آموزش جامع شیوه مراقبت از گیاه سیب زمینی شیرین زینتی
آیا می‌دانید سیب زمینی
شیرین زینتی یکی از گیاهانی
است که می‌توانید آن را از یک گل فروشی اینترنتی خریده و در خانه پرورش دهید؟ بله
این گیاه یکی از انواع مختلف گیاهان آپارتمانی است که با برگ‌های درخشان و خوش‌رنگ خود
می‌تواند به محل کار یا زندگی شما زیبایی زیادی ببخشد. روش نگهداری سیب زمینی شیرین زینتی نیز آسان است و
به راحتی می‌توانید از آن مراقبت کنید.
مقدمه‌ای بر گیاه سیب زمینی شیرین زینتی
شاید شما هم با شنیدن نام سیب زمینی شیرین به یاد یک غذا یا دستور آشپزی بیافتید که قرار است با سیب زمینی آماده شود، اما باید بگوییم اینبار قرار نیست از یک غذا حرف بزنیم، بلکه قرار است به معرفی گیاهی خاص و زیبا بپردازیم که اسم آن سیب زمینی شیرین است و نگهداری آسانی دارد. ناگفته نماند این گیاه نوع خوراکی آن نیز موجود است، اما آنچه ما قصد معرفی آن را داریم گیاه سیب زمینی شیرین زینتی است. اگر دوست دارید یک گیاه با روش نگهداری آسان خریداری کرده و آن را در خانه خود نگهداری کنید، پس با این مطلب از وبلاگ همراه باشید. در این مطلب ابتدا کمی بیشتر در مورد گیاه سیب زمینی زینتی گفته، سپس روش نگهداری آن و درنهایت نیز به سوالات متداول شما درباره این گیاه زیبا خواهیم پرداخت.
شناسنامه گیاه
- نام علمی : Ipomoea batatas
- خانواده: پیچکیان
- بومی: آمریکای شمالی
- نام‌های مرسوم: سیب زمینی شیرین، سوئیت پوتیتو زینتی
شناخت سیب زمینی شیرین زینتی (سوئیت پوتیتو)
سوئیت پوتیتو یا سیب زمینی شیرین یک گیاه زینتی و رونده است که می‌توان آن
را به‌راحتی در گلدان و درون خانه نگهداری کرد. این گیاه زیبا بومی آمریکای شمالی
است و رشد سریعی دارد. برگ‌های این گیاه می‌تواند از لبه گلدان آویزان شود و مانند
آبشار به پایین بریزد. سیب زمینی شیرین رنگ‌های مختلفی دارد؛ از مشکی گرفته تا
زیتونی روشن، همچنین این گیاه زیبا برگ‌هایی با اشکال مختلف دارد و تقربیا هر آدمی
با هر سلیقه‌ای را جذب خود می‌کند.
سوئیت پوتیتو از اقوام دور همان سیب زمینی خوراکی است که همه ما می‌شناسیم.
در واقع این دو گیاه با هم خویشاوندی دارند. سیب زمینی شیرین زینتی همان‌طور که از
نام آن مشخص است، گونه‌ای زینتی از خانواده همان سیب زمینی خوراکی است و برای
زیبایی برگ‌ها و ظاهر خاصی که دارد پرورش داده می‌شود؛ برخلاف سیب زمینی خوراکی که
به‌خاطر مصارف خوراکی پرورش داده می‌شود.
نکته جالب درباره این گیاه آن است که برگ‌های سوئیت پوتیتو خوراکی هستند،
مخصوصا زمانی که جوان و تازه باشند، اما در مجموع خوردن برگ‌های گیاهان زینتی توصیه
نمی‌شود.
جالب است بدانید نوع دیگری از گیاه سوئیت پوتیتو وجود دارد که کاملا برای
مصارف خوراکی پرورش داده می‌شود، اما مانند این گیاه برگ‌های زیبا و چشم‌گیر ندارد.
گونه‌های مختلف گیاه
انواع مختلفی از گیاه سیب زمینی شیرین زینتی وجود دارد که می‌توانید بسته
به سلیقه خود یک یا چند نوع از آنها را تهیه کنید. مهم‌ترین تفاوت بین گونه‌های
مختلف این گیاه، تفاوت در رنگ و شکل برگ‌های آن است؛ برخی از انواع این گیاه شامل
موارد زیر می‌شوند:
- گونه سوئیت کارولینا: برگ‌های این
گونه شبیه به برگ‌های افرا است و در پنج رنگ مختلف شامل سبز روشن، سبز زرد، برنز،
بنفش و قرمز وجود دارد.
- گونه مارگاریتا: گونه‌ای که در
سطح زمین رشد می‌کند اما می‌تواند با کمک نخ یا سیم از دیوار یا نرده‌ها بالا
برود. برگ‌های این گیاه در رنگ‌های سبز روشن و زیتونی موجود است و هرچقدر بیشتر در
سایه باشد برگ‌های آن تیره‌تر می‌شود.
- گونه بلکی: این گونه از سیب زمینی شیرین زینتی
برگ‌های افرا شکل و بنفشی دارد که گاهی گل‌هایی شیپوری شکل و بنفش می‌دهد.
- گونه راگ‌تایم: راگ‌تایم برگ‌هایی نازک و تقسیم
شده دارد که به رنگ بنفش کم‌رنگ رشد می‌کنند.
شیوه مراقبت از گیاه سیب زمینی شیرین زینتی
سوئیت پوتیتو زینتی یا همان سیب زمینی شیرین زینتی یک گیاه تطبیق‌پذیر است؛
به‌این معنی که می‌تواند در بیرون از خانه، لبه دیوارها یا حتی به‌عنوان زمینه در
باغچه‌ها کاشته شود. این گیاه همچنین به‌عنوان یک گیاه تزئینی در داخل خانه نیز
محبوبیت زیادی دارد و می‌تواند در تمام طول سال در کنار شما باشد.
مانند هر گیاه رونده دیگری سوئیت پوتیتو زینتی نیز اگر در شرایط نگهداری
خوبی باشد رشد عالی دارد. سوئیت پوتیتو گیاهی است که نیاز به هرس کردن دارد تا رشد
کنترل شده‌ای داشته باشد و می‌توانید از قسمت‌های هرس شده آن برای تکثیرش استفاده
کنید. برای نگهداری از این گیاه زیبا لازم است مولفه‌های زیر را درنظر گرفته و به
مراقبت از گیاه خود بپردازید.
گفتنی است با توجه به ویژگی‌های سیب زمینی شیرین زینتی اگر دنبال خرید گیاه
آپارتمانی بی‌دردسر با نگهداری آسان هستید، این گیاه یک انتخاب مناسب برای شماست.
نور مناسب
گیاه سیب زمینی شیرین زینتی نور کامل خورشید را دوست دارد، بااین‌حال اگر
زمان‌هایی از روز را در سایه باشد نیز مشکلی ندارد. این گیاه حتی می‌تواند سایه
کامل را نیز تحمل کند و در آن رشد کند، اما باید بدانید که این گیاه هرچه‌قدر نور
بیشتری دریافت کند، برگ‌های آن رنگ درخشان‌تر و زنده‌تری خواهند داشت.
اگر این گیاه را خریداری کرده یا قصد خرید آن را دارید، برای تامین نور
گیاه خود ترجیحا آن را در نزدیکی یک پنجره جنوبی یا غربی قرار دهید. اگر نمی‌توانید
نور طبیعی را برای گیاه فراهم کنید می‌توانید از نورهای مصنوعی مانند فلورسنت
استفاده کنید و روزی دوازده الی هجده ساعت گیاه را در زیر نور فلورسنت قرار دهید.
بهترین خاک برای گیاه
سوئیت پوتیتو به خاکی سبک، مرطوب با زهکشی خوب نیاز دارد که مواد غذایی کافی
را داشته باشد. در صورتی که خاک بیش‌ازحد خیس بماند و نتواند آب را به‌خوبی تخلیه
کند یا سوراخ تخلیه آب در زیر گلدان نباشد، ریشه‌های گیاه دچار پوسیدگی می‌شود و
ممکن است باعث مرگ گیاه در طولانی مدت شود.
اگر خاک شما بیشتر از 24 ساعت طول می‌کشد تا نسبتا خشک شود احتمالا زهکشی مناسبی
ندارد و باید خاک مناسب‌تری تهیه کنید. ضمن اینکه گفتنی است گلدان‌های سفالی تهویه
هوای بهتری را درون خاک ایجاد می‌کنند و سرعت خشک شدن خاک در آنها بیشتر است که
همین مساله جلوی پوسیدگی ریشه گیاه را نیز می‌گیرد.
روش صحیح آب‌دهی
سیب زمینی شیرین زینتی از جمله گیاهانی است که کم آبی را به آب زیاد ترجیح می‌دهد. برای آبیاری این گیاه کافی است مراقب باشید که خاک گیاه همیشه مرطوب باشد و از خیس شدن یا خشک شدن بیش‌ازحد خاک جلوگیری کنید. برای اطلاع از تشنگی این گیاه باید بدانید که هر زمان این گیاه تشنه شود برگ‌های گیاه رو به پژمردگی می‌روند. همچنین می‌توانید با انگشت چند سانت بالایی خاک را تست کنید، اگر خاک خشک باشد زمان آبیاری مجدد گیاه است. به‌عنوان نکته آخر در مورد آبیاری گیاه نیز درنظر داشته باشید که بهترین زمان برای آبیاری این گیاه صبح است.
دما و رطوبت مناسب محیط نگهداری
سوییت پوتیتو زینتی یک خورشید دلچسب را به یک هوای داغ ترجیح می‌دهد، بنابراین
در مناطق گرمسیری بهتر است که سوئیت پوتیتو مدتی از روز را در سایه بگذراند و
همچنین باید مراقب خشک شدن بیش‌ازحد خاک نیز بود. سوییت پوتیتو از زندگی در محیط‌هایی
مرطوب لذت می‌برد، اما رطوبت بیش‌ازحد می‌تواند به این گیاه آسیب بزند.
گیاه پیش روی شما در دمایی بین 21 الی 26 درجه سانتی گراد عملکرد خوبی
دارد. همچنین باید مراقب بادهای سرد باشید و گیاه را در نزدیکی وسایل گرمایشی قرار
ندهید زیرا هر دو می‌توانند آنها باعث آسیب رساندن به گیاه شود.
روش کود دادن به سیب زمینی شیرین زینتی
کود دادن یا ندادن به سوئیت پوتیتو بستگی به این دارد که شما می‌خواهید این گیاه چقدر رشد کند. تغذیه این گیاه با کودی سبک و به‌صورت هفتگی در فصل رشد گیاه می‌تواند سرعت رشد آن را افزایش دهد، اما از سمت دیگر ممکن است این افزایش سرعت رشد باعث محدود شدن فضای شما شود و نیاز باشد تا وقت بیشتری را برای هرس کردن گیاه صرف کنید. فراموش نکنید همیشه کود را پیش از آبیاری به گیاه بدهید تا از تجمع نمک در خاک گیاه جلوگیری کنید.
روش عوض کردن گلدان گیاه
همان‌طور که گفتیم این گیاه رشد خوبی دارد، بنابراین می‌تواند به‌سرعت فضای
گلدان خود را اشغال کند. معمولا سوئیت پوتیتو هر دو سال یک بار نیاز به تعویض
گلدان پیدا می‌کند و بهترین زمان برای این کار فصل بهار است. به‌این‌منظور
لازم است گلدانی با یک سایز بزرگتر انتخاب و گیاه را به گلدانی جدید با خاکی جدید
منتقل کنید.
همچنین می‌توانید ریشه گیاه را به چند قسمت تقسیم کنید و مجددا ریشه کوچک
شده را در همان گلدان قبلی با خاکی جدید و تکه‌های دیگر را در گلدان‌های جدید
دیگری بکارید، با این کار شما گیاه خود را تکثیر نیز کرده‌اید.
آیا سیب زمینی شیرین زینتی یا سوئیت پوتیتو سمی است؟
سوئیت پوتیتو برای حیواناتی مثل سگ یا گربه خطرناک و سمی محسوب می‌شود. این گیاه حاوی عناصر سمی‌ای است که مشابه آن در LSD نیز یافت می‌شود و می‌تواند روی سیستم کلیه یا قلب این حیوانات تاثیر بگذارد. باتوجه به آنچه گفته شد در صورتی که حیوان خانگی شما برگ‌های این گیاه را بلعید یا نشانه‌هایی از تهوع، استفراغ، اسهال، تشنج، گشادگی مردمک چشم، ترشح بزاق یا خواب آلودگی را در حیوان خود دیدید، سریعا به یک دامپزشک مراجعه کنید.
روش تکثیر کردن گیاه
این گیاه را می‌توان به‌راحتی از یک گیاه بالغ و از روش
قلمه زدن تکثیر کرد. برای این کار کافی است شاخه‌ای از گیاه که چند گره بر روی آن
وجود دارد را از گیاه جدا کنید. سپس برگ‌های پایینی را به‌اندازه‌ای که بتوانید
شاخه را داخل یک ظرف آب کوچک قرار دهید از شاخه جدا کرده و آن را درون ظرف آب قرار
دهید. پس از چند روز ریشه‌های جدیدی روی این شاخه شروع به رشد خواهند کرد.
بهترین زمان برای این کار در زمستان است زیرا می‌توانید در تمام زمستان،
قلمه را ن آب نگهداری کرده و در بهار قلمه ریشه دار را درون خاک بکارید.
چگونه از سیب زمینی شیرین زینتی در زمستان نگهداری کنیم؟
اگر سوئیت پوتیتو زینتی خود را در بیرون از منزل نگهداری می‌کنید یا در منطقه‌ای
زندگی می‌کنید که زمستانی سخت و سرد را تجربه می‌کنید، لازم است در زمستان گیاه را
به داخل خانه منتقل کنید.
سیب زمینی شیرین زینتی گیاهی غده‌ای است و شما می‌توانید این غده را پیش از
شروع یخ زدن هوا، از درون خاک خارج کنید و برای فصل بعدی محافظت کنید.
برای این کار زمین را بکنید، غده گیاه را از درون خاک خارج کنید، اجازه
دهید این غده خشک شود و سپس آن را در جایی خنک مانند زیرزمین درون پیت ماس یا
ورمیکولیت نگهداری کنید.
پس از پایان زمستان و شروع بهار این غده جوانه می‌زند و شما می‌توانید
مجددا آنها را درون باغچه خود بکارید؛ حتی می‌توانید این غده را تقسیم کنید و چند
گیاه جدید داشته باشید فقط باید مراقب باشید که هر غده تقسیم شده حداقل یک جوانه
یا چشم داشته باشد.
آفات آلوده کننده و بیماری‌های رایج سوئیت پوتیتو
یکی از مهاجمانی که ممکن است به سیب زمینی شیرین زینتی شما آسیب بزند سوسک
لاک‌پشتی طلایی است. حشره‌ای طلایی رنگ که بومی آمریکا است. این حشره می‌تواند
سوراخ‌هایی را بر روی گیاه ایجاد کند و آن را از بین ببرد.
علاوه‌بر سوسک لاک‌پشتی طلایی اگر گیاه در شرایط بسیار مرطوب یا در خاکی بسیار
خیس زندگی کند، ممکن است توسط آفت‌هایی مانند مگس سفید نیز مورد آزار قرار بگیرد.
همچنین بیماری‌هایی مثل قارچ برگ هم ممکن است به گیاه آسیب بزند. این اتفاق معمولا زمانی رخ می‌دهد که گیاه برای
فصل‌های متوالی در یک مکان قرار گرفته باشد؛ در نتیجه برای جلوگیری از بیماری یاد
شده بهتر است در فصل‌های مختلف این گیاه را جا‌به‌جا کنید.
پاسخ به برخی از سوالات شما درباره گیاه سیب زمینی شیرین زینتی
1. دلیل زرد شدن برگ‌های گیاه چیست؟
اگر این زرد شدن حاصل چرخه طبیعی زندگی گیاه و
مردن برگ‌های قدیمی نباشد احتمالا متهمین اصلی در زرد شدن برگ‌های این گیاه دو
بیماری به نام‌های ورتیسیلیوم و فوزاریم هستند.
این بیماری‌ها می‌توانند باعث شروع زرد شدن گیاه از مرکز آن بشوند و به
تمام گیاه سرایت کنند. این بیماری‌های قارچی معمولا از بیرون به گیاه منتقل می‌شود.
2. علت ریزش برگ‌های سیب زمینی شیرین چیست؟
همان‌طور که گفتیم دو بیماری ورتیسیلیوم و
فوزاریم می‌توانند باعث آسیب رساندن به این گیاه شوند. این بیماری‌ها باعث زرد شدن
برگ‌ها، قهوه‌ای شدن ساقه‌ها و در نهایت ریزش برگ‌های گیاه می‌شوند.
از سوی دیگر آبیاری بیش‌ازحد یا خاک سنگین نیز می‌تواند به ریشه‌های گیاه
آسیب بزند و آنها را پوسیده کند. در این حالت
گیاه توانایی جذب مواد مغذی لازم را از دست می‌دهد و برگ‌های آن می‌ریزد.
3. برگ‌های گیاه به چه دلیل قهوه‌ای می‌شود؟
یکی از مهم‌ترین دلایل قهوه‌ای شدن برگ‌های این
گیاه سرمای شدید است. در صورتی که گیاه در معرض بادهای شدیدا سرد یا یخبندان قرار
بگیرد برگ‌های آن می‌سوزد و شروع به قهوه‌ای شدن می‌کند.
همچنین بیماری‌های قارچی یا آفات نیز می‌توانند باعث تغییر رنگ برگ‌های
گیاه به قهوه‌ای باشند.
4. آیا سیب زمینی شیرین زینتی گیاهی چند ساله است؟
این مساله به نوع نگهداری شما بستگی دارد؛ اگر در منطقه‌ای زندگی می‌کنید که با زمستانی سخت و یخبندان مواجه می‌شوید باید گیاه خود را درون خانه نگهداری کنید تا بتوانید چند سال از وجود آن لذت ببرید. ضمن اینکه می‌توانید در زمستان غده ریشه گیاه خود را از خاک خارج کنید و به داخل خانه بیاورید تا در بهار بعدی مجددا آن را بکارید.
5. آیا این گیاه می‌تواند با چسبیدن به سطوح بالا برود؟
خیر این گیاه نمی‌تواند مانند پیچک به سطوح مختلف بچسبد و بالا برود. درست است که این گیاه رونده است اما این روندگی را بر روی سطح زمین انجام می‌دهد. می‌توان این گیاه را در سبد یا گلدان‌هایی قرار داد که از سطح زمین ارتفاع داشته باشد و برگ‌های آن مانند یک آبشار آویزان شود تا زیبایی واقعی خود را به نمایش بگذارد.
6. روش پر‌پشت کردن سوئیت پوتیتو چگونه است؟
بهترین راه برای این کار هرس کردن به موقع و درست گیاه است. برای این کار برش‌هایی نیم سانت بالاتر از گره برگ گیاه بزنید تا گیاه بتواند مجددا رشد جدیدی را از آن قسمت آغاز کند. همچنین برگ‌ها و ساقه‌های مرده را از روی گیاه هرس کنید. نکته حالب درباره این گیاه آن است که هر چقدر این گیاه را بیشتر هرس کنید، توان بیشتری برای رشد جدید خواهد داشت.