آموزش شرایط نگهداری گل گلدانی بگونیا هلندی
اگر
قصد خرید گل گلدانی مناسبی را برای نگهداری در خانه و یا حتی بالکن خود دارید،
پیشنهاد می‌کنیم گیاه بگونیا هلندی را خریداری فرمایید. بگونیا هلندی دارای گل‌های
زیاد و رنگارنگی است که می‌توانند نشاط و طراوت زیادی به خانه شما ببخشند. روش
نگهداری از بگونیا هلندی نیز نسبتا آسان است و با مطالعه مقاله زیر می‌توانید آن را
به راحتی بیاموزید. پس توصیه می‌کنیم در ادامه همراه ما باشید.
شناخت گیاه بگونیا هلندی
بگونیا هلندی، یک گیاه گلدار زمستانی با گل‌هایی به رنگ زرد روشن، قرمز، صورتی و گاهی سفید است. رشد بگونیا سریع است و معمولا پس از پایان گلدهی خود در فصل زمستان، دور انداخته می‌شود، اما بهتر است شما این کار را انجام ندهید، بلکه از این گیاه زیبا در تمام طول سال نگهداری کنید و از شکوفه‌های آن در فصل پاییز لذت ببرید! بد نیست بدانید اگر به‌خوبی از بگونیا هلندی نگهداری کنید، شاید دفعات بیشتری به گلدهی بپردازد. در مجموع با توجه به ویژگی‌هایی که بگونیا هلندی دارد اگر دنبال خرید گیاهان آپارتمانی گلدار هستید، بگونیا هلندی یکی از انتخاب‌های عالی برای شماست. برای یادگیری روش نگهداری آن نیز می‌توانید روی گُل‌سِتان حساب کرده و ادامه این مطلب را از دست ندهید. در این مطلب از گُل‌سِتان همه آنچه در مورد روش نگهداری بگونیا هلندی باید بدانید را به شما خواهیم گفت. با ما همراه باشید.
ویژگی‌های اصلی گیاه
- نام علمی: Begonia hiemalis
- نام رایج: بگونیا هلندی
- نوع گیاه: سالیانه
- اندازه گیاه بالغ: 30 الی 45 سانتی متر
- نیازهای نوری: نور کافی اما غیرمستقیم خورشید
- نوع خاک: دارای زه کشی عالی
- زمان گلدهی: زمستان، اما می‌تواند تغییر کند
- رنگ گل: نارنجی، زرد، سفید یا صورتی
- مناطق بومی: مرکز و جنوب آفریقا، آسیای شرقی
- سمی بودن: برای انسان‌ها و حیوانات خانگی سمی است
شرایط نگهداری گیاه بگونیا هلندی
در این قسمت به توضیح شرایط نگهداری گیاه بگونیا هلندی و نکات مهم مربوط به آن خواهیم پرداخت.
میزان نور لازم برای گیاه
بگونیا
هلندی در طول مدت نگهداری به مقدار زیادی از نور کامل خورشید نیازمند است. جالب است
بدانید میزان شکوفه‌دهی و کیفیت گل‌های بگونیا هلندی نیز به میزان نور دریافتی وابسته
است؛ یعنی هرچه گیاه ساعات بیشتری را زیر نور خورشید سپری کند، گل‌ها بیشتر و زیباتر
خواهند بود.
البته ناگفته نماند که نور مستقیم خورشید برای بگونیا مضر است و سبب سوختن برگ‌ها خواهد
شد. پس اگر می‌خواهید گلدان بگونیا را در خارج از خانه قرار دهید، مکانی نورانی با
سایه نسبی را برای آن انتخاب کنید، اما اگر قرار است برای نگهداری از بگونیا هلندی
محیط داخل خانه را انتخاب کنید باید آن را در نزدیکی یک پنجره نورگیر قرار دهید، جایی
که نور خورشید به‌صورت غیرمستقیم و فیلتر شده به آن بتابد. همچنین از قرار دادن بگونیا
در کنار یک پنجره نورگیر جنوبی با نور مستقیم نیز اجتناب کنید.
روش آب‌دهی
در طول
فصل‌های رشد بگونیا هلندی را به‌طور پیوسته آبیاری کنید و درنظر داشته باشید که انواع
گلدانی این گیاه نباید خشکی خاک را به‌صورت کامل تجربه کنند. ازاین‌رو باید همیشه از
میزان رطوبت خاک مطلع باشید. بهترین روش برای تشخیص میزان رطوبت خاک، استفاده از انگشت
یا سیخ چوبی است. به‌این‌منظور انگشت اشاره یا سیخ چوبی خود را در خاک فرو برده و میزان
رطوبت را بسنجید. اگر 3-2 سانتی متر رویی خاک خشک بود (تقریبا برابر با بند اول انگشت
اشاره)، باید بگونیا را به خوبی آبیاری کنید.
تا حد ممکن آب را فقط روی خاک بریزید و از خیس کردن برگ‌ها خودداری کنید و آبیاری را
تا زمانی ادامه دهید که آب اضافی از زیر گلدان خارج شود. این کار سبب می‌شود تا تمامی
بخش‌های خاک به‌خوبی خیس و مرطوب شوند. بعد از اینکه آبیاری تمام شد و آب اضافی نیز
از زیرگلدانی خارج شد، سریعا آب موجود در زیرگلدانی را خالی کرده و به‌هیچ‌وجه نگذارید
آب اضافی در زیر گلدانی باقی بماند.
در طول نگهداری از بگونیا هلندی همواره از آبیاری بیش‌ازحد آن پرهیز کنید، چرا اینکار
سبب ایجاد آفاتی مثل سفیدک و پوسیدگی ریشه خواهد شد. همچنین در فصول سرد سال نیز میزان
آبیاری را کمتر کنید، زیرا در این فصل گیاه رشد فعالی نداشته و در نتیجه میزان آب کمتری
را جذب می‌کند.
دما و رطوبت مناسب محیط نگهداری
در مورد
رطوبت باید بگوییم که رطوبت متوسط محیط برای بگونیا هلندی کافی و مناسب است. در مورد
دما نیز دمای 18 الی 21 درجه سانتی‌گراد در طول روز و 15 الی 18 درجه در طول شب برای
بگونیا هلندی ایده‌آل است. اگر در منطقه‌ای با روزهای گرم و شب‌های خنک زندگی می‌کنید،
بگونیا انتخاب بسیار خوبی برای شما خواهد بود، زیرا این تفاوت دمای روز و شب برای روند
شکلدهی گل‌های بگونیا ضروری است.
در طول نگهداری از بگونیا هلندی از قرار دادن آن در نقاط بسیار سرد یا گرم خودداری
کنید. همچنین قرار دادن آن حوالی دستگاه‌های سرمایشی یا گرمایشی نیز اصلا مناسب نیست،
زیرا این وسایل باعث از بین رفتن رطوبت محیط اطراف گیاه و تغییرات دمایی خواهند شد.
بگونیا هلندی عاشق هوای تازه است! بنابراین بد نیست اگر گلدان آن را در نقطه‌ای قرار
دهید که کمی جریان تازه هوا را احساس کند. البته نه در کنار یک پنجره که مدام باز و
بسته می‌شود. به هر حال، نقطه‌ای در هر منزلی هست که این ویژگی را داشته باشد. برای
مثال، یک اتاق با پنکه سقفی برای قرار گیری بگونیا هلندی خوب است. یا می‌توانید یک
پنکه معمولی را در اطراف آن قرار دهید، بدون اینکه در معرض مستقیم باد آن باشد. جریان
هوای تازه به پیشگیری از سفیدک- رایج‌ترین مشکل بگونیا- کمک می‌کند.
بهترین خاک برای بگونیا هلندی و زمان عوض کردن گلدان آن
خاکی سبک،
متخلخل که بتواند زهکشی را به بهترین نحو انجام دهد برای تمامی انواع بگونیا مناسب
است. به‌این‌منظور خاک گلدان معمولی (خاک برگ) و پیت ماس انتخاب خوبی برای بگونیا هلندی
خواهد بود.
در مورد تعویض گلدان در طول نگهداری از بگونیا هلندی باید بگوییم که فقط هنگامی سراغ
تعویض گلدان بگونیا هلندی بروید که گیاه برای گلدان فعلی خود بیش‌ازحد بزرگ شده باشد.
ضمن اینکه گلدانی را انتخاب کنید که دارای حفرات زه کشی باشد.
یادتان باشد که تعویض گلدان باید بادقت و به آرامی انجام شود. در زمان تعویض گلدان،
گیاه را به‌آرامی از گلدان فعلی خود خارج کرده و در گلدانی دیگر که با خاک تازه پر
شده است قرار دهید. درنهایت به‌آرامی باقی خاک را در اطراف ریشه بریزید و کمی فشار
وارد کنید تا خاک به‌خوبی فشرده شود.
روش کود دادن به بگونیا
بگونیا
هلندی نیاز چندانی به دریافت کود ندارد، اما رساندن کود مناسب به این گیاه در طول فصول
رشد سبب می‌شود تا رشد بهتری را تجربه کند. برای کوددهی به بگونیا در طول فصول رشد،
ماهی یکبار کود مایع غنی از فسفر به گیاه بدهید. اگر هفته‌ای یکبار گیاه را آبیاری
می‌کنید، کود را تا یک چهارم قدرت خود رقیق کرده و اگر آبیاری را به‌صورت یک هفته در
میان انجام می‌دهید، کود را تا نصف قدرت رقیق کرده و سپس به گیاه اضافه کنید.
فراموش نکنید که کود باید به خاکی مرطوب اضافه شود؛ درغیر اینصورت سبب سوختن ریشه خواهد
شد. باتوجه به این موضوع ترجیحا موقع آبیاری یا بلافاصله بعد از آن به گیاه خود کود
بدهید.
چگونه بگونیا هلندی را تکثیر کنیم؟
همانطور
که در مقدمه نیز اشاره کردیم بگونیا هلندی در فصل زمستان گل می‌دهد و بسیاری از مردم
پس از پایان گلدهی آن را کنار گذاشته و به بیرون می‌اندازند. در واقع پیشنهاد بسیاری
از پرورش دهندگان گل و گیاه نیز این است که پس از پایان اولین گلدهی، دیگر امیدی به
بگونیا هلندی نداشته باشید و آن را دور بیاندازید! اگر کمی منافع مالی را در نظر بگیریم،
این توصیه سود کلانی برای آنها خواهد داشت، اما نظر ما در گُل‌سِتان با این دیدگاه
بسیار متفاوت است. بگونیا به‌سادگی از طریق قلمه زدن تکثیر می‌شود. با این اوصاف، دور
انداختن چنین گیاهی که دوره خفتگی کوتاهی دارد و در نهایت سخاوت می‌تواند مولد گیاهانی
جدید و تازه باشد، دور از اخلاق است!
بهترین زمان برای جدا کردن قلمه از بگونیا هلندی پس از پایان گلدهی و هنگام رشد جوانه‌های
جدید در فصل بهار است. پس از جدا کردن قلمه به اختیار خود می‌توانید با گیاه مادر خداحافظی
کنید.
برای قلمه‌گیری قلمه را از ساقه‌ای سالم جدا کنید. طول ساقه باید حداقل 7 سانتی‌متر
و درست از زیر یک جفت برگ جدا شده باشد. قلمه باید در ترکیب مرطوبی از نصف شن و نصف
پیت ماس کاشته شود. همچنین می‌توانید قلمه را از محل بریدگی در هورمون رشد فرو کرده
و سپس آن را در خاک بکارید.
بعد از کاشت قلمه آن را در مکانی قرار دهید که دمای هوا در آن به‌طور میانگین 22 درجه
سانتی‌گراد باشد. علاوه‌براین از قرار دادن قلمه در نور مستقیم خورشید پرهیز کرده و
روی گلدان قلمه را نیز با یک کیسه پلاستیکی بپوشانید؛ برای تهویه هوا نیز، تعدادی سوراخ
در سطح پلاستیک ایجاد کنید. به‌مدت 4 هفته از گلدان مراقبت کنید و پس از سپری شدن این
زمان، بررسی کنید که آیا ریشه‌ها شکل گرفته‌اند یا خیر. اگر ریشه‌ها شکل گرفته‌اند
می‌توانید قلمه‌ها را به گلدانی کم عمق (گلدانی با حدود 15 سانتی‌متر عمق) منتقل کنید.
در هر گلدان می‌توانید 3 قلمه را در کنار هم بکارید. بعد از کاشت قلمه‌ها در حدود
4 ماه، اولین شکوفه‌ها از راه خواهند رسید.
روش هرس کردن گیاه
در طول نگهداری از بگونیا هلندی پس از سپری شدن گل‌های قدیمی آنها را بکنید تا ضمن مرتب شدن ظاهر گیاه، بگونیا نیز برای رشد دادن شاخ و برگ‌های جدید تشویق و تقویت شود. از گل‌های قدیمی گذشته هرس کردن برگ‌ها بیشتر به سلیقه شخصی شما بستگی دارد؛ برای این منظور بهتر است برگ‌های آسیب دیده و قدیمی را جدا کنید تا بگونیا همواره ظاهری مرتب و اندازه‌ای مناسب داشته باشد. هرس کردن کمک می‌کند تا گیاه پاجوش و گل‌های بیشتری تولید کرده و حذف بخش‌های آسیب دیده نیز سبب می‌شود تا ریشه تمام انرژی خود را برای گسترش در خاک و رشد شاخ و برگ‌های سالم صرف کند.
آفات آلوده کننده و بیماری‌های رایج بگونیا
اصلی‌ترین
خطراتی که بگونیا هلندی را تهدید می‌کنند سفیدک و پوسیدگی ریشه هستند. در میان آفات
نیز می‌توان به شته، شپشک آردی، کنه تار عنکبوتی و شپشک معمولی اشاره کرد. اگر متوجه
حضور هر کدام از آفات یا ظهور لکه و حفراتی در سطح برگ‌ها شدید، سریعا بخش‌های آسیب
دیده را از گیاه جدا کنید. سپس با استفاده از یک پارچه نرم آغشته به آب و صابون و یا
آفت‌کش مخصوص گیاهان، تمامی بخش‌های گیاه را به‌خوبی تمیز کنید.
از موارد فوق گذشته ممکن است در طول نگهداری از بگونیا هلندی با زرد شدن و ریزش برگ‌های
آن نیز مواجه شوید. درنظر داشته باشید که زرد شدن و ریزش برگ‌ها، نشانه آبیاری بیش‌ازحد
گیاه است. این اتفاق عموما با ظهور سفیدک در سطح برگ‌ها نیز همراه است. اگر گیاه شما
به مشکلات یاد شده یعنی رزدی، ریزش برگ و سفیدک دچار شده است تمامی برگ‌های دارای سفیدک
و بخش‌های پوسیده شده ریشه را با کمک یک قیچی تمیز و استریل جدا کرده و آبیاری خود
را کاهش دهید. برای شروع درمان اجازه دهید خاک کاملا خشک شود و سپس آبیاری را به‌درستی
از سر بگیرید.
آیا بگونیا هلندی گیاهی سمی است؟
در این
باره باید بگوییم که بگونیا هلندی جز گیاهان سمی برای انسان‌ها و حیوانات است. شیره
بگونیا تقریبا برای همه چیز و همه افراد سمی است! بنابراین هنگام سروکار داشتن با این
گیاه، استفاده از دستکش را فراموش نکنید. همچنین در صورت تماس شیره بگونیا با پوست
یا چشم، سریعا ناحیه تماس را با آب گرم و صابون بشویید.
با اینکه سمی‌ترین بخش‌های این گیاه ریشه‌های آن هستند و در زیر خاک قرار دارد، اما
بهتر است آن را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار دهید. چراکه حتی خورده شدن
بگونیا نیز منجر به بروز واکنش‌های آلرژیک و التهاب دستگاه گوارش (مانند تهوع و استفراغ)
در حیوانات خانگی و انسان‌ها خواهد شد. البته که سوزش و التهابات دهانی نیز از سایر
عوارض خورده شدن بگونیا هستند و در صورت خورده شدن بگونیا بروز پیدا خواهند کرد.
پاسخ به سوالات متداول درباره گیاه بگونیا هلندی
1. این گیاه در هنگام کاشت باید چقدر با دیگر گیاهان فاصله داشته باشد؟
هنگام کاشت بگونیا هلندی در باغچه، فاصلهای حدودا برابر با 25 الی 45 سانتی‌متر را نسبت به سایر گیاهان رعایت کنید. همچنین، اگر قصد دارید این گیاه را در گلدانی مشترک و در مجاورت با گیاهان دیگر بکارید، بین هر گیاه فاصلهای 8 الی 10 سانتی‌متری ایجاد کنید.
2. آیا بگونیا هلندی گیاهی چند ساله است و هر سال مجددا رشد می‌کند؟
بگونیا هلندی گیاهی چند ساله نیست و می‌توانید در تمام طول سال از زیبایی آن لذت ببرید، اما نباید انتظاراتی همچون گیاهان چند ساله از آن داشته باشید. البته اگر در منطقه‌ای با زمستان‌های ملایم زندگی می‌کنید، شاید بتوانید با رسیدگی مناسب بگونیا هلندی را به گیاهی چند ساله تبدیل کنید، اما در مجموع باید درنظر داشته باشید که این گیاه، گیاهی یک ساله خواهد بود.
3. آیا این گیاه برای نگهداری در بیرون از خانه مناسب است؟
این گیاه در اغلب اوقات به‌صورت کاشته شده در گلدان به فروش می‌رسد و برای قرارگیری در بالکن و تراس بسیار عالی خواهد بود. اگر می‌خواهید در فصول رشد آن را به خارج از خانه منتقل کنید، نقطه‌ای دور از نور مستقیم خورشید را انتخاب کرده و سعی کنید گلدان را در نور فیلتر شده یا حتی سایه نسبی قرار دهید. به‌این‌شکل میزان آسیب دیدن گیاه به حداقل خواهد رسید.
4. روش تشویق کردن بگونیا به گلدهی چگونه است؟
گیاه را در مکانی قرار دهید که در آغاز روز (صبحگاه) یا بعدازظهر (عصرگاه) نور بیشتری را در مقایسه با سایر ساعات روز دریافت کند. نور صبحگاهی یا آخر روز بسیار خنک‌تر بوده و از شدت کمتری نیز برخوردار است. اگر بگونیا هلندی از نور مستقیم و شدید میانه‌روز دور باشد، استرس کمتری به آن وارد شده و در نتیجه گل‌های بیشتری تولید خواهد کرد.
5. طول عمر گل‌های بگونیا هلندی چقدر است؟
در صورت مناسب بودن شرایط محیطی، بگونیا هلندی می‌تواند تا 6 ماه پس از آغاز گلدهی به تولید گل ادامه دهد. بعد از آن هم ممکن است گیاه در سال‌های بعدی به رشد خود ادامه دهد، اما تولید گل عموما تنها در یک سال خلاصه خواهد شد.
6. دلیل قهوه‌ای شدن لبه و سطح برگ‌های گیاه چیست؟
رایج‌ترین دلیل بروز این اتفاق، خشکی بیش‌ازحد گیاه است. این نوع بگونیا به رطوبتی دائمی علاقه دارد، بنابراین اجازه ندهید تا نیمه بالایی خاک در بین دفعات آبیاری خشک شود. کمبود رطوبت هوا نیز می‌تواند دلیل دیگری برای این اتفاق باشد. برای حل این مشکل با استفاده از یک دستگاه مرطوب‌کننده هوا یا قرار دادن گلدان بگونیا روی سینی آب و سنگریزه، مشکل را برطرف کنید. فراموش نکنید که آفتاب سوختگی نیز منجربه قهوه‌ای شدن برگ‌ها می‌شود. ازاین‌رو گیاه را در نقطه‌ای قرار دهید که نور کافی خورشید به‌طور مستقیم به آن بتابد. اگر پنجره بسیار نورگیر و روشنی دارید، این گیاه را حداقل 30 سانتی‌متر دورتر از آن قرار دهید.
7. چرا برگ‌های بگونیا هلندی زرد می‌شود؟
ظهور برگ‌های زرد رنگ در این گیاه، عموما نشانه آبیاری بیش‌ازحد است. اگر خاک را بیش‌ازحد خیس کرده یا گیاه را همیشه در آب قرار دهید، چنین مشکلی بروز خواهد کرد. خوشبختانه راه حل ساده است، باید آبیاری را تا هنگام خارج شدن آب اضافی از زیر گلدان ادامه دهید، سپس چند دقیقه صبر کنید تا زهکشی انجام شود. در نهایت زیر گلدانی را از آب‌های اضافی خالی کنید. عدم دریافت نور کافی نیز می‌تواند با کاهش قابلیت گیاه در جذب آب، منجر به زرد شدن برگ‌ها شود. برای حل این مشکل کمی گلدان را به پنجره نزدیک‌تر کنید تا سلامت گیاه بهبود یابد.
8. دلیل لوله‌ای شدن برگ‌های گیاه چیست؟
اصلی‌ترین دلیل برای پیچ‌خوردگی و لوله‌ای شدن برگ‌های این گیاه، عدم دریافت آب کافی است. اگر گیاه کمتر از حد مورد نیاز خود آب دریافت کند، بدیهی است که نمی‌تواند نیازهای آبی خود را برطرف نموده و در جذب عناصر ضروری از خاک و رساندن آنها به برگ‌های خود نیز دچار مشکل خواهد شد. به علاوه وجود زیاد عناصر معدنی در خاک (که به علت کوددهی بیش‌ازحد یا سنگین بودن آب رخ می‌دهد)، دمای بسیار بالای هوا، حشرات و آفات نیز می‌توانند منجر به لوله‌ای شدن برگ‌های بگونیا هلندی شوند. برای رفع هر مشکل، به توضیحات بخش مربوطه مراجعه کنید.
9. آیا اسپری کردن آب بر روی برگ‌های بگونیا هلندی به منظور تامین رطوبت، کار درستی است؟
از آنجایی که این گیاه به رطوبت نسبتا بالایی برای زنده ماندن نیاز دارد، استفاده از دستگاه‌های مرطوب‌کننده هوا یا روش‌های جایگزین مثل استفاده از سینی آب و سنگریزه یا قرار دادن چندین گیاه در کنار یکدیگر می‌تواند رطوبت مورد نیاز را فراهم کند، اما اسپری کردن آب روی برگ‌های این گیاه، ابدا روش مناسبی نخواهد بود. با اینکه این روش نیز رطوبت زیادی برای برگ‌ها فراهم خواهد کرد، اما این گیاه مستعد ابتلا به شپشک آردی است. بنابراین بهتر است خشکی برگ‌ها را حفظ کنید.