همه چیز درباره گیاه آپارتمانی پوتوس (پتوس)

پوتوس یکی از معروف‌ترین گیاهان آپارتمانی است که در اغلب خانه‌ها یافت می‌شود. این گیاه که جزء گیاهان رونده محسوب می‌شود، دارای گونه‌های مختلف و بسیار زیبایی است و برای کسانی که به گیاهان آویزی علاقه دارند، گزینه مناسبی می‌باشد. روش نگهداری از گیاه پوتوس نیز خیلی آسان است و با مطالعه مقاله زیر می‌توان آن را آموخت. اما اگر قصد خرید گیاه پوتوس را دارید نیز می‌توانید با مراجعه به یک گل فروشی اینترنتی، انواع مختلف این گیاه جذاب را خریداری فرمایید.

معرفی گیاه پوتوس (پتوس)

پتوس یا پوتوس یک گیاه رونده آپارتمانی محبوب است که با برگ‌ها‌ی زیبا، براق و سبز رنگ خود همیشه در صدر لیست‌های خرید گیاهان آپارتمانی و ویترین گلفروشی‌هاست. نگهداری از گیاه پتوس یا پوتوس آسان است و در شرایط نگهداری مختلف می‌تواند به‌راحتی به زندگی خود ادامه دهد. اگر حداقل شرایط را برای این گیاه فراهم کنید، شک نکنید که پس از چند سال یکی از دیوارهای خانه‌تان تماما سبز پوش شده و در قلمرو این گیاه قرار خواهد گرفت. با توجه به ویژگی‌های پتوس اگر دوست دارید، دورتادور خانه‌تان را با یک گیاه رونده سرسبز و تماشایی کنید، ما نگهداری پتوس یا پوتوس را به شما پیشنهاد کرده و برای یادگیری روش نگهداری آن نیز دعوت می‌کنیم در ادامه با ما همراه باشید.

گونه‌های مختلف گیاه پوتوس

1. گونه پوتوس ابلق  (Satin Pothos)

رد زیبای نقره‌ای رنگ روی برگ‌های گیاه پوتوس ابلق، آن را به یک گیاه خاص و زیبا تبدیل کرده است. این پوتوس رونده انتخاب بسیار مناسبی برای قفسه‌ها و آویزان کردن گیاه از سقف است. پوتوس ابلق جزء گیاهان تصفیه کننده هواست و هوای اتاق را از آلاینده‌هایی مثل فرمالدهید و کربن مونوکسید پاک می‌کند.

2. گونه پوتوس طلایی (Devil’s ivy) 

پوتوس طلایی بدون شک یکی از برجسته‌ترین گیاهان آپارتمانی است. برگ‌های سبز این گیاه که به زیبایی با رنگ زرد و طلایی آمیخته شده، علاوه بخشیدن ظاهری شیک و کم نظیر به گیاه، به آن توانایی هماهنگ شدن با محیط را نیز می‌دهد؛ به نحوی که تقریبا در هر محیطی رشد کرده و فضا را از زیبایی خود لبریز می‌کند. نام دیگر این گیاه، پیچک شیطانی است! چون این نوع خاص از پوتوس می‌تواند حتی در مناطق بسیار تاریک و بدون اینکه توسط کسی دیده شود هم رشد کند، اما خب بهتر است آن را در جایی بگذارید که نه او اذیت شود و نه شما!
به‌عنوان نکته آخر در مورد پوتوس طلایی نیز گفتنی است که این گیاه نیز مثل پوتوس ابلق گیاهی رونده است و می‌توانید از آن برای پوشاندن دیوار خانه، پنجره یا نگهداری در قفسه‌ استفاده کنید.

شرایط نگهداری گیاه پوتوس

در این قسمت با شرایط نگهداری گیاه پوتوس آشنا خواهید شد.

نور مناسب

پوتوس به نور زیاد ولی غیرمستقیم خورشید نیاز دارد، ولی در نور کم و متوسط هم می‌تواند به رشد خود ادامه دهد، اما مسئله‌ای که در مورد آن باید درنظر داشته باشید این است که نور کم باعث کم شدن سرعت رشد آن می‌شود. مزیت نگهداری از پتوس یا پوتوس در این است که این گیاه با نور لامپ‌های فلوئورسنت نیز رشد کرده و این موضوع، گیاه را از اکثر گیاهان آپارتمانی (که صرفا با نور خورشید رشد می‌کنند) متمایز می‌کند.
در طول نگهاری از گیاه پتوس یا پوتوس بهتر است هر چند وقت یک بار گیاه خود را بچرخانید. به طوری که تمام بخش های آن به طور برابر نور خورشید را دریافت کنند. این کار باعث بهبود روند فتوسنتز گیاه شده و در رشد بهتر آن تاثیر به‌سزایی دارد.

روش صحیح آب‌دهی

اولین نکته‌ای که در نگهداری از گیاه پتوس یا پوتوس باید درنظر داشته باشید این است که بیش‌از حد آن را آبیاری نکنید، چون آبیاری بیش‌از حد باعث پوسیدگی ریشه و از بین رفتن گیاه شما خواهد شد. نکته بعدی در مورد آبیاری پتوس، زمان آبیاری آن است، هیچ موقع طبق یک برنامه زمانی ثابت به گیاه آب ندهید، در عوض هر چند روز یکبار خاک گیاه را با فرو کردن انگشت‌تان داخل خاک چک کرده و در صورتی که رطوبت خاک رو به خشکی بود، آن را آبیاری کنید.
به‌عنوان نکته آخر در مورد آبیاری گیاه پتوس نیز به مقدار آبی که به گیاه خود می‌دهید توجه داشته باشید، به‌طوری‌که مقدار آب باید به اندازه‌ای باشد که گل خاک موجود در گلدان را آبیاری کرده و اضافه آن از سوراخ زیر گلدان خارج شود. درغیراینصورت بخشی از گلدان آبیاری نشده و آب به همه ریشه‌های گیاه نمی‌رسد.

روش کود دادن به گیاه پوتوس

پتوس نیز مثل بیشتر گیاهان آپارتمانی به کود نیاز داشته و برای بهبود رشد آن، بهتر است در بهار و تابستان، هر دو هفته یک بار به آن کود مایع اضافه کنید. فقط یادتان باشد که کوددهی را همراه با آبیاری انجام دهید تا کود باعث سوختن ریشه‌های گیاه و از بین رفتن آن نشود. همچنین سعی کنید کود را بیش‌از حد توصیه شده روی بسته‌بندی رقیق کنید تا احتمال سوختی ریشه گیاه کمتر شود.
در طول نگهداری از گیاه پوتوس یا پتوس برای کوددهی به آن درنظر داشته باشید که پاییز و زمستان زمان مناسبی برای اینکار نیست، زیرا در این ایام گیاه در حال استراحت و فراغت از رشد است. همچنین یادتان باشد که بیش‌ازحد اندازه به گیاه کود ندهید، زیرا منجر به تجمع نمک‌ها در خاک می‌شود و به مرور زمان ریشه را می‌سوزاند.به‌عنوان آخرین نکته در مورد کوددهی نیز یادتان باشد زمانی به گیاه کود بدهید که در موقعیتی پرتنش نیست، به‌عنوان مثال گیاهی که کاملا خشک شده یا در آب غرق شده است نباید کوددهی شود، چون کوددهی به‌جای بهتر کردن شرایط باعث بدتر شدن آن می‌شود.

آیا پوتوس گیاهی سمی است؟

پتوس جزء گیاهان سمی به‌شمار می‌رود، ازاین‌رو در طول نگهداری از پتوس یا پوتوس آن را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی خود دور نگه دارید، چون اگر این گیاه خورده شود باعث مسمومیت کودک یا حیوان خانگی شما خواهد شد.

شیوه تکثیر کردن گیاه

در طول نگهداری از گیاه پوتوس یا پتوس بهترین روش برای تکثیر آن روش قلمه زدن است. برای تهیه قلمه پوتوس و تکثیر آن حدود 10 الی 15 سانتی‌ متر از ساقه را انتخاب کنید و درست تا زیر گره ببرید. در حالت ایده آل این قلمه باید دارای حداقل 4 برگ و 2 گره باشد. سپس آن را به داخل خاک یا آب منتقل کنید و منتظر بماند تا رشد جدید حاصل شود.
تکثیر پوتوس می‌تواند هم در آب و هم در خاک صورت بگیرد، اما به‌محض اینکه فرایند ریشه‌دهی آغاز شد، تغییر دادن بستر رشد بسیار سخت خواهد بود، ازاین‌رو اگر قلمه را در آب گذاشتید بگذارید گیاه تا زمانی که بزرگ می‌شود در آب بماند، بعد آن را به خاک منتقل کنید.

آیا می‌توان پوتوس را در آب نگهداری کرد؟

پوتوس جز گیاهان گرمسیری است و می‌تواند در آب نیز ریشه بدهد و رشد خوبی داشته باشد. تمام وسایلی که برای این کار نیاز دارید یک گلدان شیشه‌ای ارزان، کمی آب و کود مایع است. اگر قصد نگهداری از گیاه پوتوس یا پتوس در آب را دارید، گام‌های زیر را طی کنید:

• برای شروع باید یک گلدان تمیز و شفاف را انتخاب کنید؛ حتی شیشه‌های مربا نیز برای این کار مناسب هستند. گلدان شفاف به شما کمک می‌کند تا به راحتی تغییرات ریشه را مشاهده کنید.
• داخل ظرف را با آب تمیز پر کنید. به‌این‌منظور آب لوله کشی معمولا مناسب است، زیرا اغلب گیاهان می‌توانند به‌خوبی در آن رشد کنند، اما اگر آب لوله کشی در منطقه شما حاوی مقادیر بالایی از کلر است، بهتر است آن را در یک ظرف رو باز بریزید و اجازه دهید تا یک شب باقی بماند. به‌این‌شکل کلرهای آن خارج خواهند شد. ضمن اینکه این کار را قبل از هر بار آبیاری به هر گیاهی نیز باید انجام دهید.
• قبل از قرار دادن قلمه در آب، چند قطره کود به آب اضافه کنید. هر نوعی از کود مایع برای پوتوس مناسب است.
• حال قلمه خود را در آب مستقر کنید. فقط مطمئن شوید که بخش‌های بریده شده آن کاملا با آب احاطه شده‌اند. پس از گذشت چند هفته، ریشه‌های دوست داشتنی را روی قلمه‌ها مشاهده خواهید کرد. در این زمان، ریشه‌ها بلندتر شده و قلمه آماده پروراندن پوتوسی جدید است.
• هر 2 الی 3 هفته یکبار، آب گلدان گیاه را تعویض کنید، چون آب به مرور زمان اکسیژن خود را از دست می‌دهد و کمبود اکسیژن در آب نیز می‌تواند باعث اختلال در رشد گیاه شود.
• در ادامه همواره ریشه‌های گیاه را بررسی کنید تا خارج از آب نباشند و هر 4 الی 6 هفته یکبار به گیاه کود بدهید. فقط یادتان باشد سکود را در یک چهارم قدرت توصیه شده رقیق کنید. مثلا اگر به‌طور استاندارد باید 2 میلی‌لیتر کود را در 1 لیتر آب حل کنید، به‌جای 1 لیتر 4 لیتر آب استفاده کنید.
• در نهایت نیز درنظر داشته باشید که ممکن است بعد از مدتی گلدان پتوس محل رشد جلبک‌ها شود و احتمالا بخواهید برای از بین بردن جلبک‌ها از مواد شیمیایی مخصوص استفاده کنید، اما باید درنظر داشته باشید که این مواد باعث آسیب دیدن پتوس شما خواهند شد. ازاین‌رو در طول نگهداری از پتوس یا پوتوس در آب بهتر است برای ازبین بردن جلبک‌ها از یک مسواک قدیمی یا پارچه کوچک استفاده کرده و جلبک‌های گلدان را با ساییدن از بین ببرید. می‌توانید گلدان را نیز کاملا بشویید. در این حالت گیاه را به گلدانی دیگر که با آب تازه پر شده است منتقل کنید و گلدان اصلی را به‌خوبی تمیز کنید. سپس گیاه را به گلدان خود بازگردانید.

برگ‌های این گیاه به چه دلیل زرد می‌شوند؟

1. کود‌دهی کمتر یا بیشتر از حد نیاز

همه گیاهان برای داشتن رشدی بهتر به کود نیاز دارند، پوتوس نیز از این قاعده مستثنا نیست، اما گاهی در طول نگهداری از گیاه پوتوس یا پتوس ممکن است تصمیم بگیرید که به پوتوس کودی ندهید، به‌خصوص اگر آن را در خاکی مناسب کاشته باشید. به هر حال، اگر متوجه زرد شدن برگ‌های پوتوس خود شده‌اید، احتمالا بیش‌از حد یا خیلی کم به گیاه کود داده‌اید.
برای تشخیص بهتر این موضوع درنظر داشته باشید که اگر پوتوس خود را در گلدانی با خاک معمولی کاشته‌اید، خاک نمی‌تواند تمام مواد مغذی برای رشد آن را فراهم کند و گیاه برای داشتن رشدی سالم، حتما به کود نیاز خواهد داشت. بهترین حرکت این است که موقع رشد گیاه هر سه ماه یکبار به آن کود بدهید!

2. نور زیاد

همان‌طور که می‌دانید پوتوس گیاهی آپارتمانی است و مثل همه گیاهان آپارتمانی دیگر، به میزان معتدلی از نور نیاز دارد، ازاین‌رو. اگر نور مستقیم و زیاد خورشید به آن بتابد، برگ‌هایش شروع به زرد شدن کرده یا نشانه‌هایی از سوختگی را بروز خواهند داد.

3. پایین بودن یا بالا بودن بیش‌از‌حد دما

پوتوس می‌تواند در محیطی با دمای بین 21 الی 32 درجه سانتی‌گراد رشد کرده و کمترین دمای قابل تحمل برای آن، 10 درجه سانتی‌گراد است. باتوجه به این موضوع در طول نگهداری از گیاه پتوس قرار دادن آن در خارج از خانه می‌تواند به قرارگیری آن در معرض هوای بیش‌از حد سرد یا گرم (بسته به فصل) و در نتیجه زرد شدن برگ‌های آن منجر شود.

4. رطوبت زیاد محیط نگهداری

این اتفاق از نتایج آبیاری بیش‌از اندازه است که می‌تواند سبب زرد شدن برگ‌ها یا پوسیدگی ریشه شود. ازاین‌رو اگر در طول نگهداری از گیاه پوتوس به‌طور مداوم آن را د آبیاری کنید، خاک همواره خیس خواهند ماند و سبب فاسد شدن کل گیاه خواهد شد. نتیجه این موضوع نیز به جمع شدن غذا، فلوئید و عناصر معدنی در برگ‌ها و تضعیف آن‌ها و در نهایت زرد شدن آن‌ها منجر خواهد شد. در نتیجه اگر آبیاری را اصلاح نکنید، خشک شدن و ریزش برگ‌ها گیاه‌ و در نهایت از بین رفتن آن پیش روی شماست.

5. آب‌دهی نا‌درست

بدون شک پوتوس نیز مثل هر گیاه دیگری به آب نیاز دارد، اما مسئله زیاد یا کم بودن آن است. اگر برگ‌ها زرد شدند، باید الگوی آبیاری خود را بررسی کنید. اگر ریشه گیاه دچار پوسیدگی نبود و شما نیز گیاه را خیلی آبیاری نمی‌کردید، احتمالا مشکل آبیاری کم‌تر از میزان مورد نیاز است. نقطه مقابل آن نیز وجود دارد و آبیاری بیش‌از حد نیز می‌تواند منجر به زردی برگ‌ها شود؛ چون آبیاری بیش‌از حد گیاه سبب آسیب دیدن ریشه‌های آن شده و این امر باعث می‌شود تا ریشه نتواند به‌درستی عناصر مغذی و مایعات موجود در خاک را به بخش‌های مختلف گیاه برساند و در نهایت زرد شدن برگ‌ها را به دنبال خواهد داشت.

6. حمله آفت کنه تار عنکبوتی به پوتوس

کنه تار عنکبوتی یک مقصر دیگر برای زرد شدن برگ‌ها در طول نگهداری از گیاه پوتوس یا پتوس است. کنه تار عنکبوتی برای اکثر گیاهان تهدیدی جدی به‌شمار می‌رود و بدترین نکته در مورد آن‌ها این است که بسیار کوچک هستند و به راحتی دیده نمی‌شوند. به‌خصوص اگر فقط یک نگاه اجمالی به گیاه بیاندازید و خیلی با دقت به آن نگاه نکنید.
اگر گیاه پوتوس مورد هجوم این کنه‌ها قرار بگیرد، برگ‌هایش زرد، زبر و تکه‌تکه خواهند شد. اگر چنین اتفاقی برای پتوس شما افتاد آب ولرم را به همه بخش‌های گیاه اسپری کنید تا از شر آن‌ها خلاص شوید. سپس، محلول آب و صابون را نیز به گیاه اسپری کنید و هر دو هفته یکبار این کار را انجام دهید.

7. مبتلا شدن گیاه به عفونت قارچی

این مورد نیز در اثر آبیاری بیش‌از حد گیاه رخ می‌دهد، اگر در طول نگهداری گیاه پتوس قبل از خشک شدن خاک گلدان آن را آبیاری کنید، خاک همواره خیس خواهند ماند و به‌این‌شکل صورت بستری ایده‌آل برای رشد قارچ‌ها شکل خواهد گرفت. بیماری قارچی می‌تواند گیاه را از دریافت مواد و عناصر ضروری محروم کند، اتفاقی که در نهایت ممکن است سبب پوسیدگی ریشه شود. در این شرایط برگ‌ها ضمن زرد شدن ممکن است کاملا پژمرده شوند.
علاوه‌بر آبیاری اسپری کردن همیشگی آب به گیاه نیز می‌تواند قارچ‌ها را به‌سمت گیاه جذب کند و زرد و پژمرده شدن برگ‌ها را برای آن به‌دنبال داشته باشید.
به‌عنوان نکته آخر در مورد زرد شدن برگ‌ها در طول نگهداری از گیاه پوتوس یا پتوس نیز باید درنظر داشته باشید که زرد شدن برگ‌ها همیشه نشانه بدی نیست چون مثل هر گیاه آپارتمانی دیگری، برگ‌های قدیمی‌تر پوتوس نیز ممکن است زرد شده یا دچار ریزش شوند. این اتفاق برای فراهم شدن فضای بیشتر برای رشد برگ‌های جوان صورت می‌گیرد. بنابراین اگر متوجه زرد شدن برگ‌های پوتوس شدید، نگران نشوید. به‌ویژه اگر تمام موارد بالا را بررسی کردید و متوجه شدید که همه چیز مرتب است.
به‌عبارت دقیق گیاه را بررسی کنید و ببینید آیا برگ‌های زرد به بخش پایینی گیاه نزدیک‌تراند؟ اگر چنین بود، کاملا طبیعی است و لازم نیست اقدامی کنید، چون زرد شدن برگ‌های پیر در اغلب گیاهان رایج است.

پاسخ به سوالات متداول درباره گیاه پوتوس

1. کود مناسب برای پوتوس چه کودی است؟

یک کود مایع 20-20-20 به‌این‌منظور انتخابی مناسب است.

2. برگ‌ها و ساقه‌های گیاه به چه دلیل خشک می‌شوند و می‌ریزند؟

این مشکل به احتمال زیاد به‌خاطر خشکی بیش‌از حد خاک گیاه است.

3. ظهور زخم‌های سفید‌رنگ بر روی گیاه به چه دلیل است؟

وجود زخم های سفید رنگ روی گیاه یعنی پوتوس دچار آفت شده است، از سم های آفت کش استفاده کنید.

4. دلیل ایجاد شدن نقاط قهوه‌ای بر روی برگ‌های پوتوس چیست؟

نقاط قهوه‌ای روی برگ‌ها یعنی آبیاری گیاه زیاد بوده است، برای حل این مشکل باید آبیاری گیاه را اصلاح کرده و فقط زمانی به آن آب بدهید که خاک گیاه خشک شده یا رو به خشکی باشد.

5. چرا برگ‌های گیاه چین و چروک‌دار می‌شوند؟

اگر برگ‌های پتوس چین و چروک‌دار می‌شوند یعنی هوا خیلی سرداست، برای حل مشکل گیاه را به محل گرم‌تری منتقل کنید.

6. برای خشک نشدن پوتوس چه کار‌هایی می‌توان انجام داد؟

اگر پوتوس شما دچار ریزش برگ شده یا در حال پژمرده شدن است؛ به احتمال زیاد خاک آن خشک شده است. کافی نبودن آبیاری از اصلی‌ترین دلایل این اتفاق است. راه پیشگیری کاملا ساده است، کافی است هر چند روز یکبار انگشت خود را تا چند سانتی‌متری داخل خاک فرو کرده و خاک را بررسی کنید، اگر خاک خشک شده یا رو به خشکی بود، گیاه را آبیاری کنید. علاوه‌براین چک کردن وزن گلدان نیز روش خوبی است، اگر گلدان خیلی سبک بود و به‌راحتی بلند می‌شد، یعنی گیاه آب کافی ندارد. البته این روش نیازمند این است که وزن گلدان را وقتی که آن را به‌خوبی آبیاری کرده‌اید نیز چک کنید تا به‌راحتی بتوانید سبک بودن بیش‌از حد آن را نیز متوجه شوید. ناگفته نماند گاهی اوقات با وجود آبیاری صحیح نیز پوتوس خیلی خشک می‌شود. در چنین شرایطی علت این است که زهکشی بسیار سریع صورت می‌گیرد و گیاه فرصتی برای جذب آب ندارد. در این شرایط بهتر است گیاه را برای چند ساعت در آب قرار دهید تا به‌‎خوبی سیراب شده و آب مورد نیاز را از پایین جذب کند.

آیا موسیقی بر روی گیاهان آپارتمانی تاثیر می‌گذارد؟

آیا تا به حال شنیده‎اید که پخش موسیقی برای گیاهان آپارتمانی و یا حرف زدن با آن‌ها می‌تواند بر رشدشان تاثیر‌گذار باشد؟ بله درست است، موسیقی‌های گوناگون و کلمات محبت‌آمیز یا توهین‌آمیز می‌توانند اثرات مثبت یا منفی بر روی گیاهان شما داشته باشند. اما اگر نمی‌دانید موسیقی چگونه می‌تواند بر روی گیاهان تاثیر بگذارد و یا کدام موسیقی‌ها اثر مثبتی بر روی رشد گیاهان دارند، مقاله زیر را که توسط بهترین فروشگاه آنلاین گل و گیاه تهیه شده است، مطالعه فرمایید.

آیا گیاهان دارای احساسات هستند؟

شاید سوال عجیبی باشد اما آیا گیاهان هم احساسات دارند؟ آیا آن‌ها می‌توانند عصبانی، خوشحال یا ناراحت باشند؟ به نظرتان این سوال درستی است یا شاید تنها یک انسان‌انگاری بیش‌از‌حد درباره گیاهان است؟ باید به شما بگوییم نه تنها این سوال عجیب نیست، بلکه موضوعی بسیار مهم در بین گیاه‌شناسان است که برای سال‌ها دغددغه ذهن بسیاری بوده و ممکن است جواب این سوال، شما را شوکه کند.
کتاب “زندگی مخفی گیاهان” نوشته پیتر تامپکینس و کریستوفر برد در 1970، یکی از کتاب‌های پرفروش زمان خود بوده و در تمام کتاب به این موضوع پرداخته که گیاهان نه‌تنها احساسات دارند بلکه حس شهودی و ادراک نیز دارند. برای اثبات این حرف آن‌ها تمام آزمایش‌های ممکن را با گیاهان انجام دادند از پخش موسیقی گرفته تا گفتگو با آن‌ها، اما چندی بعد یافته‌های آن‌ها زیر سوال رفت و بی‌اعتبار شد. اکنون پس از گذشت حدود 50 سال از آن زمان هنوز هیچ مدرک علمی وجود ندارد که بگوید گیاهان احساسات دارند.
اما بیایید کمی به عقب برگردیم، چراکه نکته اساسی این است که ما توانایی داشتن احساسات را از طریق هوش توضیح می‌دهیم و از آنجایی که گیاهان مغز یا سیستم عصبی ندارند (که هر دو برای داشتن هوش الزامی است) اینطور به نظر می‌رسد که گیاهان توانایی درک احساسات را ندارند.
بااین‌حال پس چطور است که گیاهان به سمت نور می‌چرخند و به آن واکنش نشان می‌دهند؟ چطور برخی گیاهان نسبت به لمس شدن واکنش نشان می‌دهند و جمع می‌شوند؟ گیاهان گوشت‌خوار از کجا می‌فهمند حشره‌ای درون تله آن‌ها افتاده و آن را به دام می‌اندازند؟
شاید گیاهان احساسات نداشته باشند اما موجوداتی زنده هستند که توسط ابزاری به نام تنجش و گرایش (گرماگرایی، سرماگرایی، آب‌گرایی و…) به محرک‌های بیرونی پاسخ می‌دهند.
گیاهان می‌توانند آب، نور و جاذبه را حس کنند و حتی می‌توانند سیگنالی را به گیاهان دیگر بفرستند که آن‌ها را از خطرات موجود آگاه کنند. تاثیر آهنگ و موسیقی بر گیاهان نیز از همین موضوع ناشی می‌شود.

بیایید ببینیم تنجش و گرایش هر کدام دقیقا چه چیزی هستند:

تعریف واکنش گرایش

مثلا اگر دوستتان به شما بگوید که برگ‌های فیکوس لیراتایش در حال ریختن است، دارد واکنش “گرایش” گیاه را برای شما تعریف می‌کند که معمولا دلیل آن تغییر در شرایط زندگی گیاه مثل نور یا آب است. گیاهی مثل فیکوس لیراتا بسیار حساس است و بلافاصله نسبت به تغییر شرایط محیطی واکنش نشان می‌دهد.
برای درک این مطلب بیایید همان فیکوس لیراتا را در نظر بگیریم و تصور کنیم که نور کافی به گیاه نمی‌رسد. نور یک غذا برای گیاه است و تنها ماموریت گیاه در این دنیا این است که زنده بماند. زمانی که غذای کافی دریافت نمی‌کند برگ‌های خود را می‌ریزد تا بتواند همان غذای کم را مدیریت کند. گیاه در این زمان احساس خطر می‌کند و دستورالعمل‌های جدیدی برای حفظ بقای خود مشخص می‌کند. در این زمان گیاه با ریزش برگ‌های پایینی انرژی‌اش را برای رشد برگ‌های جدید متمرکز می‌کند.
مثال‌های دیگر برای واکنش “گرایش” خم شدن، پیچ خوردن یا خزیدن به سمت نور است. مثلا گیاهی مثل “گل ساعتی” یک گیاه مهاجم است و ساقه‌های خود را به دور هرچیزی می‌پیچد تا بتواند به سمت نور حرکت کند. این گیاه ممکن است با بی‌رحمی روی سایر گیاهان را بپوشاند و آن‌ها را از نور محروم کند تا خودش به غذا برسد، اما این گیاه چیزی به نام رحم یا بی‌رحمی را نمی‌شناسد و تنها یک هدف دارد و آن هم زنده بودن است.

تعریف واکنش تنجش

واکنش “تنجش” سریع‌تر از واکنش گرایش رخ می‌دهد و شما می‌توانید آن‌را در همان لحظه با چشم ببینید. بیایید ونوس مگس خوار را بررسی کنیم، گیاهی گوشت‌خوار که در باتلاق‌ها زندگی می‌کند. این گیاه نمونه‌ای عالی از این موضوع است که یک گیاه چگونه به لمس شدن پاسخ می‌دهد تا زنده بماند و تولید مثل کند. مشکلی که این گیاه دارد آن است که در باتلاق‌ها نیتروژن و فسفر کافی وجود ندارد بنابراین این گیاه تله‌ای را برای خود ساخته که بتواند طعمه‌های مغذی را شکار کند و زنده بماند.
ونوس مگس‌خوار یک باند فرود عالی به همراه نکتاری جذاب برای حشرات آماده کرده است. زمانی که حشره روی این باند فرود محدب می‌نشیند با پرزهای کوتاهی برخورد می‌کند که یک زمان شمار را فعال می‌کند. اگر حشره برای مدتی بی حرکت بماند این زمان شمار به اتمام می‌رسد و بوم! این باند فرود بسته می‌شود و حشره درون تله گیاه به دام می‌افتد.
بهتر است دیگر خیلی درگیر حقایق زندگی علمی گیاهان درگیر نشویم و همینجا متوقف شویم. دفعه بعد که خواستید به مسافرت بروید شرایط فیزیکی گیاه‌تان را یادداشت کنید و وقتی برگشتید دوباره شرایط جدید گیاه را یادداشت کنید. این کار مخصوصا در زمان فصل رشد گیاه جذاب‌تر خواهد بود، اما مطمئنا در هر صورت متوجه چرخش گیاه به سمت نور، باز شدن برگ جدید یا حتی ریزش برگ‌های قبلی می‌شوید.
ممکن است گیاهان احساسات نداشته باشند اما مطمئنا می‌توانند شرایط اطراف خود را متوجه شوند و در نتیجه تاثیر آهنگ و موسیقی در گیاهان نیز صحت دارد. حتی می‌توان گفت شاید این توانایی متوجه شدن آن‌ها از چیزی که ما انسان‌ها تجربه می‌کنیم، شگفت‌انگیزتر باشد.

آیا گیاهان می‌توانند درد را احساس کنند؟

برای دانستن تاثیر موسیقی بر رشد گل و گیاهان ابتدا باید بدانیم آیا گیاهان احساس درد دارند یا خیر؟
از آنجایی که گیاهان گیرنده، سیستم اعصاب و مغز ندارند نمی‌توانند مثل سایر موجودات درد را حس کنند. اینکه هویجی را از ریشه در بیاوریم، گیاهی را هرس کنیم یا سیبی را گاز بزنیم به آن معنی نیست که در حال شکنجه گیاه هستیم. با این وجود به نظر می‌رسد که بسیاری از گیاهان می‌توانند محرک‌ها و آسیب‌های جسمی را از راهی پیچیده‌تر از آن‌چه تصور می‌شود، درک کنند.
بعضی از گیاهان توانایی حسی فو‌ق‌العاده و واضحی دارند، مثلا گیاه ونوس مگس‌خوار می‌تواند با کوچکترین احساس از حشره، تله خود را در کسری از ثانیه ببندد و حشره را به دام بیندازد یا برخی گیاهان دیگر می‌توانند هر گونه لمس شدن را تشخیص دهند و برگ‌های خود را جمع کنند که مثل یک مکانیزم دفاعی در برابر حیوانات گیاه خوار محسوب می‌شود.
علاوه بر این نوع گیاهان که توانایی حسی خود را به وضوح نشان می‌دهند، تحقیقات نشان داده که سایر گیاهان نیز قادر به درک محرک‌های حسی در سطح سلولی هستند.

موسیقی چه تاثیری بر روی گیاهان دارد؟

شاید شما هم در مورد تاثیر آهنگ و موسیقی روی گیاهان شنیده باشید که می‌گویند موسیقی باعث افزایش سرعت رشد گیاهان می‌شود. آیا واقعا موسیقی تاثیری بر سرعت رشد گیاهان دارد یا این تنها یک افسانه است؟ آیا اصلا گیاهان می‌توانند موسیقی را بشنوند؟ آیا موسیقی را دوست دارند؟
می‌خواهید باور کنید یا نه اما تحقیقات مختلفی وجود دارد که نشان می‌دهد موسیقی تاثیری مثبت در رشد و سلامت گیاه دارد. در سال 1962 گیاه‌شناسی هندی آزمایش‌های مختلفی را برای بررسی رابطه موسیقی و گیاهان انجام داد. او متوجه شد زمانی که گیاهان در معرض موسیقی قرار می‌گیرند 20% بیشتر رشد می‌کنند. او همین آزمایشات را با محصولات کشاورزی مثل بادام زمینی، برنج و تنباکو انجام داد و موسیقی را با اسپیکرهای بزرگ در مزرعه پخش کرد و باز هم به نتایجی مشابه رسید.
گلخانه‌ای در کلرودا نیز گیاهان مختلفی را با موسیقی‌های سبک‌های مختلف امتحان کرد و متوجه شد گیاهانی که در معرض موسیقی راک قرار می‌گیرند به‌سرعت خراب می‌شوند و در عرض چند هفته می‌میرند، اما گیاهانی که در معرض موسیقی کلاسیک هستند شاداب‌تر می‌مانند.

موسیقی چگونه بر رشد گیاهان تاثیر می‌گذارد؟

شاید از خود بپرسید وقتی گیاهان حس شنوایی و گوش ندارند موضوع تاثیر موسیقی بر گیاهان چطور ممکن است و گیاهان چطور از موسیقی تاثیر می‌گیرند؟ برای پاسخ به این پرسش بهتر است اول سیستم شنوایی در انسان را بررسی کنیم:
در حالت کلی انتقال صدا توسط امواج صورت می‌گیرد. این امواج باید سوار بر چیزی شوند تا بتوانند حرکت کنند مثلا هوا یا آب. سپس امواج ذرات موجود در محیط را به ارتعاش در می‌آورند و با حرکت سرانجام به پرده گوش شما می‌رسند. درنهایت نیز این ارتعاشات تبدیل به سیگنال‌های الکتریکی می‌شوند تا توسط مغز تحلیل و در نهایت شنیده شوند.
در گیاهان نیز روال به همین صورت است، اما با این تفاوت که گیاهان تنها ارتعاشات ساطع شده از صدا را حس می‌کنند و نمی‌توانند آن را بشنوند. این فرضیه که گیاهان می‌توانند صداها را تشخیص دهند در سال 2017 توسط دانشگاه استرالیای شرقی تقویت شد. آن‌ها دریافتند که گیاهان می‌توانند صدای ارتعاشات جریان آب را درون لوله‌ها یا خاک حس کنند و ریشه‌های خود را به آن سمت هدایت کنند.

- تاثیر بر حرکت پروتوپلاسم

در ادامه تاثیر موسیقی بر گیاهان به تاثیر آهنگ بر حرکت پروتوپلاسم در گیاهان می‌رسیم. پروتوپلاسم ماده زنده شفافی است که در تمام موجودات زنده (و البته گیاهان) وجود دارد که همیشه در حال حرکت است. ارتعاشات صدا می‌تواند باعث افزایش سرعت حرکت در پروتوپلاسم گیاهان شود و این محرک می‌تواند روی عملکرد کلی سیستم گیاه تاثیر بگذارد؛ مثلا باعث افزایش تولید مواد مغذی و در نهایت افزایش سرعت و سلامت رشد گیاه شود.
از آنجایی که موسیقی‌های مختلف طول موج‌های مختلفی دارند، می‌توانند باعث ایجاد ارتعاشات کمتر یا بیشتر در گیاهان شوند. مثلا موسیقی راک صدای بلندتری دارد و در نتیجه ارتعاش بیشتری ایجاد می‌کند و همین موضوع می‌توانید با مرگ زودرس گیاه شما شود. (طبق نظر برخی از افراد)
برای درک بهتر موضوع، تفاوت تاثیر یک نسیم ملایم و یک باد شدید را روی گیاه تصور کنید. البته در سوی دیگر این ماجرا محققان دانشگاه کالیفرنیا می‌گویند که نمی‌توان به این راحتی درباره تاثیر موسیقی بر رشد گیاهان تصمیم گرفت و باید در آزمایشات، تمام عوامل دیگر مثل خاک، نور یا آب را نیز به دقت کنترل کرد، بااین‌حال نکته جالبی که این محققان به آن اشاره می‌کنند این است که گیاهانی که در معرض موسیقی قرار دارند رشد بهتری دارند زیرا صاحبان آن‌ها بیشتر به آن‌ها اهمیت می‌دهند و توجه بیشتری را دریافت می‌کنند.

کدام‌یک از موسیقی‌ها بر روی گیاهان اثر مثبت دارند؟

دکتر دومینیکوهس از دانشگاه ملبورن معتقد است که گیاهان از انرژی موسیقی لذت می‌برند و می‌تواند به رشد آن‌ها کمک کند. او برای انتخاب موسیقی مناسب برای گیاهان توصیه‌هایی دارد که به شرح زیر است:

• گیاهان وقتی در معرض موسیقی با فرکانس 115 هرتز تا 250 هرتز باشد سرزنده‌تر هستند، چراکه ارتعاشات ساطع شده از این نوع موسیقی مثل ارتعاشات صدای طبیعت است.
• گیاهان دوست ندارند که بیش از 1 الی 3 ساعت در روز در معرض موسیقی باشند.
• تاثیر موسیقی های جاز یا کلاسیک بر گیاهان فوق‌العاده و انتخاب اول همه گیاهان است.
• برخی از صداها باعث می‌شوند که منافذ سطح گیاه برای مدت بیشتری باز بماند و نتیجه آن گردش هوای بیشتر و به طبع آن، رشد بیشتر گیاه می‌شود.

آیا بیان کلمات محبت‌آمیز یا توهین آمیز بر روی گیاهان تاثیری دارد؟

در جواب این سوال باید بگوییم که ظاهرا همینطور است. در این بارهIKEA  تحقیقی در یکی از مدارس امارات متحده عربی انجام داد و نشان داد گیاهانی که از آن‌ها تمجید می‌شود و کلمات محبت‌آمیز می‌شنوند رشد بهتری نسبت به گیاهانی دارند که کلمات توهین‌آمیز یا ناراحت کننده می‌شنوند.
این‌طور به نظر می‌رسد که کلمات محبت‌آمیز تاثیر مثبتی مثل موسیقی های مناسب بر گیاهان می‌گذارند و کلمات نامناسب یا توهین که معمولا با لحنی بلند و ناخوشایند گفته می‌شوند نیز، درست مثل موسیقی با صدای بلند و فرکانس بالا، به گیاهان استرس وارد می‌کند.

برای مشاهده تاثیر موسیقی، در دوران کرونا با گیاهان خود حرف بزنید

ویروس کرونا هنوز قصد رفتن ندارد و کماکان تاثیر خود را بر اقتصاد و روابط اجتماعی می‌گذارد. بعد از ورود این ویروس روابط اجتماعی و شغلی دستخوش تغییرات بزرگی شده است و همگی مجبوریم تا فاصله اجتماعی را رعایت کنیم و بیشتر کارهای خود از داخل خانه انجام دهیم.
در طول این دوران قرنطینه می‌توانید تمرین کنید تا با گیاه خود صحبت کنید و با همدیگر به موسیقی گوش دهید؛ به‌این‌شکل می‌توانید تاثیر موسیقی بر گیاهان خود را نیز ببینید و این‌کار نه تنها به رشد و سلامت گیاه کمک می‌کند، بلکه باعث می‌شود تا بتوانید از پس نگرانی‌ها و استرس‌های خودتان نیز برآیید و آرامش پیدا کنید.

شناخت گیاه رزماری و آشنایی با شرایط نگهداری آن

رزماری یکی از گیاهان معطر خوراکی است که می‌توانید یک گلدان از آن را در آشپزخانه قرار دهید و ضمن لذت بردن از ظاهر جذابش، در هنگام طبخ غذا نیز از برگ‌های تازه آن استفاده کنید. اما برای اینکه بتوانید از این گیاه زیبا و پر‌خاصیت به خوبی نگهداری کنید، در ابتدا باید روش نگهداری رزماری را به طور کامل بیاموزید. به این منظور نیز مقاله زیر را که توسط بهترین گل فروشی تهران تهیه شده است، مطالعه فرمایید.

شناخت گیاه معطر رزماری

رزماری گیاهی معطر، چند ساله و همیشه سبز است که به‌صورت بوته‌ای‌ می‌روید. این گیاه برگ‌هایی شمشیری و سوزنی شکل دارد که معمولاً به رنگ طوسی خاکستری هستند و روی ساقه‌های چوبی می‌رویند. رزماری در اواخر بهار و اوایل تابستان گل‌هایی کوچک و به رنگ سفید متمایل به آبی و به‌صورت خوشه‌ای می‌دهد. این گیاه را معمولا در اوایل بهار و زمانی که زمستان به پایان رسیده باشد می کارند. رزماری سرعت رشد متوسطی دارد و معمولاً در سال دوم به اندازه بالغ خود می‌رسد و می‌تواند گل بدهد. علاوه‌بر عطری خاص این گیاه دارای خواص دارویی و نیز بوده و به‌عنوان چاشنی و ادویه نیز از آن استفاده می‌شود. ازاین‌رو می‌توان پرورش و نگهداری رزماری را هم فال و هم تماشا دانست. بنابراین اگر دنبال خرید گیاهان سبز هستید رزماری را انتخاب کرده و برای یادگیری روش کاشت و نگهداری آن نیز ادامه این مطلب را از دست ندهید. در این مطلب همه آنچه در مورد کاشت و نگهداری از رزماری باید بدانید را به شما خواهیم گفت.

شناشنامه گیاه

• نام علمی : Salvia rosmarinus
• خانواده: نعناییان
• بومی: مناطق مدیترانه‌ای
• نام‌های مرسوم: رومارَن، اکلیل کوهی، رزماری

تاریخچه گیاه رزماری

رزماری از دیرباز مورد استفاده قرار می‌‌گرفته است، به‌طوری‌که یونانیان باستان معتقد بودند این گیاه حافظه و ذهن را تقویت می‌کند. در زمان گسترش طاعون نیز از این گیاه برای ضدعفونی کردن خانه‌ها استفاده می‌شود. امروز نیز در برخی نقاط دنیا شاخه‌ای از این گیاه را بر روی تابوت فرد تازه فوت شده می‌گذارند تا نشانه‌ای از این باشد که او را هیچوقت فراموش نخواهند کرد.

مختصری درباره کاشت رزماری

این گیاه طاقت زیادی را در برابر گرما و کم آبی دارد و می‌توانید آن را در گوشه و کنار شهر به‌راحتی پیدا کنید. اگر می‌خواهید از این گیاه درون خانه یا باغچه خود نگهداری کنید بهتر است بدانید چه زمانی و در چه جایی آن‌را بکارید تا گیاهی سالم داشته باشید.

بهترین زمان برای کاشتن گیاه

بهترین زمان برای کاشت و شروع نگهداری از رزماری در اوایل بهار و زمانی است که سرمای زمستان به پایان رسیده باشد. اگر می‌خواهید رزماری را درون خانه و در گلدان بکارید می‌توانید این کار را در هر زمانی از سال انجام دهید چون فضای داخل خانه دمای مناسب را دارد.

بهترین مکان برای کاشتن گیاه

این گیاه به محیطی نورگیر نیاز دارد و خاکی می‌خواهد که زهکشی بسیار خوبی داشته باشد. همچنی بهتر است هیچ گیاه یا درخت بلندتری در اطراف این گیاه نباشد تا سایه آن باعث آسیب به رشد رزماری نشود. رزماری را می‌توانید هم در گلدان و هم در باغچه بکارید، تنها چیزی که برای نگهداری از این گیاه مهم است تامین نور کافی و خاک سبک است.

شرایط نگهداری رزماری

در این قسمت به توضیح شرایط نگهداری گیاه رزماری می‌پردازیم.

نور مورد نیاز

رزماری به محیطی با نور کامل و مستقیم خورشید نیاز دارد و روزانه حداقل 6 ساعت نور مستقیم خورشید برای این گیاه ضروری است. اگر قصد نگهداری از رزماری در داخل خانه را دارید، یک پنجره جنوبی انتخاب خوبی برای قرار دادن گیاه جهت دریافت نور کافی است. در روزهای گرم نیز می‌توانید گیاه خود را به بیرون از خانه منتقل کنید تا از آفتاب مستقیم لذت ببرد.
در طول نگهداری از رزماری درنظر داشته باشید که نور نامناسب و سایه بیش‌ازحد می‌تواند باعث کم‌پشت شدن و کم شدن سرعت رشد آن شود. بنابراین همیشه رزماری خود را در محلی پرنور نگهداری کنید.

شیوه آبیاری

گیاه رزماری زمانی که جوان است آبیاری نسبتا زیاد را می‌پسندد، اما وقتی بالغ شد تحمل خوبی نسبت به کم‌آبی دارد. بنابراین آبیاری کم برای این گیاه بهتر از آبیاری بیش‌از‌حد است. حتی زمانی که گیاه جوان است هم باید آبیاری آن بیش‌ازحد نباشد. در نگهداری از رزماری توجه داشته باشید که خاک بیش‌ازحد خیس باعث آسیب به ریشه‌های گیاه می‌شود.
برای تشخیص زمان مناسب آبیاری کافی است به خاک گیاه دقت کنید. هر زمان چند سانتی‌متر بالایی خاک کاملا خشک شد، یعنی وقت آبیاری رزماری فرارسیده است. موقع آبیاری رزماری باید آبیاری تا جایی ادامه دهید که تمام خاک خیس و آب اضافی از زیر گلدان خارج شود. پس از اتمام آبیاری نیز، باید حتما آب خارج شده را از زیر گلدان دور بریزید تا باعث خیس ماندن خاک و درنتیجه پوسیدگی ریشه نشود.

بهترین خاک برای رزماری

رزماری به خاکی نیاز دارد که سبک بوده و زهکشی خوبی داشته باشد. این گیاه نمی‌تواند خاک سنگین و خاکی که آب را به کندی تخلیه کند تحمل کند. همچنین بهتر است سطح pH خاک گیاه نیز اسیدی یا خنثی باشد.

دما و رطوبت مناسب برای رزماری

گیاه رزماری ترجیح می‌دهد در محیطی گرم با رطوبت متوسط و مدیریت شده زندگی کند. رطوبت بیش‌ازحد محیط می‌توانند باعث پوسیدن و گندیدن گیاه یا بیماری‌های قارچی شود. این مشکل زمانی تشدید می‌شود که گردش هوای خوبی نیز در محیط نباشد و محیط مناسبی برای رشد قارچ‌ها پدیدار شود.
جالب است بدانید بیشتر گونه‌های رزماری نمی‌توانند دمای زیر صفر درجه را تحمل کنند، اما در عوض تحمل خوبی در برابر گرما دارند؛ بهترین دما برای این گیاه چیزی بین 12 الی 26 درجه سانتی‌گراد است.

روش کود دادن به گیاه

رزماری نیاز خاصی به کوددهی ندارد و مخلوط کردن کمپوست با خاک گیاه می‌تواند به تنهایی برای آن کافی باشد. بااین‌حال اگر خودتان به تقویت رزماری‌تان علاقه دارید می‌توانید با یک کود متوازن و مایع گیاه را تغذیه کنید. این کار را باید در فصل رویش گیاه یعنی بهار و تابستان و طبق دستورالعمل روی بسته‌بندی انجام دهید. یادتان باشد در کوددهی زیاده‌روی نکنید، چراکه کوددهی بیش‌ازحد نه‌تنها کمکی به گیاه نمی‌کند، بلکه باعث سوختن ریشه‌های آن و تجمیع نمک در خاک گیاه نیز می‌شود.

بیماری‌های احتمالی و آفات آلوده کننده گیاه

رزماری مستعد بیماری نیست، اما در مدت زمان نگهداری از رزماری رطوبت بیش‌ازحد و گردش هوای کم می‌تواند باعث حضور آفاتی مثل شپشک آردی روی این گیاه شود. این آفت خودش را به صورت یک لایه سفید رنگ مثل آرد نشان می‌دهد. شپشک آردی معمولا خودش باعث مرگ گیاه نمی‌شود، اما می‌تواند گیاه را ضعیف کند تا در برابر سایر بیماری‌ها آسیب‌پذیر شود. علاوه‌بر شپشک آردی، کنه تارعنکبوتی و شته نیز می‌تواند به این گیاه حمله کند.
برای خلاصی از دست این آفات می‌توانید از صابون‌های آفت‌کش استفاده کنید. بهتر است این کار را به محض مشاهده آفات انجام دهید، زیرا در صورت گسترده شدن دیگر راهی برای از بین بردن آن‌ها نیست و ممکن است گیاه به کلی نابود شود.

زمان برداشت رزماری

همان‌طور که اشاره کردیم این گیاه خوراکی است و می‌تواند در آشپزی به‌عنوان ادویه استفاده شود. برای برداشت رزماری در هر زمانی از سال می‌توانید این گیاه را برداشت کرده و از آن استفاده کنید، اما بهترین فصل برداشت این گیاه در تابستان و زمانی است که گیاه در بهترین وضعیت رشد خود است. در این زمان و پیش از آن که رزماری گل بدهد، برگ‌های گیاه طعم و سلامت بهتری دارند.
برای برداشت صحیح برگ‌ها می‌توانید ساقه‌ای از گیاه که طول آن حدود 10 الی 15 سانتی‌متر دارد را از گیاه جدا کنید. سپس می‌توانید برگ‌های آن را به‌شکل تازه و مستقیم در آشپزی خود استفاده کنید یا شاخه را به‌صورت برعکس آویزان کنید تا خشک شود و از خشک شده آن استفاده کنید؛ خوبی برگ‌های خشک شده در این است که می‌توانید آن‌ها را برای مدت طولانی‌تری نگهداری و استفاده کنید.

زمان و روش هرس کردن رزماری

بعد از پایان گل‌دهی می‌توانید رزماری خود را هرس کنید تا شکل و اندازه بهتری داشته باشد. موقع هرس کردن یادتان باشد که هیچ‌وقت بیش از یک سوم گیاه را هرس نکنید، چون هرس کردن بیش‌ازحد رزماری باعث وارد شدن استرس به گیاه و در نتیجه ضعیف و آسیب‌پذیری آن خواهد شد.

چگونه از این گیاه در گلدان نگهداری کنیم؟

نگهداری از رزماری در گلدان باعث می‌شود بتوانید در فصل‌های سرد آن را به داخل خانه منتقل کنید تا آسیب نبیند. همچنین می‌توانید گلدان را در پاسیو یا آشپزخانه خود نگهداری کنید و هر زمان که خواستید در آشپزی از آن استفاده کنید.
اگر قصد نگهداری از رزماری در داخل گلدان را دارید، گلدانی را برای این گیاه انتخاب کنید که کمی بزرگ‌تر از توپ ریشه آن بوده و حتما سوراخ تخلیه آب داشته باشد. بهترین گلدان برای نگهداری از رزماری گلدانی سفالی است، چون گلدان سفالی هم گردش هوای خوبی دارد، هم آب با سرعت بیشتری از داخل آن تبخیر خواهد شد. 

روش تکثیر کردن رزماری چگونه است؟

در طول نگهداری از رزماری می‌توانید آن را از طریق بذر یا قلمه زدن تکثیر کنید. هرچند که کاشت بذرها کار سختی نیست، اما برای تکثیر رزماری قلمه زدن روش بهتر و آسان‌تری است.

- کاشت قلمه رزماری

این روش ارزان‌ترین و موثرترین روش تکثیر در طول نگهداری از رزماری است. گیاهی که از طریق قلمه زدن تکثیر می‌شود شاخه‌های بیشتری دارد و پرپشت‌تر خواهد بود. بهترین زمان برای این کار نیز در بهار و تابستان است. برای تکثیر رزماری از طریق قلمه اقدامات زیر را انجام دهید:

1. چند سانتی‌متر (بین 15 تا 20 سانتی‌متر) از یک ساقه سالم را برش بزنید. سعی کنید ساقه‌ای انتخاب کنید که چوب آن نرم باشد.
2. برگ‌های قسمت پایینی ساقه را جدا کنید و حداقل پنج برگ را در بالای ساقه باقی بگذارید.
3. انتهای ساقه را در محلول ریشه‌زا قرار دهید و سپس آن را در گلدانی با خاک مرطوب بکارید.
4. گلدان را در محلی گرم و نورگیر قرار دهید که نور غیرمستقیم به آن برسد. هر روز خاک گیاه را مرطوب کنید و اجازه ندهید که خاک گلدان خشک شود.
5. بعد از حدود 2 الی 3 هفته قلمه شما باید ریشه داده باشد. این مساله را می‌توانید با کشیدن آرام ساقه به بیرون امتحان کنید. اگر ساقه مقاومت کرد یعنی ریشه‌های گیاه شکل گرفته است.  ناگفته نماند اینکار اگر با احتیاط انجام نشود، ممکن است گیاه‌تان از بین برود، درنتیجه برای حصول اطمینان از شکل گرفتن ریشه بهتر است به رشد گیاه دقت کنید، اگر نشانه‌هایی از رشد جدید بود به این معناست که ریشه شکل گرفته است.

- کاشت بذر رزماری

گرفتن بذر از گیاه رزماری کار ساده‌ای نیست. معمولا هم این بذرها به خوبی و قدرت گیاه مادر رشد نمی‌کنند. بااین‌حال اگر دوست دارید گیاه جدیدی با بذرهای گیاه قبلی داشته باشید بهتر است این کار را با چند بذر مختلف انجام دهید. کاشت بذرها باید سه ماه قبل از پایان زمستان و یخبندان انجام شود. برای تکثیر رزماری از طریق بذر باید اقدامات زیر را انجام دهید:

1. بذرها را در یک سینی مناسب که با خاک مناسب و مرطوب پوشانده شده، بچینید.
2. روی سینی یک پوشش پلاستیکی بکشید تا رطوبت و گرما هدر نرود. سپس بعد از مدتی رطوبت خاک را بررسی کنید، اگر خشک شده بود دوباره آن را مرطوب کنید.
3. در ادامه سینی را روی سطحی گرم قرار دهید، سطحی که دمایی بین 25 الی 30 درجه سانتی‌گراد داشته باشد.
4. به محض اینکه اولین نشانه‌های جوانه زدن را دیدید پوشش پلاستیکی را بردارید و سینی را به محیطی نورگیر منتقل کنید.
5. هر زمان جوانه‌های شما به حدود 7 الی 8 سانتی‌متر رسیدند می‌توانید هر کدام از جوانه‌ها را به طور جداگانه به گلدان منتقل و از آن‌ها نگهداری کنید.

پاسخ به سوالات متداول درباره گیاه رزماری

1. آیا این گیاه قابل خوردن است؟

بله، برگ‌های این گیاه را می‌توانید به صورت تازه یا خشک شده در آشپزی استفاده کنید. برگ‌های این گیاه سرشار از آهن، کلسیم، پتاسیم، ویتامین C، ویتامین A، ویتامین B6 و همچنین سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها، فلانوئیدها، فیبر، پروتئین و کربوهیدرات‌ها است.

2. دلیل زرد شدن برگ‌های رزماری چیست؟

یکی از مهم‌ترین دلایل زرد شدن برگ‌های این گیاه آبیاری بیش‌ازحد یا زهکشی نامناسب خاک است. وقتی ریشه‌های گیاه در اثر خیس ماندن بیش‌ازحد آسیب ببیند برگ‌های این گیاه زرد و پژمرده خواهند شد.

3. دلیل کم‌پشت و ضعیف شدن گیاه چیست؟

در صورتی که گیاه شما نور کافی را دریافت نکند و بیش‌از‌حد در سایه بماند ضعیف می‌شود و این ضعف را با کم‌پشت شدن یا کم شدن سرعت رشد خود نشان خواهد داد.

آموزش جامع شیوه نگهداری بونسای

بونسای در‌واقع یک نمونه کوچک شده و مینیاتوری از درختان موجود در طبیعت است که می‌توان از آن به عنوان گیاه آپارتمانی در خانه نگهداری کرد. اما اگر شما هم قصد خرید بونسای را برای خود دارید، در ابتدا باید با شیوه نگهداری و هرس کردن بونسای به طور کامل آشنا شوید. بنا‌بر‌این پیشنهاد می‌کنیم مقاله زیر را مطالعه فرموده تا همه اطلاعات لازم درباره بونسای و نگهداری از آن را یاد بگیرید.

مقدمه

اگر دنبال خرید درختچه های آپارتمانی هستید، قطعا بونسای یک انتخاب عالی است. منتها پیشنهاد ما این است که نگهداری از بونسای را با بونسای‌هایی شروع کنید که زیاد به مراقبت نیاز ندارند، برای مثال بونسای جنسینگ. سپس در کنار آن می‌توانید به مطالعه در مورد روش نگهداری از انواع بونسای پرداخته و در صورت تمایل اقدام به خرید بونسای های دیگر کنید.
باتوجه به محبوبیت بالای بونسای در این مقاله قصد داریم هر آنچه در مورد بونسای و نگهداری از آن باید بدانید را به شما بگوییم. ناگفته نماند حرف و نکته‌ی یادگرفتنی در مورد بونسای زیاد است و سعی ما بر این بوده که به زبان ساده، نیازهای اولیه‌ی بونسای را برای شما بگوییم.

شناخت بونسای

بونسای گروهی از گیاهان را شامل می‌شود که جز گیاهان آپارتمانی خاص و درختانی مینیاتوری هستند که به‌شکلی خاص دیزاین شده است. به‌عبارت دیگر بونسای ها درواقع همان گیاهان عادی هستند که با یک روش خاص ریشه‌ها و ساقه‌هایشان کوتاه شده و در گلدانی ظرف‌ مانند کاشته می‌شوند. سپس برای این‌که شکل خاصی به خودش بگیرد، آن را به روش خاص هرس کرده یا دورساقه‌هایش را سیم‌پیچی می‌کنند.
خواستگاه بونسای از چین و ژاپن است و آن‌ها قرن‌ها در درست کردن بونسای فعالیت داشته‌اند. خیلی‌ها معتقدند که هنر درست‌کردن بونسای روشی آرام بخش برای جسم و ذهن است و می‌تواند به کم‌کردن استرس‌ها کمک کند.

روش آبیاری بونسای

در نگهداری از بونسای آبیاری آن خیلی مهم است و هرگز نباید آن را فراموش کنید. به عبارت دیگر بونسای نباید تشنه بماند مخصوصا اگر زیر نور مستقیم آفتاب و در هوای آزاد قرار دارد. در مورد زمان آبیاری نیز باید بگوییم که زمان دقیق آبیاری هر بونسای متفاوت است و بستگی به شرایط محیطی، جنس خاک و نیاز گیاه دارد. برای تشخیص زمان آبیاری ابتدا از میزان نیاز بونسای خود به آبیاری اطلاعات کافی کسب کرده و سپس هر بار برای آبیاری، میزان خشکی خاک را بررسی کنید و ببینید آیا بونسای شما به آبیاری نیاز دارد یا نه.
اگر بعد از بررسی متوجه شدید، بونسای شما نیاز به آبیاری دارد، یکی از روش‌های مناسب این است که به‌آرامی آب را در گلدان بریزید تا همه‌ی سطح خاک گلدان را بپوشاند و خاک گلدان را جا‌به‌جا نکند. آبیاری به این شکل باید باید تا زمانی ادامه پیدا کند که آب اضافی از سوراخ‌های زیر گلدان بیرون بیاید.
علاوه‌بر روش اول، روش دیگر این است که هرزمانی که سطح خاک بونسای خشک شد، گلدان بونسای را در ظرف بزرگی پر از آب بگذارید، به‌طوری‌که تمام سطح گلدان را بپوشاند و به گیاه نرسد. بعد از گذشت مدتی وقتی که حباب‌های هوا تمام شد، یعنی گلدان به اندازه‌ی کافی آب جذب کرده است و می‌توانید آن را از آب خارج کنید.

میزان رطوبت محیط نگهداری

در طول نگهداری از بونسای رطوبت هوا برای حفظ سلامتی آن، مخصوصا در فصل زمستان بسیار مهم است. به‌این‌منظور یکی از روش‌های خوب جهت تامین رطوبت بونسای،‌ استفاده از جزیره است. جزیره را خودتان به‌راحتی می‌توانید درست کنید.
برای درست کردن جریزه در یک سینی یا ظرف کم‌عمقی که بزرگ‌تر از اندازه بونسای است، یک یا چند لایه سنگ کوچک بریزید، به‌طوری‌که تمامی سطح سینی را بپوشاند. حالا روی آن آب بریزید. جزیره‌ شما آماده است؛ کافیست گلدان بونسای را روی آن بگذارید. این آب کم‌کم بخار می‌شود و رطوبت هوای اطراف بونسای را حفظ می‌کند. در این باره حتما یادتان باشد که باید به مقداری آب بریزید که کف گلدان با آب تماس نداشته باشد، در این صورت آب باعث پوسیدگی ریشه و از بین رفتن بونسای شما خواهد شد.

نور مناسب

یکی از مشکلات اساسی نگهداری بونسای در منزل، فراهم کردن نور کافی برای آن است. میزان نور دریافتی در داخل خانه، به میزان قابل توجهی کمتر از محیط بیرونی است؛ در واقع نور داخل خانه (وبه طور کلی فضاهای بسته) برای اکثر گونه‌های بونسای بسیار کم است.
نور ناکافی مانع رشد گیاه شده و با متوقف کردن رشد برگها، هرس کردن را نیز به تاخیر می‌اندازد.
اما خوشبختانه امروزه اکثر بونسای هایی که در فروشگاه‌های عمومی عرضه می‌شوند، به صورت بهینه برای نگهداری در داخل آپارتمانها پیوند زده شده اند و در نتیجه نور کم و یا مصنوعی را نیز می‌پذیرند.
کم بودن بیش از حد نور خورشید، بلافاصله به مرگ گیاه منجر نمی‌شود؛ اما رشد گیاه آنقدر کم می‌شود تا در مرور زمان گیاه را به سمت نابودی بکشاند.
برای جلوگیری از چنین وضعیتی، بونسای خود را در نزدیکی یک پنجره نورگیر جنوبی قرار دهید.نقطه‌ای را برای آن انتخاب کنید که در طول روز همواره روشن باشد. می‌توانید از نور لامپهای فلوئورسنت نیز کمک بگیرید. استفاده از این لامپها ضمن تقویت اثر نور خورشید، نگهداری از بونسای را در داخل منزل آسان‌تر می‌کند. می‌توانید از لامپهای بسیار پرنور نیز استفاده کنید. اگر به دلیل سرما/گرمای وارده از پنجره گیاه را از نور خورشید دور کنید، برای جبران کمبود نور از این لامپها کمک بگیرید.

بهترین مکان برای نگهداری بونسای

یکی دیگر از مواردی که در نگهداری از بونسای باید به آن توجه داشته باشید محل نگهداری از آن است. بونسای‌ها معمولا به ۴ تا ۶ ساعت نور خورشید در طول روز نیاز دارد. برای بعضی از آن‌ها اگر این مدت زمان بیش‌تر هم باشد، بهتر است. ازاین‌رو بونسای را در جایی بگذارید که نور مستقیم خورشید را به‌طور کامل دریافت کند؛ مثلا نزدیک پنجره یا در فضای باز؛ البته اگر شرایط مناسب است.
اگر قصد نگهداری از بونسای در داخل منزل را دارید،‌ بهترین محل برای نگهداری از بونسای پنجره‌ی رو به جنوب و بعد از آن پنجره‌ رو به غرب یا شرق است. ناگفته نماند می‌توانید بونسای خود را در نزدیکی پنجره‌ی شمالی هم قرار دهید، اما احتمالا بونسای شما برای رشد به نور مصنوعی نیاز خواهید داشت.
اگر شب‌ها دمای هوا کم‌تر از ۴ درجه‌ نمی‌شود، می‌توانید بونسای را در تراس، پاسیو یا حیاط بگذارید. در این حالت، بهتر است بونسای در جایی باشد که نور خورشید صبحگاهی را دریافت کند و هنگام عصر در سایه باشد، اما اگر دمای هوا در فضای باز در شب به زیر ۴ درجه رسید، وقت آن رسیده که بونسای را داخل خانه بیاورید.

روش هرس کردن بونسای

قبل از هر چیز باید بگوییم که هرس کردن بونسای یک کار تخصصی است، بنابراین اگر مهارت کافی در این زمینه ندارید، حتما هرس کردن را به دست یک متخصص بسپارید، چراکه در غیراینصورت ممکن است، درختچه زیبای خود را به کلی از دست بدهید.
از نکته یاد شده که بگذریم، هرس کردن یکی از موارد در نگهداری از بونسای و جز یکی از جالب‌ترین کارهایی که می‌توانید با بونسای‌تان انجام دهید. هرچه قدر در مورد هنر آراستن بونسای بیش‌تر بدانید، بیش‌تر خواهید فهمید که  بونسای می‌تواند تا چه اندازه اشکال متفاوت و زیبا داشته باشد.
هرس کردن بونسای یک هنر است که نیاز به ظرافت و خلاقیت دارد و نتیجه‌ی نهایی آن فوق العاده خواهد بود. هرس کردن بونسای علاوه بر ظرافت و خلاقیت، به دقت و تمرکز نیز نیاز دارد و فعالیتی آرام‌بخش به‌حساب می‌آید. هدف از هرس کردن بونسای، شکل دادن به آن یا حفظ شکل قبلی‌اش است. به‌علاوه اینکه هرس کردن شاخه‌های بالایی گیاه باعث رشد شاخه‌های اطراف گیاه و پرشدن آن نیز خواهد شد.
برای هرس کردن بونسای حتما از قیچی‌های استریل شده و مخصوص هرس بونسای استفاده کنید و هرگز از قیچی‌های معمولی استفاده نکنید. همچنین لازم نیست همه‌ی جوانه‌های جدید را بچینید. ابتدا شاخ و برگ‌های خشک گیاه را بچینید. برگ‌ها را هم از نزدیکترین نقطه به محل اتصالشان به ساقه ببرید. سپس تصمیم بگیرید که برای مرتب کردن ظاهر گیاه، می‌خواهید کدام شاخه‌ها را حذف کنید. این کار کاملا به سلیقه شما بستگی دارد. به همین دلیل است که نگهداری از بونسای کاری خلاقانه است!

بهترین خاک برای بونسای

خاک نیز یکی دیگر از موارد اساسی و مهم در نگهداری از بونسای است. بونسای به خاکی نیاز دارد که سه ویژگی مهم را داشته باشد:

1. زهکش خوبی داشته باشد. یعنی آب اضافی را سریع خارج کند.
2. آب مورد نیاز گیاه را در خودش نگه دارد.
3. ذرات درشت هم داشته باشد تا جریان هوا داخل خاک هم وجود داشته و اکسیژن به ریشه‌ها برسد.

خوشبختانه این روزها خاک مخصوص بونسای در بازار موجود است و به راحتی می‌توانید از آن استفاده کنید. این خاک‌ها شامل آکاداما (خرده سفال)، پومیس و سنگ گدازه هستند.

آیا در طول نگهداری بونسای باید به آن کود بدهیم؟

جواب این سوال بله است. اگر می‌خواهید بونسای شما برای همیشه سالم و زیبا بماند،‌ باید به آن کود بدهید. دلیل اصلی این موضوع این است که بونسای در مقدار کمی خاک رشد می‌کند، پس لازم است به‌صورت مرتب به آن کود بدهید.
در طول نگهداری از بونسای به‌منظور کوددهی به آن، در فصل رشد یعنی اوایل بهار تا اواسط پاییز ماهی یک‌بار به خاک بونسای کود اضافه کنید. در مورد کود مناسب برای بونسای نیز باید بگوییم تقریبا هر نوع کود عمومی مخصوص گیاهان برای بونسای مناسب است. برای کوددهی به بونسای پیشنهاد ما این است که کود را به اندازه نصف میزان غلظت تعیین‌شده استفاده کنید. مثلا اگر قرار است به‌ازای هر قاشق کود یک لیتر آب اضافه کنید، شما میزان آب را دو برابر یعنی دو لیتر درنظر بگیرید.

زمان تعویض خاک و گلدان بونسای

بونسای‌ها اصولا زمانی که ریشه‌شان همه گلدان را پر کند زمان عوض کردن گلدان‌شان فرا رسیده است. اگر بونسای شما در چنین شرایطی قرار دارد، باید گلدان آن را بزرگ‌تر کرده و مقداری خاک مناسب نیز به آن اضافه کنید. فقط نکته‌ای که دراین باره باید به آن توجه کنید این است که گلدان بونسای را در وسط تابستان یعنی مرداد ماه عوض کنید. در مورد عوض کردن خاک بونسای نیز باید بگوییم، خاک بونسای شما زمانی باید عوض شود که خاک آن ضعیف شده باشد. امروزه خاک مخصوص بونسای در بازار موجود است و به راحتی می‌توانید از آن استفاده کنید. این خاک‌ها شامل آکاداما (خرده سفال)، پومیس و سنگ گدازه هستند.

نکته پایانی: سعی کنید اطلاعات خود را درباره بونسای افزایش دهید

به‌عنوان حرف آخر در مورد نگهداری از بونسای گفتنی است که اگر می‌خواهید به بهترین شکل از بونسای خود نگهداری کنید، اطلاعات‌تان را در مورد بونسای زیاد کنید. راه‌های زیادی برای افزایش اطلاعات‌تان در مورد نگهداری از بونسای وجود دارد. مثلا می‌توانید پرورش‌دهندگان بونسای را در اینترنت پیدا کنید و مطالب بلاگ و شبکه‌های اجتماعی آن را مطالعه کنید یا سراغ فروشندگان گل و گیاه نظیر رفته و در بلاگ یا شبکه‌های اجتماعی آن‌ها که معمولا اطلاعات مربوط به گل و گیاهان آپارتمانی را به‌طور تخصصی ارائه می‌دهند عضو شوید. بی‌شک بین اطلاعاتی که ارائه می‌دهند در مورد بونسای نیز اطلاعات مفید دستگیر شما خواهد شد.
فراموش نکنید با استفاده از اینترنت، کلی نکته و اطلاعات مفید در مورد نگهداری از بونسای به دست خواهید آورد. بااین‌حال اگر زیاد اهل اینترنت و وب گردی نیستید یک راه دیگر این است که، در کارگاه‌های پرورش یا دیزاین بونسای شرکت کنید و از نزدیک  با روش‌ها و تکنیک‌های نگهداری و دیزاین بونسای آشنا شوید.
بونسای هدیه‌ای عالی برای همکاران و عزیزان‌تان است و همراه با خودش زیبایی، آرامش و شگفتی می‌آورد. اگر از آن به درستی نگهداری کنید، به راحتی چندین‌سال در کنارتان خواهد ماند. از آن‌جایی که بونسای یک موجود زنده و مینیاتوری است،‌ هرچه قدر رسیدگی به آن بیش‌تر شود، زیبایی و جذابیتش هم بیش‌تر خواهد شد.

آیا با نخل شامادورا آشنایی دارید؟

اگر قصد خرید گیاه آپارتمانی خاص و در‌عین‌حال کم‌دردسری را برای نگهداری در خانه خود دارید، یک گلدان نخل شامادورا بخرید. نخل شامادورا یکی از انواع جذاب نخل‌های آپارتمانی با برگ‌هایی ظریف و زیبا‌ست که می‌تواند به محیط اطراف خود نیز زیبایی زیادی ببخشد. شیوه نگهداری از نخل شامادورا نیز اصلا سخت نیست و با مطالعه مقاله زیر، به راحتی می‌توانید آن را بیاموزید. پس برای شناخت بیشتر این گیاه زیبا و شیوه نگهداری آن، در ادامه با ما همراه باشید.

معرفی نخل شامادورا

نخل شامادورا از جمله گیاهان گرمسیری است که نگهداری آسانی داشته و می‌توانید به‌راحتی از آن در داخل خانه نگهداری کنید. شامادورا از دوران ویکتوریا تا به امروز گیاه پرطرفداری برای نگهداری در منزل بوده و این روزها پای آن به دفاتر کار، مدارس و مراکز خرید نیز باز شده است. دلیل این موضوع نیز واضح است، نگهداری نخل شامادورا آسان بوده و ظاهر سرسبز و زیبایی دارد. جالب است بدانید که با با افزایش سن شامادورا، برجستگی‌هایی شبیه به بامبو نیز در امتداد تنه ایجاد می‌شود که آن را حقیقتا تماشایی و جذاب خواهد کرد. پس اگر دنبال خرید گیاه آپارتمانی زیبا و درعین‌حال شرایط نگهداری آسان هستید، نخل شامادورا را انتخاب کرده و برای یادگیری روش نگهداری آن نیز ادامه این مطلب را از دست ندهید.

ویژگی‌های اصلی گیاه

• خانواده: نخل
• گونه: نخل کوهی
• نام‌های دیگر: نخل پارلور، شامادورا الگانس
• بومی: آمریکای مرکزی به‌خصوص مکزیک و گواتمالا
• ارتفاع رشد: اغلب بین 30 الی 130 سانتی‌متر و به‌ندرت حدود 200 سانتی‌متر

شناخت بیشتر نخل شامادورا

نخل شامادورا از جمله گیاهانی است که سخت‌گیر نیست و با فراهم کردن حداقل شرایط نگهداری نیز به زندگی خود ادامه خواهد داد. بااین‌حال اگر خواهان سرزندگی و شادابی و رشد مداوم آن هستید، لازم است همیشه مراقب آن باشید و به آن رسیدگی کنید. نکته جالبی که در مورد نخل شامادورا وجود دارد این است که اگر در طول نگهداری از نخل شامادورا نور کافی به این گیاه برسد، گیاه در فصل بهار گل‌های زرد رنگی می‌دهد. بااین‌حال اگر گیاه شما گل نداد نگران نباشید این یک اتفاق طبیعی است زیرا گیاه شما در داخل خانه است و معمولا در خانه این اتفاق برای گیاه رخ نخواهد داد.
نخل شامادورا می‌تواند در نور کم و حتی نور مصنوعی نیز باطراوت بماند و این خصوصیت باعث شده تا نخل شامادورا یکی از محبوبترین گیاهان آپارتمانی برای نگهداری در خانه باشد. جالب است بدانید اگر نخل شامادورا در بیرون از خانه کاشته شود می‌تواند بیش از دو متر رشد کند. البته که در خانه نیز اگر شرایط نگهداری نخل شامادورا مناسب باشد، ارتفاع آن به یک متر خواهد رسید.

گونه‌های مختلف گیاه

نخل شامادورا از جمله گیاهان خانگی است که تنوع نسبتا خوبی دارد. برخی از گونه‌های این گیاه شامل شامادورا متالیکا، شامادورا برگ پهن و شامادورا ارنستی-آگوستی شده و یکی از گونه‌های ترکیبی آن نیز شامل شامادورا الگانس بلا می‌شود.

شیوه نگهداری از نخل شامادورا

در این قسمت به توضیح شیوه نگهداری از نخل شامادورا و نکات مهم مربوط به آن خواهیم پرداخت.

بهترین خاک برای گیاه

برای ایجاد بهترین شرایط نگهداری و عملکرد نخل شامادورا آن را در یک خاک غنی و در گلدانی متوسط بکارید که به‌خوبی زهکشی شده باشد. چون اگر خاک گیاه بیش‌ازحد سنگین باشد یا آب را بیش‌ازحد در خود نگه دارد، ریشه‌های گیاه دچار مشکل می‌شوند و درنهایت به نابودی گیاه شما منجر خواهد شد.
اکثر اوقات خاک‌های آماده سنگین هستند، ازاین‌رو بهتر است موقع خرید خاک آن را بررسی کرده و ببینید زهکشی آن چطور است. اگر خاک آب را به‌سختی تخلیه می‌کند، بهتر است زهکشی خاک را با پوکه، شن و ماسه بهبود ببخشید.
علاوه‌بر توجه به زهکشی توجه داشته باشید که برخی از خاک‌های آماده حاوی موادی هستند که در طول زمان نقش کود‌دهی را نیز انجام می‌دهند. ازاین‌رو موقع تهیه خاک این نکته را نیز از فروشنده سوال کرده و در صورت وجود مواد مغذی در خاک تا چند ماه از کوددهی به گیاه خود خودداری کنید، چراکه در صورت کوددهی احتمالا سوختن ریشه‌ها و ازبین رفتن گیاه شما بالاست.
گفتنی است شما می‌توانید خودتان یک خاک ترکیبی خوب برای نخل شامادورا خود درست کنید، به‌این‌منظور می‌توانید از هر کدام از یکی از ترکیب‌های زیر استفاده کنید:

• یک بخش خاک گلدان را با یک بخش شن
• مخلوط یک بخش پوکه، یک بخش خاک گلدان و یک بخش شن درشت
• مخلوط یک بخش کمپوست، یک بخش پوکه و یک بخش پرلیت

یادتان باشد مهم‌ترین بخش برای آماده کردن خاک مناسب برای نگهداری نخل شامادورا این است که مطمئن باشید، خاک درست شده به‌راحتی آب را تخلیه می‌کند یا به‌عبارتی زهکشی عالی دارد. پس اگر دیدید که آب روی سطح خاک می‌ماند و به آهستگی فرو می‌رود، خاکی که درست کردید سنگین است و باید اصلاح شود.

نور مناسب

یکی از بهترین خصوصیات شامادورا این است که می‌تواند در نور کم یا نور مصنوعی نیز شاداب بماند. قابلیتی که بیشتر گیاهان خانگی از آن بی‌نصیب هستند. اما این به‌این‌‌معنا نیست که بهترین شرایط نوری برای نگهداری از نخل شامادورا نور کم است، بلکه بهترین شرایط نوری برای رشد بهتر این گیاه، قرار دادن آن در محیطی پر نور است که نور به‌صورت غیرمستقیم به آن برسد.
اگر قرار است محل نگهداری نخل شامادورا کنار پنجره باشد بهتر است پنجره‌ای غربی یا شرقی باشد که آفتاب عصر یا صبح به آن برسد. در طول نگهداری از نخل شامادورا زمانی که دیدید که شاخه‌های گیاه بیش‌ازحد بزرگ شده و موج‌های کوچکی دارد، نشانه آن است که محل قرار گیری گیاه تاریک است.
نخل شامادورا را می‌توانید به بیرون از خانه نیز منتقل کنید، منتها اگر قصد اینکار را دارید، بهتر است در فصلی گرم باشد و همچنین باید مواظب باشید که گیاه در جایی قرار نگیرد که نور مستقیم به آن برسد، زیرا نور مستقیم باعث سوختن برگ‌های آن خواهد شد. قبل از شروع بادهای سرد پاییزی یا زمستانی نیز شامادورا را به داخل خانه برگردانید.

روش آب‌دهی

شامادورا گیاهی مهربان است و می‌تواند فراموش‌کاری شما در آب دادن را ببخشد، اما اگر در آبیاری نخل شامادورا زیاده‌روی کنید باعث آسیب زدن به آن خواهید شد. اینکار باعث می‌شود خاک گلدان همیشه خیس مانده و ریشه‌های گیاه دچار پوسیدگی شوند. درنهایت همین مساله مرگ گیاه را رقم می‌زند.
در طول نگهداری از نخل شامادورا حتما آن را به‌موقع آبیاری کرده و زمانی آن را آبیاری کنید که چند سانتی‌متر بالایی خاک آن خشک شده باشد. برای تشخیص زمان آبیاری نخل شامادورا خود انگشت خود یا یک سیخ چوبی را در خاک فرو کنید، اگر متوجه شدید که چند سانتی‌متر بالایی خاک، خشک است، یعنی زمان آبیاری گیاه‌تان فرارسیده است. در این زمان باید آب را تا جایی بریزید که از زیر گلدان خارج شود.
در مورد آب مناسب برای آبیاری نخل شامادورا نیز درنظر داشته باشید که آبی برای این گیاه مناسب است که بیش‌ازحد سرد یا گرم نباشد، بلکه دمایی متعادل و هم‌دمای محیط داشته باشد. همچنین آب باید حاوی رسوب نباشد. بنابراین اگر فکر می‌کنید آب دارای مواد شیمیایی و رسوب است بهتر است اجازه دهید تا آب مدتی استراحت کند که رسوبات آن ته‌نشین شود یا اینکه آب را بجوشانید و بگذارید آب سرد و هم دمای محیط شود، سپس نخل خود را آبیاری کنید.
درنهایت نیز یادتان باشد که بعد از آبیاری آب جمع شده در زیرگلدانی را دور بریزید، چراکه باقی ماندن آب در زیرگلدانی باعث پوسیدگی ریشه‌های گیاه شما می‌شود.

دمای محیط نگهداری گیاه

از آنجایی که با یک گیاه گرمسیری سر و کار دارید بهترین دمای نگهداری از شامادورا دمایی بین 18 الی 25 درجه سانتی‌گراد است. دمای کمتر از این بازه نیز برای آن مناسب است و می‌تواند به زندگی خود ادامه دهد، اما نباید گیاه دمای کمتر از 10 درجه سانتی‌گراد را تجربه کند.
درنظر داشته باشید که توقف یا کاهش سرعت رشد نخل شامادورا، نشانه سرد بودن بیش‌ازحد هوا برای آن است. ازاین‌رو اگر منطقه شما زمستان سردی دارد بهتر است گیاه را در کنار در یا پنجره قرار ندهید تا در معرض باد سرد قرار نگیرد.

رطوبت مناسب

در محیط زندگی اصلی شامادورا یعنی جنگل‌های بارانی، رطوبت بالایی وجود دارد. ازاین‌رو شامادورا جز گیاهان رطوبت دوست به‌شمار رفته و محل نگهداری از آن نیز باید رطوبت کافی برای این گیاه را داشته باشد.

برای تامین رطوبت مورد نیاز نخل شامادورا می‌توانید یکی از اقدامات زیر را انجام دهید:

• یک دستگاه بخور سرد در نزدیکی گیاه قرار دهید.
• روی سینی زیر گلدان سنگ‌ریزه بریزید. این کار باعث می‌شود آبی که از زیر گلدان خارج می‌شود به مرور زمان بخار شود و رطوبت گیاه را تامین کنید.
• اگر حمام یا سرویس بهداشتی شما به اندازه کافی بزرگ و نورگیر است می‌توانید گیاه را در آنجا قرار دهید.

گفتنی است اگر علاقه دارید که هر روز به گیاه با اسپری آب بپاشید، شامادورا مشکلی با آن ندارد. این کار به‌نفع گیاه است، زیرا باعث می‌شود گرد و غبار روی برگ‌ها شسته شود. در واقع با اسپری کردن آب به برگ‌های گیاه، هم به سلامت و هم به زیبایی گیاه کمک می‌کنید.
علاوه‌براین در فصل زمستان که از وسایل گرمایشی استفاده می‌کنید، بهتر است شامادورا را نزدیک به این وسایل قرار ندهید زیرا در کنار وسایل گرمایشی هوای خشک در جریان است و رطوبت مورد نیاز گیاه تامین نمی‌شود. در طول نگهداری از نخل شامادورا درنظر داشته باشید که اگر میزان رطوبت کم باشد، لبه برگ‌های شامادورا قهوه‌ای می‌شود.

روش کود دادن به نخل شامادورا

شامادورا تنها در حد فاصل بهار تا تابستان که فصل رشد آن است به کود نیاز دارد. در پاییز و زمستان، گیاه به خواب و استراحت نیاز دارد پس دلیلی برای کود دادن به آن وجود ندارد. منتها اگر در فصل رشد خاک نخل شامادورا را عوض کرده و خاکی انتخاب کردید که حاوی کود بوده است تا حدود سه ماه به گیاه کود ندهید. این دسته از خاک‌ها که از آن‌ها یاد کردیم حاوی نوعی کود هستند که به‌آرامی در خاک تجزیه می‌شوند و در هر بار آب‌دهی مواد مغذی مورد نیاز گیاه را تامین می‌کنند.
اگر می‌خواهید گیاه شما شاداب و سلامت باشد بهتر است هر 3 یا 4 هفته یک‌بار همراه با آب، به گیاه خود کود هم بدهید. به‌این‌منظور کافی است یک کود مایع مناسب تهیه کرده و کود را در ظرف آب‌دهی خود مخلوط کنید و سپس به خاک اضافه کنید.
روش دیگر کود دادن به شامادورا اضافه کردن گرانول به خاک است. کافی است گرانول را در سطح خاک پراکنده کنید و طبق روال معمول به گیاه آب بدهید. این کار باعث می‌شود تا کود گرانول به آهستگی در خاک تجزیه شود و حدود سه ماه نیاز خاک را تامین کند.
نکته‌ای که در مورد کوددهی در طول نگهداری از نخل شامادورا و البته سایر گیاهان باید درنظر داشته باشید این است که کودها پس از مدتی تغییراتی را در خاک ایجاد می‌کنند. یکی از مهم‌ترین این تغییرات تجمع نمک در خاک است که باعث سوختن گیاه می‌شود.

برای حل این مشکل باید به صورت دوره‌ای گیاه را با آب شیرین شستشو دهید. روند این کار بسیار ساده است، کافی است گام‌های زیر را طی کنید:

• گیاهان کوچک: گلدان را به سینک ظرف‌شویی ببرید و حدود 5 دقیقه جریان آب را به‌آرامی (طوری‌که که خاک‌های گلدان جابه‌جا نشده و بیرون نریزد) روی خاک گلدان بریزید و اجازه دهید از پایین گلدان خارج شود. سپس گلدان را کنار سینک بگذارید تا همه آب‌های اضافه آن خارج شود، سپس گیاه را به محل اصلی خود برگردانید.
• گیاهان بزرگ: اگر گیاه شما بزرگ است و نمی‌توانید در سینک این‌کار را بکنید بهتر است آن را به حمام یا بیرون از خانه منتقل کنید و مشابه گیاهان کوچک برای پنج دقیقه جریان آب را به‌آرامی روی خاک گلدان بریزید.

دوران خواب زمستانی گیاه

شامادورا در زمستان فعالیت زیادی ندارد و به خواب زمستانی فرو می‌رود. در طول این مدت بهتر است گیاه به مکانی خنک‌تر و روشن منتقل کنید. محیطی که دمایی بین 13 الی 18 درجه سانتی‌گراد داشته باشد. درنظر داشته باشید که در طول این دوره گیاه نیازی به کود ندارد و فقط یک آب‌دهی برنامه‌ریزی شده کافی است.

روش هرس کردن نخل شامادورا

شامادورا مثل نخل‌های دیگر نیاز کمی به هرس کردن دارد. نخل‌ها می‌توانند خودشان را پیرایش کنند به این معنی که برگ‌های قدیمی قهوه‌ای می‌شوند و بدون نیاز به کمک خارجی، می‌ریزند. اگر نظر ما را بخواهید در طول نگهداری از نخل شامادورا نیازی به هرس کردن آن نیست؛ درست است که برگ‌های قهوه‌ای و مرده و روی گیاه ناخوشایند هستند، اما بهتر است به گیاه اجازه دهید تا به‌صورت طبیعی برگ‌های مرده‌اش را بریزد و آن‌ها را قیچی نکنید مخصوصا زمانی که هنوز کمی سبز هستند. تمام انواع نخل‌ها می‌توانند تا آخرین لحظه سبز بودن برگ‌ها، مواد مغذی را از طریق آن‌ها دریافت کنند بنابراین جدا کردن این برگ‌ها حتی اگر کمی سبز باشند به جریان دریافت مواد مورد نیاز گیاه آسیب می‌زند.
اما به‌هرصورت اگر می‌خواهید نخل شامادورا خود را هرس کنید، می‌توانید برگ‌های مرده یا خراب را از انتهای آن قیچی کنید. فقط برای هرس کردن باید حتما ابزار شما تمیز و استریل شده باشد، چراکه در غیراین‌صورت خطر بیمار شدن گیاه شما وجود دارد.

روش عوض کردن گلدان گیاه

نخل شامادورا را می‌توانید در اندازه های مختلفی پیدا کنید. در گلدان‌های کوچک 10 سانتی‌متری تا گلدان های بزرگ 20 لیتری، اما از آنجایی که شامادورا به آهستگی رشد می‌کند و ریشه‌های گیاه به‌سرعت فضای گلدان را پر نمی‌کند نباید زیاد نگران تعویض گلدان در کوتاه مدت باشید.
واضح است که گلدان‌های خیلی کوچک نسبت به گلدان‌های بزرگ‌تر باید سریع‌تر عوض شوند تا فضای کافی را فراهم کنند. در طول نگهداری از نخل شامادورا هر موقع قرار است گلدان را تعویض کنید کافی است گلدانی با یک سایز بزرگ‌تر انتخاب کنید. از انتخاب گلدان خیلی بزرگ بپرهیزید زیرا باعث می‌شود آب بیشتری در خاک بماند و باعث پوسیدگی ریشه نخل شامادورا شود.
برای انتخاب جنس گلدان هم هر جنس گلدانی که سوراخ در کف آن داشته باشد مناسب است، اما گلدان‌های سفالی نسبت به گلدان‌های پلاستیکی یک مزیت دارند و آن هم این است که، خاک در داخل این نوع گلدان زودتر خشک می‌شود.

- مراحل عوض کردن گلدان

1. گلدانی با اندازه مناسب انتخاب کنید که کف آن سوراخ باشد. سپس یک سوم آن را با خاک مناسب پر کنید و به آن آب بدهید.
2. گیاه را از گلدان قدیمی خارج کنید و ریشه‌ها را چک کنید. دقت کنید که ریشه‌ها در یکدیگر گره نخورده باشند، اگر اینطور بود به‌آرامی و بادقت با انگشتان خود گره ریشه‌ها را باز کنید.
3. گیاه را به گلدان جدید منتقل کنید و فضای باقیمانده گلدان را با خاک پر کنید. فقط مطمئن شوید که گیاه در همان عمقی کاشته شود که در گلدان قبلی خود بود. به‌عبارتی انتهای ساقه در گلدان جدید به‌اندازه‌ای بیرون از خاک باشد که در گلدان قدیمی بیرون از خاک بود.
4. در نهایت به گیاه آب دهید تا جایی که آب اضافی از زیر گلدان خارج شود و آن را به محل مناسب خود برگردانید.

نخل شامادورا را چگونه تکثیر کنیم؟

تکثیر شامادورا از طریق دانه انجام می‌شود. شامادورا در فصل بهار گل‌های زرد رنگی می‌دهد که حاوی دانه‌های سیاه است و همین دانه‌ها عامل تکثیر گیاه است، البته معمولا شامادورا در خانه گل نمی‌دهد. پس در طول نگهداری از نخل شامادورا اگر هیچ‌وقت گل‌های شامادورا را ندیدید، خیلی تعجب نکنید، چون این طبیعی است.
اگر قصد تکثیر نخل شامادورا خود را دارید، می‌توانید بذر گیاه شامادورا را از فروشگاه‌های معتبر خریداری کنید، فقط یادتان باشد که هر چقدر بذر تازه‌تر باشد شانس بیشتری برای رشد دارد، بنابراین از فروشنده درخواست کنید که بذرهای تازه به شما بدهد.
از آنجایی که همه دانه‌ها جوانه نمی‌زنند. موقع کاشت بذرها بهتر است چندین بذر در خاک بکارید تا شانس جوانه زدن دانه‌ها بالاتر برود.
روند کاشت و رشد بذر شامادورا بسیار ساده است؛ کافی است طبق روالی که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم این کار را انجام دهید. فقط یادتان باشد بهترین زمان برای این‌کار زمانی است فصول گرم سال است. اگر هم قصد تکثیر گیاه در داخل خانه را داشتید، سعی کنید محیطی گرم برای دانه‌ها فراهم کنید.

- کاشت بذر گیاه در گلدان

1. یک گلدان کوچک 10 سانتی‌متری تهیه کنید که در انتهای آن سوراخی برای تخلیه آب وجود داشته باشد و با خاک گلدان سبک آن را پر کنید.
2. کمی به خاک آب دهید تا خاک ته‌نشین شود.
3. بذر گیاه را در عمق 50 سانتی‌متری خاک بکارید و با خاک روی آن را بپوشانید، سپس دوباره به آن آب بدهید.
4. اگر چند بذر را با هم می‌کارید بهتر است بین هر کدام چند سانتی‌متر فاصله باشد.
5. می‌توانید برای ایجاد رطوبت و دمای لازم و همچنین جلوگیری از تخم‌گذاری حشرات، گلدان را با یک پلاستیک شفاف بپوشانید.

- کاشت بذر گیاه در باغچه

• اگر قرار است بذر شامادورا را در بیرون از خانه بکارید، گرم‌ترین محل را برایش انتخاب کنید.
• بهترین دما برای رشد بذر این گیاه بین 30 الی 35 درجه سانتی‌گراد است.
• اگر در داخل خانه بذر را نگه می‌دارید دمایی حدود 30 درجه سانتی‌گراد را برایش فراهم کنید.
• بعد از کاشت بذر نخل شامادورا در باغچه، خاک باغچه را همیشه مرطوب نگه دارید، اما بیش‌ازحد خیس نکنید و اگر سطح خاک خشک شد دوباره به آن آب بدهید.
• مثل بسیاری از نخل‌ها چند ماهی زمان نیاز است تا بذر این گیاه جوانه بزند.

آیا نخل شامادورا گیاهی سمی است؟

نخل شامادورا برای کودکان و حیوانات خانگی غیرسمی است. بااین‌حال برای حفظ شکل ظاهری آن بهتر است آن را دور از دسترس کودک یا حیوانات خانگی خود قرار دهید.

مشکلات احتمالی گیاه

1. آبیاری زیاد

آب‌دهی زیاد بزرگترین دشمن گیاه نخل شامادورا است که می‌تواند باعث پوسیدگی ریشه‌ها و به طبع آن مرگ گیاه شود. این مشکل در حالت خفیف باعث می‌شود تا برگ‌های گیاه و بدنه آن قهوه‌ای و نرم شود، اما در حالت شدید این مشکل باعث می‌شود ریشه‌ها لجنی و پوسیده شوند.

برای حل این مشکل باید:

• هرگاه متوجه شدید چنین مشکلاتی در حال رخ دادن است آب‌دهی را متوقف کنید و اجازه دهید خاک کاملا خشک شود. سپس مطمئن شوید در کف گلدان سوراخ خروج آب وجود داشته باشد.
• اگر خاک بیش‌ازحد سنگین است و اجازه نمی‌دهد آب به‌خوبی تخیله شود باید گیاه را مجددا با خاکی سبک‌تر بکارید و ریشه‌های آسیب دیده را از گیاه جدا کنید.
• بعد انجام کارهای یاد شده، تنها زمانی به گیاه آب دهید که چند سانتی‌متر بالایی خاک خشک است.
• گیاه را در محیطی پر نور پرورش دهید.
• چک کنید زهکشی خوب باشد و اجازه ندهید خاک بیش‌ازحد خیس بماند.

2. زردی برگ‌های گیاه

زرد شدن برگ‌ نخل‌ها گاهی اوقات –نه همیشه- می‌تواند نگران کننده باشد. در واقع ما باید بتوانیم تشخیص دهیم که آیا این زرد شدن، طبیعی است یا خیر؟
همانطور که شامادورا رشد می‌کند و برگ‌های جدیدی به وجود می‌آورد، باید برگ‌های قدیمی خود را نیز از دست بدهد. این برگ‌های قدیمی، در بخش پایینی گیاه هستند. آنها ابتدا زرد شده و سپس خواهند ریخت که این امری طبیعی است.
پس اگر در طول نگهداری از نخل شامادورا برگ‌های قدیمی و پایینی نخل شما زرد شدند، این موضوع طبیعی و مشکلی خاص نخل‌تان را تهدید نمی‌کند، اما اگر برگ‌های زرد در ریختن تاخیر دارند، در بخش بالایی گیاه هستند یا به‌صورت غیرعادی ظاهر شده‌اند، احتمالا مشکلی برای گیاه‌تان پیش آمده و باید سریعا درصدد رفع آن برآیید.
دراین باره باید بگوییم که گاهی اوقات برگ‌های شامادورا به‌علت کافی نبودن عناصر ضروری برای رشد، تغییر رنگ می‌دهند. عناصری مثل نیتروژن، منیزیم و منگنز که برای رشد گیاه بسیار حیاتی هستند. در واقع این عناصر به گیاه کمک می‌کنند تا سبز و سالم و پابرجای باقی بماند. طبیعی است که اگر این عناصر در خاک نباشد، گیاه دچار مشکل خواهد شد.

حال که کمی این موضوع را بررسی کردیم، وقت آن است که روش حل مشکل را نیز به شما بگوییم:

خاک را چک کنید. به‌این‌طریق می‌توانید کمبود عناصر را به دقت متوجه شوید. معمولا کیت‌های تشخیص عناصر را می‌توانید از فروشگاه‌های مرکزی گیاهان تهیه کنید، اما شاید فروشنده گیاهان محلی نیز بتوانند این کار را برای شما انجام دهند. اگر به چنین آزمایشی دسترسی ندارید، می‌توانید روش تفکر را جایگزین کنید! به‌این‌شکل که سوالات زیر را از خودتان بپرسید:

• آخرین بار چه زمانی به شامادورا کود داده‌اید؟
• آیا کود مصرفی، شامل عناصری که نام بردیم بود؟
• آیا اصلا کود شما برای نخل‌ها مناسب است؟
• آخرین دفعه تعویض خاک نخل‌تان، به چند سال قبل باز می‌گردد؟ (هر چه دیرتر خاک را عوض کرده باشید، احتمال کمبود عناصر بیشتر است.)

بر اساس نتیجه آزمایش بالا یا پاسخ سوالات خود، اگر متوجه کمبود عناصر ضروری در خاک نخل شامادورا شدید کوددهی را انجام دهید. اگر تست مخصوص را از خاک به عمل آورده باشید، متوجه کمبود دقیق هر عنصر خواهید شد. بنابراین راحت‌تر می‌توانید بهترین کود را انتخاب کنید. اما اگر دسترسی نداشتید، می‌توانید از کودهای با رهایش آرام استفاده کنید. برای کوددهی باید یک برنامه دقیق تنظیم کنید. در طول نگهداری از نخل شامادورا معمولا سالی 3 الی 4 بار کوددهی برای آن کافی است.
اگر مشکل کمبود عناصر مغذی نبود، خشک شدن توپ ریشه، از سایر دلایل است. اگر خاک کاملا خشک بود، باید گیاه را بیشتر آبیاری کنید.
اما اگر مشکل کمبود عناصر نبود، شاید قارچ‌ها و آفات به شامادورا شما حمله کرده‌اند. این مهمان‌های ناخوانده نیز سبب زرد شدن برگ‌ها می‌شوند. برگ‌های پژمرده و ریشه پوسیده، نشانه عفونت قارچی است. چنین عفونتی به علت آبیاری بیش‌ازحد رخ می‌دهد. اگر چنین اتفاقی افتاده بود، اجازه دهید خاک کاملا خشک شود. سپس آبیاری را طوری انجام دهید که بین هر بار، سطح خاک کمی خشک شده باشد. البته برای درمان ریشه پوسیده، لازم است گیاه را از گلدان بیرون آورده، بخش‌های آسیب دیده ریشه را جدا کنید و آن را مجدد بکارید.
اگر شاهد شبکه‌های تاری یا مایعات چسبنده بر سطح برگ‌ها بودید، یک آفت به شامادورا حمله کرده است. باید نوع آن را شناسایی کرده و برای حذف آن سراغ سم مناسب بروید، به‌این‌منظور کافی است به یک مرکز فروش گل و گیاه رفته و مشکل را با متخصصین مرکز مطرح کنید تا سم یا داروی موردنیاز گیاه را به شما بدهند.
گفتنی است اگر حشره قابل دیدن بود می‌توانید آن را با دست بردارید.

آفات آلوده کننده نخل شامادورا

مثل بسیاری از گیاهان خانگی، بزرگترین آفتی که در طول نگهداری از نخل شامادورا آن را تهدید می‌کند شپشک و کنه تارعنکبوتی است. یکی از دلایلی که باعث ایجاد آفت در این گیاه می‌شود، قرار گرفتن گیاه در محیطی خشک و بیش‌ازحد گرم، در زمستان است. خوشبختانه تشخیص هر دوی این آفت‌ها بسیار آسان است و شما می‌توانید قبل از اینکه تمام گیاه شما از این آفت‌های مزاحم آسیب ببیند با آن‌ها مبارزه کنید.

1. آفت کنه تار‌عنکبوتی

این آفت کوچک برگ‌های نخل شامادورا را با چیزی شبیه به تار عنکبوت می‌پوشاند. این موجودات مزاحم شیره برگ را می‌نوشند و اگر زود اقدام نکنید برگ‌های گیاه‌تان بی رنگ شده و در بدترین حالت گیاه‌تان از بین خواهد رفت.
کنه‌های تارعنکبوتی از رطوبت بیزارند پس بهتر است محیط اطراف گیاه را مرطوب نگه دارید و روی برگ‌های آن آب اسپری کنید. ضمن اینکه پوشاندن گیاه با یک پلاستیک شفاف نیز، به از بین بردن آفت کمک می‌کند.

2. آفت شپشک آردی

این موجودات ریز به‌صورت گروهی به برگ‌های گیاه یا به محل اتصال برگ به ساقه می‌چسبند و مثل کنه‌های تار عنکبوتی شیره برگ را می‌نوشند تا برگ‌ها بی رنگ شوند. درصورت حمله این آفت به گیاه شما، هر چقدر نخل شامادورای شما کوچک‌تر باشد آسیب بیشتری خواهد دید.

- روش مبارزه با آفات آلوده کننده گیاه

برای اینکه بتوانید به‌طور کامل آفت‌ها را از بین ببرید و طول دوره درمان گیاه شما طولانی نشود. همچنین شانس ازبین نرفتن نخل‌تان بالا باشد. خیلی زود برای دفع آفت‌ها اقدام کرده و زمانی که آلودگی کم است، برگ‌های گیاه را با یک دستمال نرم و تمیز پاک کنید و سپس با صابون‌های مخصوص همین کار، برگ‌ها را بشورید.

پاسخ به سوالات متداول درباره نخل شامادورا

1. چرا برگ‌های این گیاه قهوه‌ای می‌شود؟

دلایلی زیادی برای این اتفاق وجود دارد؛ مثلا زمانی که برگ‌های گیاه به‌صورت طبیعی پیر شده‌اند و قرار است بمیرند از لبه قهوه‌ای رنگ شده و روند قهوه‌ای شدن برگ‌ها تا محل اتصال برگ به ساقه ادامه دارد. اگر برای گیاه شما چنین اتفاقی افتاد، نگران نباشید این یک اتفاق طبیعی است. دلیل دیگری که ممکن است باعث قهوه‌ای شدن برگ‌ها شود آب دادن بیش‌ازحد یا تجمع بیش‌ازحد نمک در خاک به‌خاطر کوددهی است. اگر مشکل از آب‌دهی نیست و کود دادن باعث تجمع نمک در خاک گیاه شده کافی است مثل آنچه دربخش کوددهی به نخل شامادورا گفتیم، خاک گیاه را با آب شیرین بشویید و اجازه دهید خشک شود. اگر متوجه شدید مشکل از کود دادن نیست و فقط خاک بیش‌ازحد خیس است، آب دادن را متوقف کنید تا خاک کاملا خشک شود. اگر خاک بیش‌ازحد سنگین است گیاه را دوباره در خاکی سبک تر و با زهکشی بهتر بکارید. موقع تعویض خاک بهتر است ریشه‌ها را چک کنید تا ببینید پوسیده یا لزج شده‌اند یا خیر، اگر اینطور بود با ابزاری استریل شده ریشه‌های خراب را به‌آرامی و احتیاط قطع کنید.

2. برگ‌های شامادورا به چه دلیل زرد می‌شود؟

در طول نگهداری از نخل شامادورا وجود برگ‌های زرد در گیاه می‌تواند نشانه کم‌آبی باشد. این درست است که گیاه خاک خیس را دوست ندارد، اما به‌معنای خشکی بیش‌از‌حد گیاه هم نیست، بلکه گیاه باید آب کافی را جذب کند. بنابراین خاک گیاه را مرتبا چک کرده و اگر متوجه شدید، چند سانتی‌متر بالایی خاک خشک مجددا گیاه را آبیاری کنید. آبیاری را باید تا جایی ادامه دهید که آب از زیر گلدان خارج شود، سپس آب اضافه که زیرگلدانی جمع می‌شود را نیز دور بریزید. گاهی اوقات هم برگ‌های شامادورا به‌علت کافی نبودن عناصر ضروری برای رشد، تغییر رنگ می‌دهند. عناصری مثل نیتروژن، منیزیم و منگنز که برای رشد گیاه بسیار حیاتی هستند. در صورتی که متوجه چنین مشکلی شدید، کافی است با یک کود مناسب، عناصر ضروری را تامین کنید.

3. آیا این گیاه قادر به گلدهی است؟

بله، منتها نخل شامادورایی که بیرون از خانه کاشته شده باشد، البته نخل شامادورا آپارتمانی نیز می‌تواند گل‌های زرد رنگ زیبایی تولید کند، اما باید به‌قدر کافی بالغ شده و به‌میزان کافی نور خورشید را دریافت کند. گل‌های شامادورا بسیار ریز هستند، طوری که انگار برگ‌ها با رنگ زرد اسپری شده‌اند و خبری از حجم گل‌برگ نیست! بسته به نوع خاص شامادورای شما، ممکن است در تمام سال هم این گل‌ها را داشته باشید.این گل‌های زرد رنگ، پس از سپری کردن مدتی از عمر خود ضعیف شده و می‌ریزند.

4. دلیل کمرنگ شدن برگ‌های نخل شامادورا چیست؟

برگ‌های قدیمی، بالاخره از بین خواهند رفت، اما قبل از اینکه کاملا قهوه‌ای شده و به نابودی نزدیک شوند، گیاه تمام بخش‌های مفید درون برگ‌ها را خالی می‌کند و آن‌ها را به سایر نقاط گیاه فرستاده یا به‌عنوان انرژی برای ساخت برگ‌های جدید، ذخیره می‌کند، به‌همین‌علت برگ‌ها کم‌رنگ می‌شوند و دیگر مثل روز اول سبز نیستند. این روند در بعضی از گیاهان بسیار سریع رخ می‌دهد، اما در نخل شامادورا ممکن است چندین هفته یا حتی چند ماه طول بکشد. تفاوت رنگ میان برگ‌های درگیر با برگ‌های جوان، قابل توجه است. اما خوششبختانه جای نگرانی نیست و این اتفاق کاملا طبیعی است، اما اگر رنگ برگ به زردی روی آورد، باید آن را به چشم دیگری ببینید و مشکل را پیگیری کنید.

5. چه موقع باید گلدان شامادورا را عوض کنیم؟

نخل‌ها از ایجاد شوک برای ریشه، خیلی استقبال نمی‌کنند. در واقع چون سیستم ریشه‌ای آنها ضعیف و حساس است. درنتیجه تغییر مداوم گلدان می‌تواند در دراز مدت آسیب مخربی بر گیاه داشته باشد. بااین‌حال شامادورای جوان باید تا زمان رسیدن به دوران بلوغ و ثبات، سالی یکبار تعویض گلدان را تجربه کند. زیرا سریع رشد می‌کند و به فضای بیشتری احتیاج خواهد داشت. در مورد شامادورای بالغ اما، باید زمانی گلدان را عوض کنید که خاک ضعیف شده باشد، به گونه‌ای که آبیاری گیاه را تحت تاثیر قرار دهد. یعنی هنگامی که خاک، به‌سرعت آب را عبور داده و دائما خشک باقی می‌ماند یا برعکس، مثل یک اسفنج عمل کرده و همیشه خیس و مرطوب است. این اتفاق‌ها هر 2 الی 3 سال یکبار برای شامادورا رخ می‌دهد.