آشنایی با گیاه آپارتمانی سرخس شاخ گوزنی

اگر دوست دارید از یک گیاه خاص در خانه خود نگهداری کنید، پیشنهاد می‌کنیم نسبت به خرید گیاه آپارتمانی سرخس شاخ گوزنی اقدام نمایید. این گیاه دارای برگ‌های بسیار زیبایی است که نگاه‌ها را به خود خیره کرده و نیز زیبایی زیادی به محل زندگی شما می‌بخشند. روش نگهداری از سرخس شاخ گوزنی نیز آسان است و با خیال راحت می‌توانید آن را در خانه پرورش دهید.

معرفی گیاه سرخس شاخ گوزنی

همانطور که از نام این گیاه مشخص است، این سرخس زیبا شباهت ظاهری زیادی با شاخ گوزن دارد. نگهداری از سرخس شاخ گوزنی آسانی است و کمی رسیدگی کافی است تا برای مدت طولانی از جذابیت آن لذت ببرید! این گیاه بومی آسیا و استرالیاست و در گذشته جزو گیاهان کم‌یاب به‌شمار می‌رفته است، اما به همت باغبانان استرالیایی و آسیایی، امروزه دیگر پیدا کردن یک سرخس شاخ گوزنی کار سختی نیست! اگر شما نیز دوست دارید یکی از این سرخس زیبا را در خانه یا محل کار خود داشته باشید، ادامه این مطلب را از دست ندهید. در این مطلب همه آنچه برای نگهداری از سرخس شاخ گوزنی لازم است بدانید را به شما خواهیم گفت.

خصوصیات اصلی سرخس شاخ گوزنی

• نام علمی :Platycerium bifurcatum
• نام رایج :سرخس شاخ گوزنی
• نوع گیاه: سرخس
• اندازه گیاه بالغ: ارتفاع و پهنای 60 الی 90 سانتی متر
• نیازهای نوری: سایه نسبی، نور فیلتر شده خورشید
• گلدهی :این گیاه گلی تولید نمی‌کند
• منطقه بومی :آسیا، استرالیا
• سمی بودن: سرخس شاخ گوزنی سمی نیست

آشنایی بیشتر با این گیاه

این سرخس جز گیاهان هوازی یا اپیفیت به‌شمار رفته و باید به‌صورت نصب شده روی تنه درخت یا توپ آویزی نگهداری شود، پس برای نگهداری از سرخس شاخ گوزنی خبری از خاک نیست. دلیل این موضوع این است که سرخس شاخ گوزنی در طبیعت اصلی خود نیز روی تنه درختان رشد می‌کند. رشد این گیاه به میزان نور دریافتی، دما و آبیاری صحیح بستگی دارد. این گیاه گل نداده و در خاک کاشته نمی‌شود. دو نوع برگ در این گیاه به چشم می‌خورد: برگ‌های کوچک و مسطح که توپ ریشه را پوشانده و آب و عناصر مغذی را جذب می‌کنند و برگ‌های سبز و گوشه دار که از تنه اصلی جوانه زده و می‌توانند به ارتفاع یک و نیم متر نیز برسند.
اگر در جست و جوی گیاهی با ظاهر متفاوت هستید، بدون شک این سرخس می‌تواند با برگ‌های متفاوت و نحوه رشد خود بر روی چوب، توجه شما را به خود جلب کند!

روش مراقبت از سرخس شاخ گوزنی

بهترین روش برای نگهداری و برآورد نیازهای یک سرخس شاخ گوزنی این است که طبیعت اصلی آن را برایش فراهم کنید. همان‌طور که قبل‌تر اشاره کردیم، این گیاه در طبیعت اصلی خود به‌صورت اپیفیت رشد می‌کند و در جنگل‌های بارانی، میزان قابل قبولی از رطوبت را تجربه کرده و نور پس از عبور از شاخ و برگ سایر گیاهان (به صورت فیلتر شده) به آن می‌رسد.

نور مناسب

سرخس شاخ گوزنی ترجیح می‌دهد که در محیطی با نور فیلتر شده خورشید زندگی کند. برای مثال، اتاقی که در تمام طول روز نور نسبی خورشید (فیلتر شده و دارای کمی سایه) را دریافت کند، برای رشد این سرخس مناسب است. اگر می‌خواهید سرخس شاخ گوزنی را در محیطی با نور بیشتر قرار دهید، باید آب و رطوبت بیشتری نیز برای آن فراهم کنید. در هر صورت، مواظب باشید که اشعه‌های خورشید به صورت مستقیم به این گیاه نتابند، زیرا برگ‌های آن به‌راحتی دچار سوختگی شده و از بین خواهند رفت.

آب‌دهی صحیح

آبیاری صحیح و مناسب، فاکتوری اساسی در رشد موفق سرخس شاخ گوزنی است، به‌طوری‌که این گیاه باید به‌طور مرتب آبیاری شود. البته این موضوع نباید با آبیاری بیش‌ازحد و غرقاب کردن گیاه اشتباه گرفته شود. برای آبیاری سرخس شاخ گوزنی باید صبر کنید تا بخش پایه گیاه در بین دفعات آبیاری خشک شود. روال آبیاری باید تقریبا اینگونه باشد: هفته‌ای یکبار در ماه‌های گرم سال، و هر 2 الی 3 هفته در ماه‌های سرد.
جهت تسهیل در آبیاری، سرخس و تکیه گاه آن را از روی دیوار (یا هر جایی که به آن آویخته شده است) برداشته و آن را برای 10الی 20 دقیقه در سینک پر از آب بخیسانید. هر زمان که احساس کردید ریشه‌ها کاملا از آب اشباع شده‌اند، سرخس را خارج کنید. سپس اجازه دهید گیاه کمی خشک شود و در نهایت آن را به مکان اولیه خود بازگردانید.
در طول نگهداری از سرخس شاخ گوزنی اگر متوجه شدید که برگ‌های پوشاننده ریشه (یا برگ‌های متمایل به پایین) گیاه قهوه‌ای یا سیاه شده‌اند، احتمالا گیاه را بیش از حد نیاز خود آبیاری کرده‌اید. همچنین، قهوه‌ای و پژمرده شدن نوک این برگ‌ها نیز نشانه نیاز گیاه به آب بیشتر است.

بهترین خاک برای گیاه

با اینکه می‌توانید یک سرخس شاخ گوزنی جوان را در خاک گلدان مرطوب پروش دهید، اما به محض آغاز روند بلوغ باید آن را به یک تکیه‌گاه مناسب منتقل کنید، چون همان‌طور که گفتیم این گیاه اپیفیت است، یعنی در طبیعت اصلی خود روی لبه و تنه درختان و سایر گیاهان بزرگ رشد می‌کند. پس در خانه شما نیز باید در شرایط مشابهی قرار بگیرد. برای متصل کردن سرخس شاخ گوزنی، به پیت، کمپوست، خزه و سایر الیاف طبیعی نیاز دارید تا نقش تنه درخت را برای گیاه ایفا کنند.

دما و رطوبت مناسب برای سرخس شاخ گوزنی

اگر لازم باشد فقط یک نکته را در مورد نگهداری سرخس شاخ گوزنی به خاطر بسپارید، آن نکته این است: سرخس شاخ گوزنی “عاشق” رطوبت است!
این گیاه دوست دارد در محیطی گرم و مرطوب زندگی کند. البته، انواع بالغ آن می‌توانند تا حدودی از پس هوای سرد و حتی یخبندان نیز بربیایند. برای افزایش رطوبت در اطراف گیاه، سعی کنید آن را در اتاقی مرطوب قرار دهید؛ مثلا حمام و آشپزخانه، البته به شرطی که محیط‌های یاد شده نورگیر باشند و نور مورد نیاز برای نگهداری از سرخس شاخ گوزنی را تامین کنند. استفاده از یک دستگاه کوچک مرطوب کننده هوا یا اسپری کردن مداوم آب به سرخس شاخ گوزنی نیز از دیگر روش های تامین رطوبت گیاهان رطوبت دوست و این گیاه به‌شمار می‌رود.
از رطوبت مورد نیاز برای نگهداری از سرخس شاخ گوزنی گذشته نوبت به بازه دمایی مناسب برای نگهداری از آن می‌رسد؛ در این باره باید بگوییم که بازه دمایی ایده‌آل برای سرخس شاخ گوزنی 10 الی 37 درجه سانتی‌گراد است. اگر گیاه خارج از این بازه دمایی قرار دارد، حتما وضعیت رطوبت را بررسی کرده و مشکلات احتمالی را برطرف کنید.

روش کود دادن به گیاه

برای افزایش میزان رشد سرخس شاخ گوزنی خود، می‌توانید از کود محلول در آب متعادل استفاده کنید و در طول رشد فعال گیاه (فصل‌های بهار و تابستان) ماهی یکبار به آن کود بدهید.

آیا این گونه از سرخس سمی است؟

با اینکه سرخس شاخ گوزنی جزء گیاهان سمی نیست؛ اما با توجه به ساختار گیاه، بهتر است آن را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی خود قرار دهید. برای مثال، آویزان کردن بهترین راه برای نگهداری از سرخس شاخ گوزنی است.

چگونه می‌توان سرخس شاخ گوزنی را تکثیر کرد؟

بهترین روش برای تکثیر این سرخس “تقسیم کردن” است. در طول نگهداری از سرخس شاخ گوزنی می‌توانید سرخس‌های شاخ گوزنی بزرگ و بالغ خود را به‌راحتی به گیاهانی کوچک‌تر تبدیل کنید. برای این کار، باید بخش‌هایی از ریشه را جدا کرده و در گلدانی کوچک با خاک مرطوب بکارید. هر بخش جدا شده باید دارای میزان کافی ریشه و حداقل یک برگ باشد. سپس گلدان‌های کوچک را در مکانی گرم و مرطوب قرار دهید تا زمان رشد مستقل آن‌ها فرا برسد. اگر این بخش‌های جدا شده برگ جدیدی تولید نکردند، ناراحت نشوید. این روش به زمان و انرژی بیشتری نیاز دارد.
به‌طورکلی باید درنظر داشته باشید که تکثیر سرخس‌ها نیازمند کمی تمرین و تجربه است و حتی باغبانان حرفه‌ای نیز همیشه در آن موفق نمی‌شوند.

روش هرس کردن این گیاه چگونه است؟

سرخس شاخ گوزنی نیازی به هرس کردن ندارد، حتی برگ‌های قهوه‌ای شده آن نیز نباید از روی آن جدا شوند، به‌طوری‌که اگر به ریشه (پایه) گیاه نگاه کنید، ممکن است برگ‌های محافظی را می‌بینید که با گذشت زمان قهوه‌ای رنگ شده‌اند، این برگ‌ها بخش مهمی از گیاه هستند و باید روی ریشه باقی بمانند.

آفات آلوده کننده و بیماری‌های احتمالی گیاه در طول نگهداری از آن

سرخس شاخ گوزنی به‌خودی خود به آفت های گیاهان آپارتمانی رایج مبتلا نمی‌شود، اما اگر گیاهی در اطراف آن بیمار باشد، ممکن است دچار کنه تار عنکبوتی شود. بنابراین باید گیاهان اطراف آن را به خوبی بررسی کنید تا ناقل بیماری نباشند. در طول نگهداری از سرخس شاخ گوزنی اگر لکه‌های سیاه رنگ روی سطح برگ‌های این سرخس مشاهده کردید، حتما مشکل به‌دلیل بالا بودن رطوبت هوا یا وجود اسپورها ایجاد شده است. برای درمان، باید از روغن چریش یا سایر قارچ‌کش‌های طبیعی استفاده کنید.

آشنایی با گونه‌های مختلف گیاه سرخس و نکات مربوط به نگهداری آن‌ها

سرخس‌ها گیاهانی دوست‌داشتنی هستند که مطمئنا در هنگام خرید گیاهان آپارتمانی نسبت به تهیه آن‌ها تمایل پیدا خواهید کرد. این گیاه گونه‌های مختلفی دارد که هر کدام زیبایی خاص خود را دارند و در صورت ایجاد شرایط مناسب، می‌توان آن‌ها را در خانه پرورش داد. به همین منظور اگر دوست دارید با گونه‌های مختلف گیاه سرخس و روش نگهداری آن‌ها به طور کامل آشنا شوید، مقاله زیر را که توسط بهترین سایت خرید اینترنتی گل و گیاه تهیه شده است، مطالعه فرمایید.

گونه‌های مختلف گیاه سرخس

1. سرخس نر یا  استرالیایی (Tree Fern)

سرخس نر، جلوه ای ویژه و تاریخی به باغچه شما می‌دهد، چیزی که شاید شبیهش را فقط در پارک ژوراسیک پیدا کنید.
قدمت فسیل های این گیاه به 250 میلیون سال قبل بر می‌گردد. چیزی حدود 50 میلیون سال زودتر از آغاز دوره ژوراسیک! واقعا شگفت انگیز است.
سرخس نر اصالتا متعلق به استرالیا و نیوزلند است. این گیاه مناسب داخل آپارتمان نیست و بیشتر برای باغ و حیاط مناسب است. نگهداری از آن کار سختی نیست، فقط کافی است کمی سایه برای آن مهیا کنید و خاکش را همیشه مرطوب نگه دارید.

2. سرخس مارچوبه (Asparagus Falcatus)

سرخس مارچوبه زیبا، از خانواده سرخسیان است و اغلب در مناطق گرمسیری آفریقا، هندوستان و سریلانکا یافت می شود. نگهداری از آن سخت نیست و تا زمانی که نور و آب کافی به آن برسد، سبز و با طراوت خواهد ماند. چیزی که این گیاه را مهم تر می کند این است که آن یک تصفیه کننده خوب هوا هم هست.
اگر قصد خرید گل تصفیه کننده هوا دارید، سرخس گزینه خوبی است.
ولی خوب همانطور که از اسمش مشخص است، کمی تیغ دارد و تیز است. به همین خاطر بهتر است دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار بگیرد.
سرخس مارچوبه ریشه های قوی، محکم و رونده ای دارد. به طوری که اگر هر سال آن را به گلدان بزرگتری منتقل نکنید، احتمالا از زیر گلدان بیرون خواهد زد. پس با رشد گیاه، گلدان آن را هم بزرگتر کنید.

3. سرخس پنجه خرس ( Phlebodium Aureum )

در ادامه معرفی انواع گیاه سرخس ،در مورد سرخس پنجه خرس توضیحاتی میدهیم.
سرخس پنجه خرس، که به سرخس ستاره آبی هم معروف است، یک انتخاب مناسب برای کسانی است که در نگهداری از گیاهان مبتدی هستند و یا نمیخواهند زمان زیادی برای نگهداری از آنها صرف کنند.
برای آن مکانی در آشپزخانه و یا حمام مناسب است و خاک آن را باید همیشه مرطوب نگه دارید.
ما عاشق این گیاه درخشان هستیم و مطمئن باشید که این گیاه به هر فضا و اتاقی زیبایی خیره کننده ای را هدیه می کند.

4. سرخس شاخ گوزنی (Platycerium Bifurcatum)

همانطور که از نامش مشخص است، برگ های بزرگ این گیاه بی شباهت به شاخ های گوزن نیستند. آن را در طبیعت به صورت متصل به درختان میبینیم که وابسته به آن ها رشد می کنند.
این نوع از سرخس را باید طور دیگری آبیاری کنید. باید یک ظرف را پر از آب کنید، سرخس شاخ گوزنی را در آن ظرف قرار بدهید و اجازه بدهید که کاملا سیراب شود و سپس آن را از ظرف خارج کنید. آن عاشق رطوبت است. پس سرخس را در جایی قرار دهید که مرطوب باشد و یا آن را مرتبا مرطوب کنید.
برگ های گردی که به صورت پایه اساسی سایر برگ ها در این گیاه قرار دارند، ممکن است دچار تغییر رنگ و قهوه ای شدن شوند. این کاملا طبیعی است و سعی نکنید تا آن ها را از گیاه جدا کنید، چون در این صورت آسیب بزرگی به گیاه خواهید زد.
این سرخس تصفیه کننده هوا است.

5. سرخس نوار ژاپنی (Polystichum Polyblepharum)

این گیاه در اصل متعلق به ژاپن و کره جنوبی است. شاید بتوانیم بگوییم سرخس نوار ژاپنی، قدیمی ترین نوع سرخس هاست. طبق فسیل هایی که از آن باقی مانده، قدمت این سرخس چیزی حدود 400 میلیون سال برآورد شده. دوره ای به نام کربنیفرس! دوره ای که حتی کمتر اسم آن را شنیده ایم.
کلمه لاتین Polyblepharum، به معنی تعداد زیادی مژه است. چیزی که بی شباهت به شکل برگهای آن نیست. نام دیگری که به سرخس نوار ژاپنی نسبت داده شده، سرخس منگوله ای است. چون برگچه های جدید در ابتدای رویش خود، مانند یک زنگوله هستند و قبل از اینکه بالا بیایند، دقیقا مثل یک زنگوله رو به پایین هستند.
شکل و بافت این گیاه واقعا زیباست و می‌تواند تغییر چشمگیری در باغچه شما ایجاد کند.
اگرچه این گیاه سمی نیست. اما شکل خاص آن ممکن است باعث شود تا کودکان تمایل داشته باشند با آن بازی کنند. پیشنهاد میکنیم برای جلوگیری از بروز هر گونه خطر احتمالی، این گیاه را دور از دسترس کودکان قرار دهید.

6. سرخس لانه پرنده (Asplenium Antiquum)

نام “لانه پرنده” برای چنین گیاه زیبایی خیلی مناسب نیست. اما خوب، این نام به دلیل شکل متراکم برگ ها در وسط گیاه به آن نسبت داده شده است. اما این نوع سرخس زیباتر از این حرف هاست!
در شرق آسیا، هر جایی که رطوبت و نور کمی وجود داشته باشد، سرخس لانه پرنده هم هست و به خوبی در حال رشد کردن است. آن را اغلب در داخل تنه و یا نزدیکی درختان بزرگ می توانیم پیدا کنیم.
به عنوان یک گیاه آپارتمانی، آن سرعت رشد آرامی دارد. پس نگران فضای احتمالی برای آن نباشید و آن را به راحتی در هر مکانی که انتخاب کرده اید قرار دهید. آن در همه چیز میانه روست. یعنی بهترین نور، آب و دما برای آن متعادل ترین آنهاست.
این نوع سرخس سمی نیست و تصفیه کننده هواست.

روش کلی نگهداری سرخس‌ها

در ادامه با ما همراه باشید تا با روش کلی نگهداری از انواع سرخس آشنا شوید.

نور مورد نیاز

مکانی برای آن مناسب است که هم نور کافی دریافت کند و هم کمی سایه باشد تا بتواند استراحت کند! اما نور مستقیم قطعا باعث سوختن و آسیب دیدن برگها می‌شود.

روش صحیح آبیاری

در ماه های گرم سال، بلافاصله پس از خشک شدن خاک آن را آبیاری کنید. می‌توانید در زمستان میزان و دفعات آبیاری را کمتر کنید. به‌طورکلی این گیاه ترجیح می‌دهد خاکی همیشه مرطوب داشته باشد، اما اینکه چه مقدار به آن آب بدهید بستگی به نوع سرخس شما و شرایط نگهداری آن دارد. به‌عنوان‌مثال گیاهی که در خاکی شنی و نور زیاد خورشید زندگی می‌کند آبیاری بیشتری نسبت به گیاهی که در خاک رسی و نور کمتر زندگی می‌کند دارد. در مجموع بهتر است هر زمان چهار الی پنج سانتی‌متر بالایی خاک گیاه شما خشک شد، به آن آب بدهید.

رطوبت مورد نیاز

در بهار و تابستان، او خاک مرطوب ( نه خیس) را دوست دارد. بهترین مکان برای او، حمامی است که در آن نور کافی خورشید وجود داشته باشد. اگر در آب و هوای مرطوبی زندگی نمی کنید، ناچارید خودتان رطوبت اطراف گیاه را به طور مصنوعی تامین کنید.

خاک مناسب

سرخس نر را خشک و تشنه رها نکنید. هر وقت متوجه خشکی سطح خاک شدید به او آب بدهید.

بهترین مکان برای نگهداری سرخس
بادهای شدید دشمن این گیاه هستند. پس سعی کنید آن را در جایی قرار دهید که از دست این بادها در امان باشد.

دمای مناسب

این گیاه برای مقاومت در فصل زمستان ساخته نشده. پس در زمستان ان را به مکان گرمتری منتقل کنید.

زمان و روش کود دادن به گیاه

این گیاه برخلاف سایر گیاهان برگ‌دار نیاز زیادی به کود ندارد. اما اگر قصد کوددهی به آن را دارید می‌توانید از یک کود متوازن 20-10-20 یا 20-20-20 استفاده کنید. همچنین در انتخاب کود دقت کنید که کود شما نیتروژن زیادی نداشته باشد وگرنه ریشه‌ها و لبه برگ‌های گیاه دچار سوختگی خواهند شد. بهتر است هر سه ماه یک بار به سرخس زیبا کود مناسب اضافه کنید تا استقامت و سلامت خود را حفظ کند.

روش هرس کردن گیاه

سرخس به سرعت رشد می‌کند و باید مرتبا هرس شود. تمام برگ های ناسالم و مشکوک را از گیاه جدا کنید!

چگونه می‌توان سرخس را پر‌پشت‌تر کرد؟

برای پر پشت کردن سرخس خود می‌توانید آن را در زمان تعویض گلدان هرس کنید. در واقع سرخس از آن دسته گیاهانی است که به هرس کردن واکنش خوبی نشان می‌دهد و می‌تواند رشد بهتر و قوی‌تری را از آن قسمت آغاز کند. اگر قصد هرس کردن سرخس خود را دارید فراموش نکنید که برای هرس کردن آن حتما از یک قیچی تیز و استریل شده استفاده کنید تا گیاه له یا بیمار نشود.

دلیل زرد یا قهوه‌ای شدن گیاه چیست؟

اگر گیاه شما خارج از خانه زندگی می‌کند و در فصل سرما قرار دارید، زرد شدن آن طبیعی است. این زرد شدن و سپس قهوه‌ای شدن، بخشی از روند طبیعی زندگی گیاه است، اما اگر گیاه شما در داخل خانه است یا هنوز فصل استراحت آن فرا نرسیده و هوا هنوز گرم‌تر از آن است که گیاه بخواهد استراحت زمستانی بکند، مشکل از آبیاری است. آبیاری کم و زیاد هر دو می‌تداند باعث تغییر رنگ برگ‌های گیاه شود. از سوی دیگر رطوبت ناکافی نیز به گیاه آسیب می‌زند؛ به‌طوری‌که رطوبت کم می‌تواند باعث خشک و شکننده شدن برگ‌های گیاه شود.

آیا باید برگ‌های پژمرده سرخس را هرس کرد؟

بله، اگر برگ‌های سرخس شما قهوه‌ای شده باشد بهتر است آن‌ها را با کمک یک چاقو یا قیچی تیز و استریل شده از روی گیاه هرس کنید. این کار باعث می‌شود تا گیاه دچار آفت یا بیماری نشود و از سوی دیگر انرژی گیاه شما برای این برگ‌های مرده نیز هدر نرود. همچنین این هرس کردن به سرخس شما کمک می‌کند تا رشد جدیدی را آغاز کند. گفتنی است اگر قصد هرس کردن سرخس خود را دارید بهترین زمان برای این کار در پایان زمستان و قبل از آغاز بهار است.