک لیتر آب حل کنید و هر دو هفته یکبار پس از آبیاری به خاک اضافه کنید. این کار باید در بهار و تابستان صورت بگیرد. از آنجایی که سرعت رشد کاکتوس افوربیا در پاییز و زمستان کاهش مییابد، باید کوددهی را در این فصول سرد متوقف کنید.
اگر این کاکتوس پیوسته
به رشد خود ادامه دهد، میتواند بسیار بزرگ و سنگین شود. چراکه افوربیا تا ارتفاع
زیادی رشد میکند، خیلی زیاد! بنابراین در طول نگهداری از کاکتوس افوربیا برای
کنترل و مدیریت اندازه آن، باید هرس کردن آن را در برنامه خود قرار دهید. گفتنی
است میتوانید از ساقههای بریده شده این کاکتوس برای تکثیر آن استفاده کنید.
فراموش نکنید که هنگام هرس کردن این کاکتوس، باید از دستکش، محافظ چشم و لباس ضخیم
استفاده کنید، چراکه شیره سفید موجود در این گیاه سبب التهاب پوست شده و اگر
هرگونه تماسی با چشم داشته باشد، میتواند مشکلات دیداری جدی برای شما ایجاد کند.
بااینحال اگر تماسی با این شیره خطرناک داشتید، سریعا محل آلوده را با آب بشویید.
روش و زمان عوض کردن گلدان کاکتوس
همانطور که گفتیم افوربیا میتواند
بزرگ و قطور شود؛ پس بدیهی است که روزی از گلدان خود خارج میشود. در این حالت،
بهتر است گیاه را به گلدان بزرگتری منتقل کنید، اما لازم نیست این تعویض گلدان هر
ساله انجام شود. هر دو یا سه سال کافی است. تعویض گلدان میتواند همچنین راه خوبی
برای رساندن خاک تازه به افوربیا باشد.
زمان مناسب برای این کار، اوایل بهار است؛ درست زمانی که فصل رشد تازه آغاز شده
است. پس از اینکه گیاه را به گلدان تازه منتقل کردید، یک الی دو هفته صبر کرده و
سپس آبیاری را آغاز کنید.
وقتی بحث به گلدان مناسب برای کاکتوس افوربیا میرسد، باید گلدانی را انتخاب کنید که اجازه بدهد میزان اضافی رطوبت به آسانی تبخیر شود؛ مثلا گلدان سفالی به این منظور انتخابی مناسب است. خوبی کاکتوس افوربیا در این است که معمولا نسبت به ازدحام در یک گلدان حساس نیست، پس میتوانید چند کاکتوس از این نوع را در کنار هم بکارید. کاکتوس افوربیای شما تمایل دارد در گلدانی کاشته شود که حدود 5 الی 7.5 سانتی متر بزرگتر از قطر ریشه خود باشد. گلدان نهایی باید دارای حفرات زهکشی متعددی در زیر خود باشد، زیرا کاکتوسی که در گلدان کاشته میشود به آبیاری بیشتری نیاز خواهد داشت. گفتنی است اگر در منطقهای با آب و هوای معتدل زندگی میکنید، میتوانید این گیاه را در خارج از خانه نیز قرار دهید.
قلمه زدن بهترین روش برای تکثیر افوربیاست. بهاینمنظور همانطور که بالاتر هم گفتیم میتوانید از ساقههای هرس شده برای تکثیر کاکتوس خود استفاده کنید. البته میتوانید، دانه آن را هم بکارید، اما جوانه زدن این دانه کاری بسیار دشوار و زمانبر است.
کاکتوس افوربیا در
مقایسه با سایر ساکولنتها، کمتر دچار آفات و بیماریها میشود. رایجترین آفات
کاکتوس افوربیا تخم عنکبوت، شپشک آردی، مگس سفید و شپشک معمولی هستند.
کنترل این آفات کاری
دشوار است، چون بسیار ریز بوده و بهراحتی در بخشهای مختلف گیاه پنهان میشوند.
ازاینرو در طول نگهداری از کاکتوس افوریبا مهمترین کار این است که بهخوبی آنها
را تشخیص دهید و با توجه به میزان گستردگی آنها در گیاه، برای نابودیشان تصمیم
بگیرید.
علاوهبر موارد گفته شده کاکتوس افوربیا مستعد ابتلا به کپک است؛ کپک، یک عفونت
قارچی است که بهصورت لکههای پودری سفید و خاکستری در بخشهای مختلف گیاه ظاهر میشود.
این عارضه بهدلیل رطوبت بالا، تهویه هوای ضعیف، نور ناکارآمد و کمبود مواد معدنی
رخ میدهد. اگر نشانههای وجود کپک را روی افوربیا خود دیدید، آن را ایزوله کنید.
یعنی از سایر گیاهان دور کرده و تنها از آن نگهداری کنید. گفتنی است روغن چریش (Nemm Oil) یک انتخاب خوب برای کاهش و از بین
بردن عفونتهای این قارچ است.
کاکتوس افوربیا جز گیاهان سمی است پس بسیار مواظب آن باشید! برگهای این کاکتوس حاوی شیرهای بسیار سمی هستند که بینهایت خطرناک هستند و در اثر تماس با پوست باعث خوردگی و سوختگی میشوند. طبیعی است که اگر شیره این کاکتوس خورده شود هم بسیار سمی است.
مشکلات احتمالی در طول نگهداری از کاکتوس
رایجترین مشکلاتی که ممکن است در مسیر
نگهداری از این کاکتوس با آنها برخورد کنید عبارتند از: آفات، زرد شدن برگها و
سفیدک. آفاتی که به احتمال زیاد با آنها روبرو خواهید شد شپشک آردی، کنه تار
عنکبوتی، مگس سفید و شپشک هستند.
خلاص شدن از شر این
حشرات و آفات میتواند سخت باشد، زیرا کوچک هستند و بهراحتی در بخشهای مختلف
گیاه پنهان میشوند. بههمین علت اگر گروهی از آنها را دیدید، یعنی بخشهای
متعددی از گیاه درگیر این عفونت شده است.
بهترین راه برای از
بین بردن این آفات، استفاده از آفت کشهای طبیعی است. اگر به چنین محلولی دسترسی
ندارید، اسپری کردن محلول آب و مایع ظرفشویی نیز میتواند به بهبود شرایط کمک کند.
(یک لیتر آب + یک قاشق غذاخوری مایع ظرفشویی) عفونت قارچی یا شپشک آردی نیز میتواند
یک مشکل باشد. این عفونتها به شکل لایه ظریف پودری بهرنگ قهوهای در بخشهای
مشخصی از گیاه ظاهر میشود. علل مختلفی در این عفونت دخیل است، مثل نامناسب بودن
تهویه هوا، رطوبت بالا، کمبود عناصر ضروری و ناکافی بودن نور خورشید؛ اگر چنین
مشکلی برای افوربیای شما رخ داد، آن را ایزوله کرده و از سایر گیاهان جدا کنید،
سپس برای از بین بردن عفونت، از روغن چریش استفاده کرده یا بهسراغ قارچ کشهای
باغبانی بروید. علاوهبر موارد یاد شده، یکی دیگر از مشکلات دارندگان کاکتوس
افوربیا، این است که گیاه میافتد یا به سمت خاصی خم میشود. این اتفاق در اثر
آبیاری بیشازحد رخ میدهد. در این هنگام با استفاده از یک چوب محکم، تکیهگاهی
برای گیاه بسازید و آن را قائم نگه دارید. سپس اجازه بدهید خاک خشک شود و آبیاری
را بهشکل صحیحی ادامه دهید. در
مورد زرد شدن برگها نیز باید بگوییم که این هم نشانه آبیاری بیشازحد است. برای
جلوگیری از بروز این مشکل باید طوری آبیاری را برنامهریزی کنید که خاک بین هر بار
آبیاری خشک شود. بهیاد داشته باشید که بحث کاکتوسها با سایر گیاهان متفاوت است،
آنها خشکی را به خیسی بیشازحد ترجیح میدهند.
افوربیا به طور دقیق به چه مقدار نور نیاز دارد؟
این کاکتوس دوست دارد هر روز حداقل برای 4 ساعت، تحت تابش غیرمستقیم نور خورشید قرار بگیرد. سایه نسبی نیز برای این گیاه مناسب است. اگر افوربیا را در داخل خانه نگهداری میکنید، بهتر است آن را در نزدیکی یک پنجره نورگیر جنوبی یا جنوب شرقی قرار دهید. با اینکه این کاکتوس عاشق نور است، اما باید در برابر نور مستقیم خورشید حفاظت شود، بهویژه نور مستقیم خورشید در میانه روز یا همان بعدازظهر که باعث سوختگی برگهای کاکتوس شما میشود. اگر کاکتوس شما دچار سوختگی برگها شد این از عوارض قرار گرفتن کاکتوس شما در معرض نور مستقیم و هوای بسیار گرم است. برای حل این مشکل اگر آن را در خارج از خانه گذاشتهاید، نقطهای را انتخاب کنید که نور شدید به آن نمیتابد. بهعنوان آخرین نکته نیز درنظر داشته باشید که اگر به هر نحوی گیاه در معرض دریافت نور زیاد خورشید است، باید آبیاری نیز به همان میزان افزایش پیدا کند.