هر آنچه باید درباره گیاه گاردنیا بدانید
یکی از گیاهان محبوب و زیبا برای کاشتن در باغچه، گیاه
گاردنیا است که با گلهای جذاب خود، فضای بیرونی خانه شما را زیبا‌تر خواهد کرد.
البته اگر قصد خرید گل گلدانی برای نگهداری درون خانه را دارید نیز می‌توانید با
مراجعه به یک گل فروشی آنلاین، گاردنیا را خریداری کنید. برای آشنایی با روش
نگهداری گیاه گاردنیا نیز مقاله زیر را مطالعه فرمایید.
مقدمه
گاردنیا، گیاهی گرمسیری، برگ‌پهن و همیشه سبز است که به علت داشتن گلهای زیبا و عطر خوش، به عنوان گیاه آپارتمانی نگهداری می‌شود. داشتن عطری طبیعی، خاطره‌انگیز و متفاوت دلیل محبوبیت فوق‌العاده بالای این گیاه است و بیشتر افراد به این دلیل آن را خریداری و از آن نگهداری می‌کنند؛ به‌عبارتی تنها چند ماه نگهداری از گاردنیا کافی است تا به گیاه محبوب و عضو جانشدنی خانه شما تبدیل شود. اگر قصد خرید گیاهان آپارتمانی را داشته و گاردنیا را انتخاب کرده‌اید یا این گیاه را در خانه خود دارید، برای اینکه بتوانید گاردنیا خود را همیشه شاداب و سرحال نگه دارید با این مطلب همراه شده و ضمن آشنایی بیشتر با آن همه چیز درباره روش نگهداری از گیاه گاردنیا را نیز یاد بگیرید.
ویژگی‌های گاردنیا
- نام رایج: گاردنیا
- نوع گیاه: گلدار، همیشه سبز، برگ پهن
- اندازه بالغ: 1.5 الی 1.8 متر ارتفاع، با پهنای مشابه
- نیاز نوری: سایه نسبی
- نوع خاک: غنی، با زه کشی مناسب. برای انواع گلدانی: خاک گلدان بر پایه خاک ذغال
- PH خاک: 5 الی 6.5 (اسیدی)
- زمان گلدهی: فصلی
- رنگ گل: سفید، کرمی
- منطقه مقاومت: 8 الی 11 (طبق مناطق بومی آمریکا)، معمولا به عنوان گیاه آپارتمانی نگهداری می‌شود
- منطقه بومی: چین، ژاپن، تایوان
- سمی بودن یا نبودن: برای انسان‌ها سمی نیست – کمی سمی برای حیوانات
شناخت گیاه گاردنیا
گاردنیا گیاه گلدار همیشه سبز بومی چین، ژاپن و تایوان و از جمله گلهای آپارتمانی است. این گیاه جز گیاهان عطری نیز به‌شمار رفته و بسیار حساس است؛ به‌طوری‌که مستعد ابتلا به بیماری‌ها و حمله آفات مختلف است. گاردنیا را اغلب می‌توانید در گلخانه‌ها پیدا کنید و کمتر در محیط کاشته می‌شود. البته در برخی مناطق در فصل بهار یا پاییز، می‌توان گاردنیا را مستقیما در باغچه کاشت. این گیاه عموما به‌صورت بالغ کاشته می‌شود، یعنی مراحل قبلی حیات خود را در گلدان گذرانده و پس از رسیدن به بلوغ، به باغچه منتقل می‌شود. به همین دلیل، پس از کاشت سریعا شکوفه می‌دهد. بد نیست بدانید که اگر می‌خواهید دانه گاردنیا را کاشته و از آن مراقبت کنید تا شکوفه بدهید، باید حدود 2 الی 3 سال صبر کنید.
شرایط نگهداری گیاه
در این بخش با ما همراه باشید تا با شرایط نگهداری گاردنیا به طور کامل آشنا شوید.
دما و نور مناسب محیط نگهداری
اگر از گاردنیا در محیط خانه نگهداری می‌کنید، یادتان باشد در فصل تابستان
آن را در جایی که باد سرد خنک کننده منزل‌تان به آن بخورد قرار ندهید، همچنین اگر
محیط خانه در طول روشن بودن وسایل سرمایشی خانه کمتر از 15 درجه
می‌شود، گیاه را به نقطه‌ای گرم منتقل کنید.
در آب و هوای گرم و معتدل، می‌توانید گاردنیا را در باغچه بکارید. اگر در مناطق
سرد و خنک زندگی می‌کنید، می‌توانید پس از رسیدن دما به بالای 15 درجه سانتی‌گراد،
گیاه را به خارج از خانه ببرید (فقط در بهار و تابستان)، اما در این مورد دقت کنید
که اگر دمای هوا در شب در منطقه زندگی‌تان به کمتر از 15 درجه سانتی‌گراد می‌رسد،
حتما در شب گیاه را به داخل خانه منتقل کنید. پس از ظهور اولین نشانه‌های پاییز
نیز گیاه باید به داخل خانه آورده شود.
در مورد نور مورد نیاز گاردنیا نیز باید گفت در داخل خانه به‌ویژه در طول تابستان
گاردنیا به نور زیاد اما غیرمستقیم خورشید نیاز دارد. در خارج از خانه نیز ترجیح
این گیاه بر سایه نسبی است.
بهترین خاک برای رشد گیاه
گاردنیا گیاهی عاشق اسید است! بنابراین ترجیح آن بر خاکی با PH اسیدی است. خاک گلدان‌های معمولی با ترکیب
ذغال، پاسخگوی کامل نیاز این گل هستند. اگر خاک گلدان
شما اسیدی نیست یک قاشق چایخوری از سولفور کشاورزی در گلدان، می‌تواند به کاهش PH خاک کمک
کند.
اگر قصد دارید گاردنیا را در خارج از خانه بکارید، بهتر است PH
خاک را چک کنید و مطابق با آن، خاک را برای گیاه تقویت کنید. یک گیاه
گاردنیا که در باغچه کاشته شده است به خاک غنی، اسیدی و دارای زهکشی مناسب نیاز
دارد. تقویت کردن زمین با مقدار زیادی از
مواد و الیاف طبیعی، اقدام هوشمندانه‌ای در این زمینه است. درنظر داشته باشید که
محل کاشت این گیاه باید به گونه‌ای باشد که ریشه آن به ریشه درخت یا گیاه مجاور
برخورد نکند. خاک نیز باید به طور مداوم با یک لایه ضخیم از مالچ پوشانده شود تا
به این شکل رشد علف‌های هرز کنترل شود.
روش آب‌دهی
در نگهداری از گیاه گاردنیا در فصل‌های گرم سال خاک آن را همواره مرطوب نگه دارید و در فصل‌های سرد سال به‌ویژه زمستان آبیاری را کاهش دهید. در آبیاری گاردنیا باید توجه داشته باشید که برگ‌ها خیس نشوند، چراکه اگر برگ‌ها خیس شوند، لکه‌های قارچ روی سطح آنها پدیدار خواهند شد. در نتیجه باتوجه به این مورد برای آبیاری گاردنیا آبیاری قطره‌ای یک متد مناسب است، زیرا آب را کاملا دور از برگ‌ها نگه می‌دارد.
رطوبت محیط نگهداری
گاردنیا هوای مرطوب را بسیار دوست دارد و رطوبت 60 درصدی هوا برای آن ایده‌آل است. در مناطقی با زمستان سرد و خشک، انواع آپارتمانی گاردنیا به افزایش رطوبت نیاز خواهند داشت. بنابراین اگر در این مناطق زندگی می‌کنید از دستگاه مرطوب‌کننده هوا کمک گرفته و یا با اسپری کردن مداوم آب در اطراف گیاه، رطوبت را برای آن فراهم کنید. موقع اسپری کردن آب در اطراف گیاه نیز حواستان باشد آب به برگ‌های گیاه نریزد.
کود دادن به گاردنیا
اگر گاردنیا خود را در باغچه کاشته‌اید یک بار در اوایل فروردین و بار دیگر در اواخر خرداد از کود اسیدی به‌منظور تقویت و تامین عناصر مورد نیاز گیاه استفاده کنید. در زمستان نیز گیاه نیازی به کوددهی نداشته و نباید به آن کود بدهید. برای گاردنیا گلدانی نیز در فصل رشد آن که بهار و تابستان است هر 3 هفته یکبار به سراغ کود اسیدی بروید. به‌این‌منظور کود مصرفی برای آزالیا یا کاملیا، انتخاب مناسبی است..
آیا گاردنیا گل می‌دهد؟
گاردنیای سالم، دارای برگ‌های سبزرنگ و متعدد است و بسته به منطقه، از اوایل بهار تا تابستان به گلدهی می‌پردازد. گلدهی زمانی آغاز می‌شود که دمای شب‌ها بالای 15 درجه سانتی گراد بوده و دمای روز نیز بین 22 الی 26 درجه باشد. اگر گاردنیا را در داخل خانه نگهداری می‌کنید، برای گلدهی باید آن را در اتاقی قرار دهید که همواره در طول روز گرم بماند.
روش هرس کردن گیاه
پس از اینکه گیاه به گلدهی خود پایان داد، می‌توانید آن را هرس کنید. برای این کار، شاخه‌های نامتعارف و گلهای قدیمی را از گیاه جدا کرده و آن را مرتب نمایید.
عوض کردن گلدان گاردنیا
اگر به نظر می‌رسد که ریشه گاردنیا فشرده شده یا مانند قبل سالم نیست و در عین حال نتوانستید هیچ نشانه‌ای مبنی بر ابتلای گیاه به بیماری پیدا کنید، وقت آن رسیده است که گلدان گیاه را عوض کنید. در صورت لزوم، می‌توانید در بهار یا هر یک بهار درمیان، گلدان گیاه را تعویض کنید. در این‌صورت از یک خاک گلدان برپایه ذغال با PH پایین کنید که برای آزالیا یا گاردنیا فرموله شده باشد.
روش تکثیر کردن
یکی از کارها در طول نگهداری از هر گیاهی از جمله گاردنیا تکثیر کردن آن به‌منظور
افزایش تعداد آن است. بهترین روش برای تکثیر گاردنیا، تکثیر از طریق قلمه زدن ساقه
است. برای انجام اینکار در اوایل بهار، حدود 10 الی 12 سانتی‌متر از نوک یک ساقه
را درست از زیر غده ببرید. ساقه را از محل بریدگی در هورمون رشد قرار داده و سپس
آن را در ترکیب خاک گلدان و پرلیت قرار دهید. گیاه را تا زمان شکل‌گیری ریشه‌ها
مرطوب نگه داشته و سپس آن را به گلدان‌های 7 سانتی‌متری منتقل کنید تا ادامه
فرایند رشد را در آنجا سپری کند.
گاردنیا می‌تواند از طریق دانه نیز تکثیر شود، اما همان‌طور که در مقدمه نیز اشاره
کردیم این پروسه بسیار طولانی است و گلدهی می‌تواند تا سه سال نیز طول بکشد. بااین‌حال
برای تکثیر این گیاه از روش کاشت دانه دانه‌هایی که از غلاف خشک شده دانه خارج شده‌اند
را باید کاملا تمیز کرده و برای 3 الی 4 هفته بگذارید تا خشک شوند. سپس دانه‌ها را
در مخلوط پرلیت و پیت ماس کاشته و روی آنها را با نیم سانتی‌متر خاک گلدان
بپوشانید. پروسه جوانه زدن حدود 4 الی 6 هفته طول کشیده و باید دانه‌ها را تا زمان
جوانه زدن، مرطوب نگه داشته و دور از نور مستقیم حفظ کنید. هنگامی که جوانه‌ها چند
سانتی‌متر رشد کردند، آنها را به گلدان‌هایی حاوی خاکی بر پایه ذغال منتقل کرده و اجازه
دهید تا در مکانی روشن، رشد کنند.
آفات آلوده کننده و بیماری‌های گیاه
بجز هوای سرد و آبیاری نامنظم، که سبب ریزش برگ‌ها می‌شوند، رایج‌ترین مشکل
گاردنیا حشرات به ویژه کنه تار عنکبوتی، شپشک آردی، مگش سفید، شته و شپشک معمولی
هستند. اگر گیاه شما به یکی از این آفات مبتلا شده است انواع مختلفی از صابون‌ها و
روغن‌های کشاورزی می‌توانند این حشرات را برطرف کنند، پس بهتر است این نوع روغن‌ها
را از قبل آماده کنید.
این گیاه همچنین مستعد سفیدک سطحی، لکه برگی، سرخشکگی، آنتراکتوز و کپک سیاه نیز
بوده و به آنها مبتلا می‌شود. بعضی از این بیماری‌ها با قارچ کش‌ها از بین خواهند
رفت، اما متاسفانه در بعضی شرایط، گیاه بیمار از بین رفته و باید حذف شود. در
نتیجه برای جلوگیری از بروز آفات و بیماری برای گیاه‌تان مرتبا آن را چک کنید.
آیا گاردنیا سمی است؟
تاکنون هیچ شواهدی در خصوص سمی بودن گاردنیا برای انسان‌ها ثبت نشده است. اما اگر حیوانات این گیاه را بجوند، شاید عوارضی را احساس کنند. این نوع گیاهان حاوی ماده Geniposide است که حیوانات نسبت به آن حساس هستند.
نشانه‌های مسمومیت حیوانات با گاردینا
در سگ‌ها، گربه‌ها و اسب‌ها، عوارض خوردن گاردنیا به صورت احساس تهوع ملایم، اسهال یا کهیر بروز می‌کند. بعد از روش نگهداری از گیاه گاردنیا نوبت به آشنایی با معنای نهفته در این گیاه می‌رسد.
نماد گیاه گاردنیا
گاردنیا نماد خلوص و مهربانی است و معانی دیگر آن عشق پنهانی میان دو نفر و همچنین لذت است. البته این معانی با توجه به رنگ گل متغیر است.
نماد رنگ سفید گیاه
از میان تمامی انواع گاردنیا، گاردنیای سفید بهترین معنی را با خود به همراه دارد. رنگ سفید گلبرگ‌های این رنگ از گاردنیا، نماد خلوص معشوق، و خلوص در رابطه است. گاردنیا در رنگ سفید، بیانگر آرامش و هماهنگی است؛ به‌همین علت آن را به وفور در دکوراسیون داخلی و حتی هدایا مشاهده می‌کنید.
نماد رنگ قرمز گیاه
معنی گاردنیای قرمز، برگرفته از نوع سفید آن است. گاردنیای قرمز، آشکارکننده
عشق پنهان میان دونفر است. مانند رز قرمز، گاردنیای قرمز نیز نماد اشتیاق و عشق
است، اما آمیخته با رمز و راز! معمولا هدیه دادن گاردنیا، راهی پنهان برای بیان
جمله عاشقت هستم به
طرف مقابل است.
البته که ناگفته نماند گاردنیای قرمز علاوه‌بر عشق احساسات مختلفی را بیان می‌کند؛
احساساتی مثل تحسین، احترام و .. .
آیا امکان رشد گاردنیا در گلدان وجود دارد؟
بله، ولی نگهداری از این گیاه در گلدان کار سخت‌تری است؛ اما می‌توانید با آبیاری درست، تامین نور مورد نیاز آن، فراهم کردن خاکی اسیدی و کوددهی به موقع به این گیاه در گلدان نیز از آن نگهداری کنید.
مدت گلدهی گیاه چقدر است؟
گلهای سفید و معطر این گیاه می‌توانند از اواخر بهار تا پاییز شکوفا شوند. هر گل پس از شکفته شدن حدود چند هفته باقی می‌ماند، سپس پژمرده شده و جای خود را به گل بعدی می‌دهد.
روش تقویت گلدهی گیاه چگونه است؟
برای افزایش توان گلدهی گاردنیا باید کوددهی منظم، آبیاری صحیح، نور زیاد و هرس کردن به‌موقع را انجام دهید تا گیاه بتواند انرژی خود را روی گلدهی متمرکز کند.
چرا برگ‌های گاردنیا زرد می‌شود؟
یکی از مهم‌ترین دلایل زرد شدن برگ‌های این گیاه کمبود آهن و سطح نامناسب PH خاک است. این گیاه خاکی اسیدی را دوست دارد و باید سطح PH آن در بازه 5.0 الی 6.5 باشد. برای تامین سطح PH خاک می‌توانید از کودهای اسیدی استفاده کنید.
علت گل ندادن گیاه چیست؟
عوامل مختلفی برای گل ندادن گاردنیا وجود دارد، از جمله این دلایل می‌توان به کمبود نور، آبیاری نامناسب یا هرس کردن اشتباه و بی‌موقع اشاره کرده که می‌تواند باعث ضعیف شدن گیاه و در نتیجه عدم توانایی آن برای گل دادن شود. گیاهی که انرژی کافی را دریافت نکند تمرکز خود را روی رشد برگ‌ها و تقویت ریشه‌ها می‌گذارد و نمی‌تواند به‌خوبی گل بدهد.
چرا برگ‌های گاردنیا قهوه‌ای می‌شود؟
کمبود رطوبت، خیس ماندن بیش‌ازحد خاک و زهکشی نامناسب خاک همگی می‌توانند دلایلی باشند که باعث قهوه‌ای شدن برگ‌های گاردنیا می‌شوند. اگر این قهوه‌ای شدن به‌صورت لکه‌هایی روی برگ‌ها باشد می‌تواند نتیجه خیس شدن و خیس ماندن برگ‌ها در زمان آبیاری نیز باشد، چراکه این گیاه علاقه‌ای به خیس شدن برگ‌هایش ندارد.