درباره گل حنا و روش نگهداری آن چه می‎دانید؟

یکی از مناسب‎ترین گل‎های گلدانی که می‎توانید آن را برای نگهداری در خانه خود خریداری فرمایید، گل حنا است. گل‎های رنگارنگ و زیبای حنا بسیار جذاب هستند و می‌توانند منظره‎ای دیدنی را در خانه شما به وجود آورند. روش نگهداری از گل حنا نیز اصلا سخت نیست و با مطالعه مقاله زیر می‎توانید آن را به راحتی بیاموزید. پس در ادامه همراه ما باشید.

شناخت گل حنا

گل حنا گیاهی گل‌دار، زیبا و بومی جنوب شرق و شرق آفریقاست و اکثر گونه‌های آن جز گل های یکساله به‌شمار می‌روند. این گیاه اواخر قرن 19 میلادی از آفریقا به اروپا و سپس به سراسر جهان پخش شد. این روزها گل حنا جز یکی از محبوب‌ترین گل‎های آپارتمانی است که اتفاقا نگهداری آسانی نیز دارد. بنابراین اگر دنبال خرید گیاه گل دار برای خانه خود بوده و در نگهداری از گیاهان آپارتمانی تازه کار هستید، گل حنا انتخابی عالی برای شماست. برای نگهداری از آن نیز کافیست با این مطلب همراه شده، از صفر تا صد روش نگهداری گل حنا را یاد بگیرید.

ویژگی‎های اصلی گل

• نام علمی : Impatiens Walleriana
• بومی: شرق و جنوب شرق آفریقا
• خانواده: گل بی‌صبریان

شرایط نگهداری گل حنا

همانطور که گفتیم نگهداری از گل حنا کار ساده‌ای است و اگرچند نکته مهم را رعایت کنید می‌توانید این گیاه راه برای مدت‌ها پیش خود نگه دارید و از زیبایی آن لذت ببرید. فقط تنها سختی نگهداری از گل حنا در داخل خانه، تامین نور کافی برای آن است تا بتواند گل بدهد.

نور مناسب

گل حنا به نوری زیاد ولی غیرمستقیم نیاز دارد. نور مناسب باعث می‌شود تا گل حنا حتی در زمستان هم بتواند گل بدهد. همچنین نور مستقیم و شدید، مخصوصا در تابستان می‌تواند باعث سوختن برگ‌های آن و مرگ گیاه شود. در مقابل نور کم باعث می‌شود تا گیاه ضعیف شده و توانایی گل دادن خود را از دست بدهد.

روش صحیح آب‎دهی

گل حنا تقریبا به آبیاری زیادی نیاز دارد. سوئدی‌ها به این گل زیبا لقب تشنه را دادند؛ به‌طوری‌که خاک این گیاه باید همیشه مرطوب باشد، اما این موضوع را با خاک خیس و غرقاب اشتباه نگیرید، چراکه خاک بیش‌ازحد خیس یا خاک خشک می‌تواند این گیاه را آزار دهد. درنتیجه در طول نگهداری از گل حنا برای اینکه نیازهای آبی آن را به‌خوبی برطرف کنید، همیشه خاک آن را چک کرده و نگذارید رطوبت خاک آن از دست برود.

روش کود دادن به گل

گل حنا نیازی به کوددهی زیاد ندارد، اما اگر دوست دارید به آن کود بدهید باید درنظر داشته باشید که این گیاه در طول فصل رشد خود (بهار و تابستان) هر دو هفته یک بار می‌تواند کود محلول در آب دریافت کند. به‌این‌منظور یک کود استاندارد و متوازن انتخابی خوب است. ضمن اینکه باید توجه داشته باشید کوددهی زیاد می‌تواند باعث تجمع نمک در خاک گیاه و نتیجه سوختن ریشه‌های گل حنا شود.

بهترین ترکیب خاک برای حنا

گل حنا در مورد خاک خیلی سخت‌گیر نیست و تنها چیزی که این گیاه را خوشحال می‌کند زهکشی مناسب خاک است، به‌طوری‌که خاک گل شما باید سبک باشد و بتواند آب را به‌راحتی تخلیه کند. اگر خاکی سنگین و با زهکشی نامناسب داشته باشید، آب به‌راحتی تخلیه نمی‌شود و در نتیجه ریشه‌های گیاه می‌پوسد. همچنین خاک سنگین باعث می‌شود تا گردش هوای کافی در اطراف ریشه نباشد و در نتیجه این مسئله گیاه دچار بیماری شود.

روش عوض کردن گلدان گل

گل حنا معمولا به تعویض گلدان نیاز پیدا نمی‌کند، اما اگر احساس کردید که ریشه گل حنا بزرگ شده و گلدان قدیمی برای آن کوچک‌ شده می‌توانید در بهار که بهترین فصل برای تعویض گلدان گل است، گلدان را عوض کنید. برای این کار کافی است گلدانی مناسب با یک سایز بزرگ‌تر انتخاب کنید. فقط تنها چیزی که باید توجه کنید این است که در هنگام جابه‌جایی مراقب ریشه‌های گیاه باشید تا دچار آسیب نشوند.

دما و رطوبت مناسب محیط نگهداری

گل حنا می‌تواند در دمای معمول اتاق و رطوبت متوسط به‌خوبی زندگی کند. دمایی بین 18 الی 23 درجه سانتی‌گراد برای این گیاه کافی است، اما اگر دمای محیط به زیر 15 رسیده یا بالای 25 سانتی‌گراد برود و گیاه برای طولانی مدت در این دما باشد، گیاه آسیب می‌بیند. ضمن اینکه نزدیک بودن گل حنا به وسائل گرمایشی که رطوبت محیط را از بین می‌برند نیز باعث آسیب دیدن آن می‌شود.
در مورد نگهداری از گل حنا درنظر داشته باشید که برگ‌های این گیاه نسبت به دمای زیاد هوا حساس هستند. ازاین‌رو اگر گیاهتان در چنین شرایطی قرار گرفت بهتر است با اسپری برگ‌های آن را آب پاشی کنید. ضمن اینکه باید مراقب باشید که تا جای ممکن روی گل‌ها آب نپاشید.

روش هرس کردن گل

برای شکل دادن و کنترل رشد گل حنا بهتر است آن را هرس کنید و این کار آسیبی به گل حنا نمی‌زند. به‌این‌منظور بهتر است این کار را در بهار انجام دهید. همچنین بهتر است گل‌هایی که پژمرده یا مرده‌اند را نیز از روی گیاه هرس کنید تا انرژی گیاه صرف این گل‌ها نشده و ضمن رشد بهتر، در صورتی که شرایط فراهم باید حتی گل جدید نیز بدهد.

روش تکثیر کردن گل حنا

گل حنا را می‌توانید از طریق کاشت بذر یا قلمه زدن به‌راحتی تکثیر کنید، اما بهترین روش برای تکثیر این گیاه که با موفقیت بیشتری نیز همراه است، قلمه زدن است. البته که کاشت بذر نیز روشی مناسب است و معمولا زمان بیشتری را طلب می‌کند.

1. کاشت بذر گل

در طول نگهداری از گل حنا برای تکثیر آن از روش کاشت بذر، ابتدا بذرهای آن را از بازار تهیه کرده یا از کپسول‌های گیاه بذرها را استخراج کنید. برای استخراج بذرها باید بدانید که این گیاه بذرهایی را درون کپسول‌های یک الی دو سانتی‌متر رشد می‌دهد. این کپسول‌ها زمانی که بالغ می‌شود می‌ترکند و بذر‌ها را به اطراف پخش می‌کنند. وقتی بذرها پخش شدند، می‌توانید بذرها را برداشته و سپس برای تکثیر گل حنا، گلدانی جدید با خاکی تازه تهیه کنید. منتها باید درنظر داشته باشید که به‌این‌صورت گیاه به شکل طبیعی رشد کرده و زیاد می‌شود، بنابراین اگر دوست دارید رشد گل شما کنترل شده باشد، بهترین راه آن است که این کپسول‌ها را قبل از بالغ شدن با دست از روی گیاه بچینید. سپس آن‌ها را در ظرفی در باز، در ارتفاع و در مکانی خشک و گرم قرار دهید تا بتوانند بالغ شوند و در همان ظرف، بذرهای خود را پخش کنند.
در مرحله بعد بذرها را روی سطح خاک قرار دهید به‌صورتی‌که خاک روی آن‌ها را نپوشاند. سپس خاک را مرطوب کنید و منتظر جوانه زدن بذرها باشید. بذرهای این گیاه به سرعت جوانه می‌زنند و می‌توانید با مراقبت از آن به‌راحتی گیاهی جدید داشته باشید.

2. قلمه زدن گل

برای قلمه زدن گل حنا از روش قلمه زدن باید در پاییز اقدام کنید. این کار باعث می‌شود تا در بهار گیاه شما کاملا بالغ شده باشد. به‌این‌منظور کافی است یک ساقه 10 الی 15 سانتی‌متری سالم را از روی گیاه بچینید. سپس برگ‌های یک سوم پایینی آن را هرس کنید و آن را درون یک گلدان با خاکی تازه قرار دهید. گلدان را در محلی نورگیر قرار دهید که آفتاب صبحگاه و عصرگاه به آن برسد و خاک آن را نیز همواره مرطوب (نه خیس) نگه دارید. در طول شکل‌گیری ریشه‌های قلمه‌ها و تثبیت آن در خاک بهتر است گلدان را با پلاستیک بپوشانید تا گرما و رطوبت زیادی برای قلمه جوان تامین شود.
در نهایت اگر آبیاری درستی داشته باشید و رطوبت و گرمای کافی را تامین کنید بعد از 3 الی 4 هفته قلمه شما ریشه می‌دهد و رشد خود را آغاز می‌کند. در این زمان دیگر می‌توانید پلاستیک را از روی گیاه حذف کنید و مثل یک گیاه بالغ از گل حنای خود نگهداری کنید.

آفات آلوده کننده گل حنا

گل حنا معمولا در برابر آفات مقاوم است و این حشرات علاقه خاصی به این گیاه ندارند، اما در هر صورت ممکن است به‌دلیل شرایط نامناسب نگهداری مثل آبیاری زیاد، برخی آفات به این گیاه جذب شوند، این آفات به شرح زیراند:

- آفت شته

یکی از معمول‌ترین آفاتی که صاحبان گیاهان خانگی با آن دست و پنجه نرم می‌کنند شته‌ها هستند. این حشرات چند میلی‌متری معمولا زیر برگ‌های گیاه جا خوش می‌کنند و با چشم غیرمسلح نیز قابل دیدن هستند. برای خلاصی از دست این حشرات باید با کمک یک پارچه تمیز آن‌ها را از روی گیاه تمیز کنید. ضمن اینکه می‌توانید از روغن نیم و یا آفت‌کش‌های مناسب نیز استفاده کنید.

- آفت کنه قرمز

اگر گل حنای شما برای طولانی مدت در معرض هوای گرم و خشک قرار بگیرد برای کنه‌های قرمز جذاب می‌شود. این حشرات بسیار کوچک هستند و شاید مجبور شوید با ذره بین آن‌ها را پیدا کنید، بااین‌حال نشانه‌هایی وجود دارد که می‌توانید حضور آن‌ها را تشخیص دهید؛ به‌این‌شکل که ابتدا چیزی شبیه به تار عنکبوت روی برگ‌ها تشکیل می‌شود. سپس لکه‌هایی کوچک و روشن روی برگ‌ها ایجاد می‌شود. دست آخر نیز برگ‌ها زرد و در نهایت قهوه‌ای می‌شوند. برای از بین بردن این حشرات در ابتدا باید برگ‌های گیاه را با اسپری آب گرم بشورید. سپس با کمک یک اسپری صنعتی محافظت از گیاه، آن را تقویت کنید تا این حشرات دوباره به سراغ آن نیایند.

بیماری‌های احتمالی گل

در طول نگهداری از گل حنا بیشتر بیماری‌هایی که این گیاه درگیر آن می‌شود به‌خاطر زهکشی نامناسب خاک یا آبیاری بیش‌ازحد است، به‌طوری‌که خاک به شدت خیس می‌تواند محل مناسبی برای تشکیل بیماری‌های قارچی شود و متاسفانه اگر گل حنا شما دچار بیماری‌های قارچی شود دیگر قابل نجات دادن نیست. دراین‌صورت بهتر است گیاهی که دچار بیماری شده به همراه خاکش دور ریخته شده و گیاه جدیدی نیز در خاک گل حنا بیمار کاشته نشود، مگر اینکه خاک عوض شود.

از آنجا که پیشگیری بهتر از درمان است، با انجام اقدامات زیر می‌توانید جلوی آلوده شده گیاه خود را از قبل بگیرید:

• گیاهان جوان را نزدیک یکدیگر بکارید.
• مراقب آبیاری بیش‌ازحد و غرقاب شدن گیاه باشید و فقط زمانی به گیاه آب بدهید که سطح بالایی خاک خشک شده باشد.
• خاک گیاه نباید بیش‌ازحد متراکم و سخت باشد، چراکه باعث آسیب رسیدن به گیاه خواهد شد. در عوض خاک متخلخل و سبک کمک می‌کند تا هوا در داخل خاک درجریان باشد و به گیاه آسیب نرسد.

در زمستان چگونه از گل حنا نگهداری کنیم؟

اگر می‌خواهید از گل حنا در بیرون از خانه نگهداری کنید باید بدانید که این گیاع معمولا به‌عنوان گیاهی یک‌ساله نگهداری می‌شود. بااین‌حال اگر علاقه دارید که گیاه خود را برای سال بعد هم زنده نگه دارید، خبر خوب این است که این کار امکان‌پذیر است و راز آن یادگیری روش نگهداری از گل حنا در زمستان است. به‌این‌منظور اگر گیاه خود را بیرون از خانه نگه می‌دارید باید زمانی که دمای محیط بیرون به زیر 10 درجه سانتی‌گراد رسید آن را به داخل منتقل کنید. درواقع اگر گیاه شما در باغچه کاشته شده باشد باید آن را به گلدان منتقل کنید. ضمن اینکه اگر گل شما در بالکن یا ایوان است نیز باید آن به درون خانه بیاورید.
گل حنا در طول زمستان نیاز به محلی نور گیر دارد و دمای هوا نیز محل نگهداری از آن نیز باید مطابق آنچه گفتیم باشد. همین که دمای محیط بالای ده درجه سانتی‌گراد و زیر 25 درجه باشد کافیست. به‌عنوان نکته آخر در مورد نگهداری از گل حنا در زمستان نیز گفتنی است که در طول زمستان از کوددهی به گل خودداری کنید، زیرا گیاه در حال استراحت است.

پاسخ به سوالات رایج درباره گل حنا

1. دلیل گل ندادن گل حنا چیست؟

یکی از مهم‌ترین دلایل گل ندادن گل حنا عدم تامین نور کافی برای آن است. زمانی که گیاه نور مورد نیاز خود را دریافت نکند نمی‌تواند انرژی لازم برای گل دادن را داشته و در نتیجه تمرکز خود را روی رشد برگ‌هایش می‌گذارد تا انرژی بیشتری جذب کند. همچنین دلایلی مثل دمای پایین هوا یا تعویض زود هنگام گلدان نیز می‌تواند گل‌دهی گیاه را تحت تاثیر قرار دهد.

2. علت پژمرده شدن برگ‌های گل چیست؟

مهم‌ترین دلیل این اتفاق آبیاری کم است. اگر گیاه آب کمی دریافت کند نمی‌تواند انرژی لازم برای حفظ برگ‌هایش را داشته باشد، چراکه برگ‌های این گیاه برای سرزنده بودن نیاز به آب زیاد دارند تا آبدار و شاداب بمانند. همچنین گفتنی است که در صورتی که این اتفاق طولانی شود برگ‌های گیاه شروع به ریزش می‌کند.

3. آیا حنا، گلی سمی است؟

این گیاه برای حیوانات خانگی یا انسان‌ها سمی نیست و در صورتی که توسط انسان یا حیوان خانگی خورده شود مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند. البته این گیاه مزه تلخی دارد و ممکن است در صورت زیاد خورده شدن باعث ایجاد دل درد یا اشکال در سیستم گوارشی شود.

4. بهترین کود برای گل حنا کدام است؟

گل حنا به کودی متعادل و متوازن نیاز دارد. به‌عنوان‌مثال کودی با نسبت10-10-10  برای این گیاه عالی است. اگر قصد کوددهی به گل حنا را دارید، بهترین زمان برای کود دادن به آن در بهار و تابستان است که گیاه در فصل رویش خود قرار دارد. در مورد کوددهی به گل حنا همچنین باید درنظر داشته باشید که هیچ‌گاه در زمستان به آن کود ندهید، زیرا گیاه در زمستان در حال استراحت است.

همه اطلاعات لازم درباره روش‌های تکثیر کردن گیاهان آپارتمانی

اگر دوست دارید از تعداد زیادی گیاه در خانه خود نگهداری کنید اما بودجه کافی برای خرید گیاهان آپارتمانی جدید ندارید، می‎توانید با تکثیر کردن گیاهان آپارتمانی اطرافیانتان، این کار را انجام دهید. البته خودتان نیز می‎توانید با استفاده از روش‌های مختلف تکثیر کردن گیاهان آپارتمانی، گیاهان خود را تکثیر کرده و به دوستان و خانواده‌تان هدیه دهید. حال با توجه به مطالب ذکر شده، اگر دوست دارید با روش‌های تکثیر کردن گیاهان به خوبی آشنا شوید، در ادامه این مطلب همراه ما همراه ما باشید.

مقدمه

قیمت بالای گیاهان آپارتمانی مهم‌ترین چیزی است که شما را از خرید گیاهان آپارتمانی به تعداد زیاد منصرف کرده و باعث می‌شود موقع رفتن به بازار یا خرید آنلاین گل و گیاه تعداد خیلی کمی گل و گیاه بخرید. در نتیجه اگر عاشق گل و گیاه باشید، احتمالا این خرید چندان به دلتان نخواهد نشست؛ چراکه قطعا دوست دارید آنقدر گل و گیاه بخرید که جای‌جای خانه‌تان را پر کند؛ اما راه حل چیست؟ تکثیر گیاهان آپارتمانی؛ با تکثیر گیاهان آپارتمانی خود می‌توانید بر تعداد آن‌ها اضافه کرده و طبق انتظارتان جای‌جای منزل‌تان را از گل و گیاه پر کنید. به‌این‌منظور ما در این مطلب محتوایی جامع درباره تکثیر گیاهان آپارتمانی برایتان آماده کرده‌ایم تا به کمک آن همه آنچه درباره تکثیر گیاهان آپارتمانی و روش های آن باید بدانید را یاد گرفته و از این پس به‌سادگی گیاهان خود را تکثیر کنید. پس با این مطلب همراه شده و این آموزش جامع را از دست ندهید.

تکثیر کردن گیاه به چه معناست؟
تکثیر گیاه به‌معنای ازدیاد آن به روش غیر جنسی است. این کار اغلب موفقیت‌آمیز و بسیار سریع است، زیرا شما مجبور نیستید یک گیاه را از مرحله بذر تا بالغ شده پرورش بدهید.
یکی از نکات هیجان‌انگیز درمورد گیاهان این است که هر سلول آن‌ها می‌تواند عملکرد و ظاهر خود را کپی کند و شما با جدا کردن یک شاخه یا برگ از یک گیاه و فراهم کردن شرایط مناسب می‌توانید یک گیاه کامل و جدید داشته باشید.
بدیهی است که تکثیر گیاهان آپارتمانی همیشه موفقیت‌آمیز نخواهد بود، اما با حوصله و آزمون و خطا می‌توانید درصد موفقیت در اینکار را بالا ببرید. با تکثیر گیاه مورد علاقه‌تان می‌توانید آن را برای همیشه پیش خود نگه دارید، زیرا با روش‌های تکثیر در واقع همان گیاه خودتان را کپی کرده‌اید. ضمن اینکه می‌توانید گیاه مورد علاقه‌تان را به کسانی که دوست‌شان دارید نیز هدیه بدهید.

قوانین کلی تکثیر کردن گیاهان آپارتمانی

چند قانون کلی و اساسی وجود دارد که برای تکثیر هر گیاهی صدق می‌کند و باید آن‌ها را مد نظر داشته باشید، این اصول به شرح زیراند:

• قلمه‌ها و گیاهان جوان نسبت به گیاهان بالغ نیاز به توجه و مراقبت بیشتری دارند.
• هر گونه غفلت مثل خشک شدن یا خیس شدن بیش‌ازحد خاک باعث می‌شود گیاه جوان شما به‌راحتی از بین برود.
• اگر ریشه‌دهی در خاک است از خاک مناسب و اگر ریشه‌دهی در آب است از آب بدون کلر و املاح معدنی استفاده کنید.
• استفاده از هورمون رشد برای ریشه دهی و تکثیر گزینه مناسبی است، چراکه شانس موفقیت شما را افزایش می‌دهد، اما ضروی نیست.
• در طول فرایند تکثیر تمام ابزار مورد استفاده شامل چاقو، قیچی، گلدان و… باید تمیز و استریل باشد.
• هیچوقت انتظار موفقیت صد در صد نداشته باشید؛ از سوی دیگر هیچوقت بعد از یک شکست سرخورده و پشیمان نشوید؛ اگر شکست خوردید فقط ادامه بدهید و از ادامه دادن دست نکشید تا به موفقیت برسید. این اصل طلایی هم فراموش نکنید که گیاهان دوست دارند تکثیر شوند و اینطور نیست که شما گیاه را مجبور به کاری کنید که به آن علاقه ندارد. تمام گیاهان دوست دارند تکثیر شوند و DNA خود را در نسل‌های بعدی حفظ کنند.

ریشه‌دهی گیاهان درون خاک بهتر است یا آب؟

ریشه دهی یکی از مراحل اساسی در تکثیر گیاهان خانگی ریشه دهی آن‌هاست. هر قلمه یا گیاه جوانی نیاز به ریشه دارد تا بتواند به تنهایی و مستقل زندگی کند. از آنجایی که این قلمه‌ها یا گیاه‌های جوان در ابتدا ریشه‌ای ندارند باید برای آن‌ها شرایط مناسب را مهیا کرد تا بتوانند ریشه بدهند. برای این کار می‌توان گیاه را هم در خاکی تازه کاشت و هم در ظرفی پر از آب تمیز که هر چند روز آن را عوض می‌کنید.
اما بهترین روش کدام است؟ به طور کلی روش ریشه‌دهی در خاک باعث کاهش مراحل تکثیر می‌شود، چراکه مثل ریشه دهی در آب بعد از ریشه دهی نیازی به انتقال قلمه به خاک نیست، اما باید در نظر داشته باشید که ریشه دهی در خاک نیاز به مراقبت بیشتری داشته و باید مراقب باشید خاک بیش از حد خشک یا خیس نشود.
از سوی دیگر بعضی گیاهان برای ریشه دادن در آب مناسب نیستند و حتما باید در خاک ریشه بدهند. همچنین اگر گیاه جوان خود را ابتدا در آب نگهداری کردید باید پس از ظاهر شدن ریشه‌ها آن را به خاک منتقل کنید که کاری حساس است و ممکن است به ریشه‌های شکننده آن آسیب بزنید.
در مجموع هر دوی این روش‌ها مزیت‌ها و معایب خودشان را دارند و شما باید با توجه به گیاه و موقعیتی که دارید روش مناسب را انتخاب کنید همچنین می‌توانید هر دوی این روش‌ها را به موازات همدیگر و همزمان انجام دهید تا ببینید در کدام موفق‌تر هستید. در ادامه در مورد روش ریشه زایی در آب و خاک برای تکثیر گیاهان خانگی خواهیم گفت.

1. ریشه‌دهی در آب

ریشه‌گیری در آب با سرعت بیشتری انجام می‌شود و نیاز به هزینه خاصی ندارد و از این جهت برای کسانی که دسترسی به خاک یا گلدان ندارند عالی است.
تکثیر در آب برای افراد تازه‌کار و کسانی که تجربه زیادی در تکثیر گیاهان ندارند بسیار مناسب است. همچنین این فرصت وجود دارد که ریشه زدن گیاه خود را به صورت زنده تماشا کنید و از آن لذت ببرید.
برای این روش باید یک قیچی تیز و استریل شده به همراه یک تنگ یا لیوان آب تمیز مهیا کنید. با قیچی یک ساقه ده الی پانزده سانتی را ببرید، سعی کنید این کار را از زیر گره برگ انجام دهید و سپس برگ‌های نیمه پایینی ساقه را از آن جدا کنید.
قلمه جدا شده را در ظرف آب قرار دهید و آن را به محلی نورگیر با نور غیرمستقیم منتقل کنید و آب را هر دو هفته یک‌بار تعویض کنید تا ریشه‌های جدید در ساقه جوانه زده و رشد کنند. زمانی که ریشه‌ها به اندازه مناسبی رسیدند می‌توانید گیاه را به گلدان منتقل کنید.

2. ریشه‌دهی در خاک

قلمه‌ها را مستقیم در خاک قرار دهید. با توجه به اندازه شاخه‌ای که بریده‌اید آن را حدود 3 الی 5 سانتی‌متر در خاک قرار دهید، اطراف آن را محکم کنید و سپس خاک را آبیاری کنید. یادتان باشد که هیچ‌گاه نباید اجازه بدهید که خاک گلدان خشک شود؛ چراکه قلمه‌ها هنوز ریشه ندارند و باید برای آن‌ها رطوبت زیادی را تامین کنید. به‌این‌منظور یک محفظه پلاستیکی دورتادور گلدان می‌تواند کمک زیادی برای تامین رطوبت بکند، فقط باید مواظب باشید که این محفظه پلاستیکی با برگ‌ها تماس پیدا نکند و هیچ‌گاه در معرض آفتاب مستقیم قرار نگیرد.

اقدامات لازم برای تکثیر کردن گیاهان آپارتمانی

خوشبختانه برای تکثیر گیاهان خانگی خود نیاز به ابزار پیچیده و خاصی ندارید و تقریبا همه آن‌ها را می‌توانید در منزل خود پیدا کنید. به‌این‌منظور تمام چیزی که شما نیاز دارید یک قیچی تیز و یک گلدان خاک (برای روش ریشه‌دهی در خاک) است، ضمن اینکه باید همه وسایل‌تان نیز استریل شده باشد.
می‌توانید برای نتیجه بخشی بیشتر هورمون رشد و تشک گرمایشی نیز تهیه کنید. اگر فقط قصد تکثیر یک‌باره گیاهی را دارید خریدن این وسایل اضافی کاری اشتباه است، اما اگر می‌خواهید به صورت حرفه‌ای و مداوم گیاهان خود را تکثیر کنید این ابزار کمک زیادی به شما می‌کند و نتیجه هزینه‌ای را که کرده‌اید در طول زمان خواهید دید. در ادامه در مورد گلدان مناسب و استریل وسایل بیشتر برایتان خواهیم گفت.

1. انتخاب گلدان مناسب

گلدانی پلاستیکی با عرض 15 الی 20 سانت که با خاک مناسب پر شده باشد برای اکثر قلمه‌ها مناسب است. بهتر است گلدان را درون پلاستیک قرار دهید و آن را بپوشانید تا رطوبت زیادی ایجاد شود، این کار به ریشه‌زایی قلمه کمک به‌سزایی می‌کند. هیچ‌گاه گلدان را در معرض نور مستقیم خورشید قرار ندهید. برای خاک گلدان می‌توانید از شن درشت و تمیز استفاده کنید و یا ترکیبی از شن و پیت ماس را انتخاب کنید. ترکیب مساوی از پیت ماس و پرلیت نیز بسیار عالی است. ورمیکولیت نیز ماده‌ای موثر و سبک است که می‌تواند آب را درون خود ذخیره کند و به ریشه‌دهی گیاه کمک کند.

2. تمیز و استریل کردن وسایل و ابزار مورد استفاده

گلدان آب یا هر ابزاری که برای تکثیر گیاه استفاده می‌کنید باید کاملا تمیز و استریل شده باشد. به‌این‌منظور باید ابزارها و وسایل خود را با الکل یا شوینده‌های خانگی کاملا تمیز کنید و اگر امکان شستشوی آن‌ها نیست باید سعی کنید آن‌ها را برای 20 الی 30 دقیقه در دمای 65 الی 90 درجه گرما بدهید.

انواع روش‌های تکثیر کردن گیاهان

حال که با قوانین کلی، انواع روش نگهداری و ابزار مناسب برای تکثیر گیاهان خانگی آشنا شدید. نوبت به معرفی روش های تکثیر درست گیاهان آپارتمانی می‌رسد. در این باره باید درنظر داشته باشید گیاهان مختلف با روش‌های مختلفی تکثیر می‌شوند؛ به‌طوری‌که گاهی ممکن است یک گیاه را بتوانید با چند روش تکثیر کرده و گاهی نیز ممکن است تنها یک روش برای آن مناسب باشد؛

- اما روش‌های مختلف تکثیر گیاهان خانگی عبارتند از:

1. روش کاشت پا‎گیاه

برخی از گیاهان در کنار ساقه اصلی گیاه کوچک‌تری را رشد می‌دهند که به آن پاگیاه یا پاجوش می‌گویند. این پاگیاه تمام مشخصات گیاه مادر را دارد و تنها تفاوت آن اندازه کوچک‌تر نسبت به گیاه مادر است. درست انجام دادن تکثیر گیاهان آپارتمانی به این روش نیاز به دقت زیادی دارد؛ زیرا باید مراقب باشید که این گیاه کوچک به اندازه کافی ریشه داشته باشد، چون اگر ریشه‌های آن کم باشد این جوان تازه مستقل شده نمی‌تواند زنده بماند.
اگر قصد امتحان کردن این روش را دارید پاگیاهی را انتخاب کنید که چند ماهی را عمر کرده و به اندازه کافی بزرگ شده باشد. اگر پاگیاه گیاه شما کوچک است کمی به او مهلت بدهید تا بتواند به رشد خود ادامه دهد و بالغ‌تر شود. وقتی پاگیاه به اندازه کافی رشد کرد با استفاده از یک چاقوی تیز استریل شده آن را از گیاه مادر جدا کرده، به گلدانی جدید با خاک تازه منتقل کنید و بعد از انجام این اقدامات در نهایت از مثل گیاه مادر از او مراقبت کنید.

گیاهانی که می‎توان آن‌ها را با روش کاشت پا‎گیاه تکثیر کرد:

• تیلاندزیا
• آلوئه ورا
• آچوریا
• هاوورتیا
• پیله‌آی قاشقی
• تاج کمالی
• گلدان نقره‌ای

2. روش کاشت گیاهچه

برخی از گیاهان خانگی در انتهای ساقه روی برگ‌هایشان، گیاهچه‌هایی را تولید می‌کنند. این گیاهچه‌ها در واقع نسخه مینیاتوری همان گیاه بالغ هستند و زمانی که برگ‌ها و ریشه گیاه به اندازه کافی رشد کند می‌توانند به صورت مستقل زندگی کنند. تنها کاری که باید کرد این است که این گیاهچه‌ها را از روی برگ یا ساقه جدا کنید و آن‌‌ها را در یک گلدان با خاک مناسب بکارید. بعد از اینکار در ادامه وظیفه شما مراقبت کافی و آبیاری صحیح گیاه است تا بعد از چند هفته بتوانید شاهد رشد گیاهچه خود باشید.
در مورد گیاهچه‌ها یادتان باشد که گیاهچه‌ها به دو صورت رشد می‌کنند. برخی از آن‌ها می‌توانند روی همان برگ یا ساقه ریشه بدهند و برخی دیگر برای ریشه دادن نیاز به تماس با خاک دارند. برای تکثیر گیاهچه‌ها، اگر از قبل ریشه داده باشند باید به‌آرامی به‌طوری‌که ریشه‌ها آسیب نبینند آن‌ها را با ابزاری مثل موچین از گیاه اصلی جدا و به خاک منتقل کنید. بهتر است تمام گیاهچه‌ها را از روی گیاه اصلی جدا نکنید تا ظاهر آن خراب نشود.
اما در مورد گیاهچه‌هایی که برای ریشه دادن نیاز به خاک دارند یک گلدان کوچک‌تر در کنار گلدان اصلی قرار دهید و ساقه دارای گیاهچه را به روی آن خم کنید به طوری که گیاهچه با سطح خاک در تماس باشد. پس از مدتی این گیاهچه شروع به ریشه دادن کرده و می‌توانید آن را از گیاه اصلی جدا کنید.

گیاهان مناسب برای تکثیر به روش کاشت گیاهچه به شرح زیر‌اند:

• ارکیده شاپرکی
• پیله‌آی قاشقی
• گندمی

3. روش کاشت قلمه ساقه یا شاخه

بسیاری از گیاهان آپارتمانی را می‌توانید از طریق قلمه زدن ساقه یا شاخه آن‌ها تکثیر کنید. اگر می‌خواهید گیاهی را از این طریق تکثیر کنید باید ساقه‌ای بدون گل را در فصل بهار یا تابستان انتخاب کنید. بعد از انتخاب و برش ساقه باید بلافاصله بیشتر ساقه را درون خاک جدید قرار دهید، منتها درنظر داشته باشید که اگر قلمه خود را از خانواده کاکتوس‌ها یا ساکولنت‌ها گرفته‌اید باید اجازه دهید که این قلمه بین چند ساعت تا یک روز در بیرون از خاک استراحت کند تا قسمت بریده شده آن به اصطلاح پینه ببندد و خشک شود تا قلمه شما کارا و تکثیرتان موفقیت‌آمیز باشد.
در روش تکثیر گیاهان آپارتمانی با قلمه زدن ساقه یا شاخه باید ساقه‌ای را انتخاب کنید که قوی و سالم باشد. عموما ساقه‌ای 10 الی 15 سانتی‌متری کافی است و بهتر است برش را از زیر گره ساقه و محل اتصال برگ به ساقه انجام دهید. یادتان باشد که این برش را با یک قیچی تیز و تمیز انجام دهید تا ساقه له یا آلوده نشود. سپس برگ‌های قسمت پایینی ساقه را جدا کنید و مواظب باشید هیچ‌گاه قلمه بریده شده را روی میز یا محلی آلوده قرار ندهید، زیرا به شدت مستعد جذب آلودگی است.
قلمه زدن ساقه به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که شامل قلمه خشبی، قلمه نیمه خشبی، قلمه ساقه و قلمه علفی است:

- استفاده از قلمه چوب سخت (خشبی)

این نوع قلمه عموما از درختانی که در پاییز به خواب می‌روند مثل انگور، انار، توت و… گرفته می‌شود. در این روش قلمه باید در فصل زمستان و در فصل استراحت گیاه از آن گرفته شود و از چوب چند ساله درخت که سخت شده باشد استفاده می‌شود.

- استفاده از قلمه چوب نیمه سخت (نیمه خشبی)

قلمه چوب نیمه سخت معمولا برای درختان همیشه سبز یا برخی مرکبات انجام می‌شود. بهتر است این نوع قلمه در اواخر بهار یا اوایل تابستان گرفته شود. در این روش از شاخه‌هایی استفاده می‌شود که هنوز کاملا سخت و چوبی نشده‌اند.

- استفاده از قلمه چوب نرم

قلمه چوب نرم عموما برای گیاهانی مناسب است که در حال رشد هستند و هنوز شاخه‌های آن‌ها نرم و تازه است. برخی گیاهان مانند افرا یا ماگنولیا از این روش تکثیر می‌شوند. بهترین زمان برای جدا کردن قلمه‌ها به این روش در بهار و زمانی است که شاخه‌های جدید و در حال رشد وجود شروع به رویدن کرده‌اند.

- استفاده از قلمه علفی

این روش دقیقا روشی است که برای تکثیر گیاهان داخل خانه و آپارتمانی استفاده می‌شود. تقریبا تکثیر تمام گیاهان خانگی که به روش قلمه ساقه قابل تکثیر هستند از روش قلمه علفی انجام می‌شود. در این روش از ساقه‌های تازه و گوشتی گیاه قلمه‌ای گرفته می‌شود به‌صورتی که برگ‌هایی روی آن باقی بماند. نظر داشته باشید در بیشتر موارد ممکن است شیره‌ای از محل بریده شدن ساقه بیرون بزند که اگر خشک نشود باعث آلودگی خاک و خراب شدن قلمه می‌شود.

- روش نگهداری از ریشه‌های جدید گیاهی که به روش کاشت قلمه ساقه تکثیر شده است:

مدت زمانی که یک قلمه بتواند ریشه بدهد کاملا بستگی به نوع گیاه دارد. اگر قلمه‌ها را در خاک قرار داده‌اید می‌توانید با کنار زدن آرام خاک وضعیت ریشه‌ها را بررسی کنید. اگر ریشه‌ها به حدود 3 سانتی‌متر رسیده بودند بهتر است گیاه را به گلدان جدید منتقل کنید. سخت‌ترین بخش کار، انتقال گیاه از محیطی به‌شدت مرطوب که مناسب ریشه دادن بوده به محیطی خشک‌تر است. در نتیجه بهتر است در چند هفته اول پس از انتقال به‌صورت مداوم گیاه را بررسی کنید. پس از انتقال گیاه به گلدان جدید می‌توانید از یک کود محلول در آب برای تغذیه گیاه استفاده کنید و سپس ماهی یک بار کوددهی را تکرار کنید. بعد از اینکه گیاه رشد مناسبی پیدا کرد در بهار و تابستان هفته‌ای دوبار و در پاییز و زمستان ماهی یک بار کوددهی را ادامه دهید.

برخی از گیاهانی که می‌توان آن‌ها را به روش کاشت قلمه ساقه تکثیر کرد:

• بگونیا
• درخت اژدها
• درخت ساقه ذرتی
• سلمک
• پیرگیاه
• پوتوس
• یوکا

4. روش کاشت قلمه برگ

برخی گیاهان را می‌توانید از طریق قلمه زدن برگ‌ها تکثیر کنید. برای این‌کار کافی است با توجه به نوع گیاهی که دارید برگ‌های آن را با دست یا با قیچی استریل شده جدا کنید و اجازه دهید این برگ برای چند ساعت یا یک روز استراحت کند تا محل بریده شده خشک شده و باعث پوسیدگی نشود؛ دراین باره درنظر داشته باشید که برخی گیاهان مانند سانسوریا برگ‌های بزرگی دارند که می‌توانید آن را به چند برگ کوچک‌تر تقسیم کرده و از تمام آن‌ها به عنوان قلمه استفاده کنید.
اما بعد از آماده شدن برگ‌ها سمت بریده شده آن‌ها را به‌صورت ایستاده در خاک یا آب قرار دهید. سعی کنید اکثر قسمت‌های برگ بیرون از سطح آب یا خاک باشد تا دچار پوسیدگی نشود و بتواند فتوسنتز مورد نیازش را انجام دهد. همین که چند سانتی‌متر از برگ داخل آب یا خاک باشد و تکیه گاه لازم را داشته باشد و سقوط نکند کافی است.

گیاهانی که می‎توان آن‌ها را از طریق کاشت قلمه برگ تکثیر کرد:

• بنفشه آفریقایی
• بگونیا
• کاکتوس تعطیلات
• اچوریا
• گیاه یشم
• زبان مادرشوهر
• زامیفولیا

5. روش کاشتن بذر

تکثیر گیاهان خانگی از طریق بذر ارزان‌ترین روش برای این‌کار است، اما متاسفانه گیاهان آپارتمانی کمی هستند که بتوانید آن‌ها را از طریق بذر تکثیر کنید و بزرگترین مشکل این روش آن است که شما باید زمان زیادی را صرف رشد یک بذر کنید تا به جایی برسد که گیاه بالغ و دارای برگ یا گل شود؛ بااین‌حال کماکان این روش ارزش امتحان کردن را دارد و اگر گیاه فعلی شما بذر تولید کند چیزی برای از دست دادن یا هزینه کردن وجود ندارد و می‌توانید این روش را به‌راحتی تجربه کنید.
در این روش تکثیر گیاهان خانگی اگر گلخانه داشته باشید یک مزیت بزرگ دارید؛ چراکه برای کاشت بذرها باید خاکی تازه و دمایی متعادل را برای آن‌ها فراهم کنید و امکان فراهم کردن آن‌ها در گلخانه راحت‌تر است. بعد از فراهم کردن شرایط به محض اینکه بذرها جوانه زده و تبدیل به نهال شدند، باید مراقبت از آن‌ها را دوچندان کنید زیرا این نهال‌های جوان به‌شدت در معرض آسیب قرار داشته و شکننده هستند. در نهایت نیز مراقبت از نهال‌ها را ادامه داده و بزرگ شدن‌شان را تماشا کنید.

گیاهانی که می‎توان آن‎ها را به روش کاشتن بذر تکثیر کرد:

• ژربرا
• مرغ بهشتی
• داوودی
• نخل مرداب

6. روش خوابانیدن

یکی دیگر از روش‌های تکثیر گیاهان آپارتمانی خوابانیدن ساقه است. اکثر گیاهان رونده، گیاهانی که می‌خزند یا ساقه آن‌ها می‌تواند مستقلا ریشه بدهد را می‌توانید با روش خوابانیدن تکثیر کنید. مزیت این روش این است که ریسک بریدن قلمه را بسیار کاهش می‌دهد؛ اما نکته منفی آن فضایی است که اشغال می‌شود و در طول مدت ریشه‌زایی این فضا باید در اختیار گیاه باشد؛ بااین‌حال اگر فضای کافی داشته باشید، نکته منفی این روش چندان به چشم نخواهد آمد.
خوابانیدن را می‌توانید به دو طریق هوایی یا زمینی انجام دهید:

1. خوابانیدن به‎صورت زمینی

برای خوابانیدن ساقه در زمین باید یک ساقه سالم و قوی را انتخاب کنید و آن را با یک گیره یا سیم در گلدانی کوچک‌تر کنار گلدان اصلی درون خاک محکم کنید. سپس ادامه ساقه را از خاک بیرون آورده و رو به بالا نگه دارید. در ادامه نیز مطمئن شوید که قسمت میانی ساقه کاملا درون خاک فرو رفته باشد زیرا گیاه برای ریشه دادن نیاز به تماس با خاک دارد. گیاه مادر کماکان مواد غذایی مورد نیاز این ساقه را تامین می‌کند تا جایی که این ساقه ریشه‌های خودش را تشکیل بدهد و بتواند مواد مغذی را خودش تامین کند. در این مرحله شما رشد جدیدی را در گیاه جوان می‌بینید و می‌توانید آن را از گیاه مادر جدا کنید و یک گیاه جدید داشته باشید.

2. خوابانیدن به‎صورت هوایی

برای این کار کافی است تعدادی از برگ‌های ساقه را از روی آن جدا کنید، سپس در وسط محلی که برگ‌ها را جدا کرده‌اید با یک چاقوی تیز و استریل، حدود 1 الی 2 سانتی‌متر از پوست روی ساقه را بکنید یا یک خراش مورب و عمیق روی ساقه بیندازید. در نظر داشته باشید که نباید اجازه بدهید این خراش ترمیم شود بنابراین بهتر است در وسط آن یک تکه چوب مانند خلال دندان قرار دهید تا جلوی ترمیم شدن این خراش گرفته شود.
بعد از جدا کردن پوست ساقه یا خراش دادن آن باید مقداری خزه اسفاگنوم را خیس کنید و آب اضافه آن را بگیرید. سپس خزه‌ها را به دور قسمت پوست کنده یا خراش داده شده قرار دهید تا کاملا آن را بپوشاند و روی آن یک پلاستیک شفاف قرار دهید (پلاستیک شفاف کمک می‌کند که بتوانید ریشه زدن گیاه را ببینید)، سپس دو سر پلاستیک را به گونه‌ای سفت کنید که هوا یا رطوبت وارد آن نشده یا از آن خارج نشود.
بعد از حدود یک ماه یا بیشتر باید بتوانید ریشه‌ها را مشاهده کنید و در این زمان می‌توانید ساقه ریشه داده را از گیاه اصلی جدا کنید و به‌صورت مستقل بکارید. باید مواظب باشید که تمام توپ ریشه را با ساقه جدا کنید.

- روش نگهداری از ریشه‎های جدید گیاهی که به روش خوابانیدن تکثیر شده است:

ریشه‌های تشکیل شده در روش خوابانیدن برای تکثیر گیاهان آپارتمانی کماکان نسبت به اندازه گیاه ضعیف و کوچک خواهند بود و باید از آن‌ها مراقبت کنید. برای مراقبت از این ریشه‌های ضعیف بهتر است مدتی گیاه تازه جدا شده را با یک پلاستیک شفاف بسته‌بندی کنید تا رطوبت بالایی برای آن تامین شود و ریشه‌ها بتوانند رشد بیشتری داشته باشند تا قدرت تامین غذای گیاه را به‌دست آورند. بعد از مدتی درست وقتی که ریشه‌ها به اندازه کافی بزرگ شدند، نوبت به انتقال آن‌ها به خاک می‌رسد.

گیاهانی که می‌توانند از طریق خوابانیدن تکثیر شوند:

• سلمک
• پاپیتال
• پوتوس
• گندمی

7. روش تقسیم گیاه

برخی گیاهان خانگی می‌توانند به سرعت گسترده شوند و از عرض رشد کنند. این دسته از گیاهان خانگی را می‌توانید با روش تقسیم کوچک‌تر کرده و آن‌ها را تکثیر کنید.
تقسیم کردن یک گیاه کار آسانی است؛ کافی است گیاه را از گلدان خارج کنید و به‌آرامی آن را از ریشه به چند تکه تقسیم کنید. فراموش نکنید که هر بخش یا قسمت از گیاه تقسیم شده باید توپ ریشه خود را داشته باشد درغیراینصورت نمی‌تواند مواد مغذی مورد نیاز را جذب کند و خشک می‌شود. برای تکثیر از روش تقسیم گیاهان درون باغچه می‌توانید از بیلچه استفاده کنید، اما به‌هیچ‌وجه این کار را با گیاهان داخل خانه انجام ندهید زیرا آن‌ها ظریف‌تر هستند؛ در نتیجه بهتر است این کار را با دست یا یک چاقوی تیز استریل شده انجام دهید.

گیاهانی که می‎توان آن‎ها را از طریق روش تقسیم تکثیر کرد:

• عبایی
• سرخس برگ شمشیری
• کالاتیا
• چمچه‌ای
• کوزه‌ای
• شبدر بنفش
• زبان مادرشوهر
• گندمی

سوالات رایج درباره تکثیر کردن گیاهان آپارتمانی

1. روش قلمه گرفتن از گیاهان چگونه است؟

برای تکثیر گیاهان خانگی از طریقه قلمه باید شاخه یا ساقه‌ای را انتخاب کنید که جوان و سالم و بدون لکه یا تغییر رنگ باشد. سپس باید قلمه را از گیاه جدا کنید. برای بریدن قلمه از زیر گره ساقه یا برگ اقدام کنید. سپس برگ‌های نیمه پایینی ساقه را از روی آن جدا کنید تا بتواند درون خاک یا آب جا بگیرد. گفتنی است که این برگ‌ها در صورت تماس با آب یا خاک می‌توانند باعث ایجاد بیماری یا پوسیدگی در گیاه شوند، بنابراین به‌هیچ‌عنوان نباید روی شاخه باقی بمانند.

2. بهتر است چه موقعی از سال، از گیاهان قلمه بگیریم؟

برای قلمه‌های نرم باید از اواسط بهار تا اوایل تابستان و برای قلمه‌های سخت از اواسط پاییز تا اواسط زمستان اقدام کنید. همچنین بهتر است این قلمه‌ها در اوایل صبح گرفته شود زیرا گیاه تازه و آب‌دار و هنوز هوا خنک است.

3. پس از قلمه زدن چقدر زمان می‎برد تا گیاه ریشه دهد؟

با توجه به نوع گیاهی که دارید یک قلمه ممکن است بین 2 الی 4 هفته طول بکشد تا بتواند ریشه بدهد. منظور از ریشه دادن این است که گیاه جدید شما حداقل 2 الی 5 سانتی‌متر ریشه داده و رشد جدیدی را آغاز کند.

4. آیا کاشتن قلمه‌ها به صورت مستقیم در خاک، امکان‎پذیر است؟

به صروت تئوری این کار امکان‌پذیر است اما روشی سخت و با احتمال شکست بالاست. زمانی که قلمه‌ای را از ابتدا درون خاک می‌کارید باید توازن دقیقی بین رطوبت خاک، رطوبت محیط و جریان هوا برقرار کنید وگرنه قلمه نمی‌تواند ریشه بدهد و تکثیر شما شکست می‌خورد. درنتیجه بهتر است مراحل ابتدایی ریشه دادن در آب انجام شده و سپس گیاه به خاک منتقل شود.

5. کدام روش تکثیر کردن گیاهان آپارتمانی از همه آسان‌تر است؟

ساده‌ترین روش برای تکثیر گیاهان خانگی شامل کاشت بذر، تقسیم و قلمه زدن است. روش‌های دیگر تکثیر گیاهان نیاز به دانش گیاهی و تجربه دارد و انجام آن توسط افراد مبتدی می‌تواند به شکست منجر شود.

6. از کجا بفهمیم قلمه گیاه ریشه‌دار شده است؟

اگر قلمه خود را درون آب قرار داده باشید می‌توانید با مشاهده، متوجه رشد جدید ریشه‌های گیاه بشوید، اما اگر قلمه شما در خاک باشد می‌توانید قلمه را به‌آرامی به سمت بالا بکشید، اگر مقاومت کرد یعنی گیاه ریشه جدیدی داده، در غیراین‌صورت هنوز ریشه شکل نگرفته است. ضمن اینکه برای تشخیص ریشه دادن یا ندادن قلمه می‌توانید آن را بررسی کنید که آیا رشد جدید در آن صورت گرفته یا خیر، اگر رشد صورت گرفته یعنی ریشه حاصل شده، اما در صورتی که چنین نباشد هنوز ریشه جدید رشد نکرده است.

7. برای رشد قلمه‌ها کدام بستر از همه مناسب‌تر است؟

بستری بدون خاک بهترین فضا برای شروع رشد یک قلمه است. این بستر باید سبک، با زهکشی عالی و دارای سطح اکسیژن بالا باشد. بستر رشد قلمه‌ها می‌تواند شامل آب، پرلیت، ورمیکولیت، شن یا ترکیب پرلیت با هرکدام از ترکیب‌های قبلی باشد.

8. روش‌های تکثیر کردن گیاهان کدام‌اند؟

7 روش معمول برای تکثیر گیاهان خانگی وجود دارد که شامل بذر، قلمه زدن، تقسیم، پیوند، جوانه زنی، کاشت بافت گیاهی و خوابانیدن می‌شود. 

مزایای نگهداری از گیاهان خانگی

نگهداری از گیاهان خانگی در محل زندگی یا کار، مزایای زیادی از جمله افزایش سطح انرژی و روحیه انسان دارد. البته خرید گیاهان آپارتمانی خانگی و نگهداری از آن‎ها فواید دیگری نیز دارد که ما در مقاله زیر به تفصیل به شرح آن‎ها پرداخته‎ایم. پس پیشنهاد می‌کنیم این مقاله را تا انتها مطالعه کنید تا با فواید گیاهان خانگی به خوبی آشنا شده و از این پس با علاقه و لذت بیشتری به مراقبت و رسیدگی گیاهانتان بپردازید.

مختصری درباره مزایای گیاهان خانگی

نگهداری و انتقال گیاهان به داخل خانه به دوران روم و یونان باستان بر‌می‌گردد. در دوران ویکتوریا نیز، اشراف نخل‌های خود را در داخل گلدان قرار می‌دادند و به درون کاخ‌هایشان منتقل می‌کردند. در واقع آن دوران عدم وجود سرخس و گندمی‌ها در خانه‌ها بی‌معنا بود. مزیت وجود گیاهان در داخل خانه چیزی بیشتر از یک وسیله دکوری است. گیاهان خانگی می‌توانند تاثیر به‌سزایی در عملکرد و سلامت موجودات اطراف خود بگذارند. بنابراین با خرید گیاهان مناسب افزون بر زیبایی و طراوت، از فواید آن نیز بهره‌مند شوید. اگر می‌خواهید درباره فواید گیاهان خانگی بدانید در ادامه مطلب با ما همراه باشید.

1. کمک به نفس کشیدن بهتر و آسان‌تر

انسان‌ها در زمان تنفس، اکسیژن را از هوا می‌گیرند و سپس آن را به صورت دی‌اکسید کربن خارج می‌کنند، اما گیاهان در طول فرآیند فتوسنتز این پروسه را برعکس انجام می‌دهند. یعنی آن‌ها دی‌اکسید‌ کربن را جذب می‌کنند و سپس به صورت اکسیژن خارج می‌کنند. این پروسه باعث می‌شود گیاهان و انسان‌ها تبدیل به جفت‌هایی بسیار مناسب برای یکدیگر شوند. در واقع ما هوای مورد نیاز گیاهان را تامین می‌کنیم و گیاهان نیز در عوض سطح اکسیژن محیط را برای ما افزایش می‌دهند.
نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که برخی گیاهان در شب فتوسنتز را متوقف می‌کنند. در این زمان آن‌ها اکسیژن را جذب و دی‌اکسید کربن را رها می‌کنند. اما برخی گیاهان خاص مانند ارکیده‌ها، ساکولنت‌ها و گیاهان هوازی حتی در این شرایط نیز دی‌اکسید کربن را جذب و اکسیژن را منتشر می‌کنند. در واقع شما می‌توانید از این گیاهان در اتاق خواب خود استفاده کنید و خوابی عالی را تجربه کنید.

2. پیشگیری از بیماری‌های مختلف

زمانی که گیاهان در بیرون از خانه زندگی می‌کنند، با کمک ریشه‌های خود آب‌های زیرزمینی را جذب کرده و طی فرآیندی آن‌را از طریق برگ‌های خود تبخیر می‌کنند، به این فرآیند تَرادَمِش گفته می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد حدود ده درصد از رطوبت اتمسفر از این طریق تامین می‌‌گردد. این فرآیند در گیاهان داخل خانه نیز رخ می‌دهد، فقط دیگر در این مورد آب‌های زیرزمینی وجود ندارند.
گیاهان با این کار باعث افزایش رطوبت فضای داخل خانه می‌شوند. شاید این فرآیند در ماه‌های گرم اثر چندانی نداشته باشد، اما در ماه‌های سرد و مناطق خشک یک هدیه محسوب می‌شود. مطالعات نشان می‌دهد استفاده از گیاهان در داخل خانه‌های خشک، باعث افزایش رطوبت می‌شود که وجود این رطوبت از خشک شدن پوست، سرماخوردگی، گلودرد یا سرفه‌های خشک جلوگیری می‌کند. همچنین افزایش رطوبت باعث کاهش سرعت انتقال ویروس‌ها از جمله آنفولانزا نیز می‌شود.

3. کمک به تصفیه هوای محل زندگی

ناسا تحقیقات زیادی را بر روی کیفیت هوا در محیط‌های مهر و موم شده انجام داده است. این تحقیقات منجر به کشف بزرگی شد که گیاهان نقش مهمی را در آن ایفا می‌کنند. برگ‌ها و ریشه‌های گیاهان می‌توانند باعث از بین بردن گازهای سمی در داخل فضاهای بسته شوند. همچنین برگ‌های گیاهان به تنهایی می‌توانند سطح کمی از مونوکسیدکربن و فرمالدهید را در محیط‌های داخلی از بین ببرند.
ناسا در ادامه توضیح می‌دهد که گیاهان وقتی به عنوان غذا خورده می‌شوند مواد مغذی بدن را تامین می‌کنند. گیاهان می‌توانند مونوکسیدکربن را از هوا جذب کنند و اکسیژن را رها کنند که تاثیر مثبتی بر تنفس انسان دارد. طبق تحقیقات ناسا، برخی از گیاهان در کاهش سطح آلاینده‌ها در محیط نقش بسزایی دارند. این گیاهان شامل موارد زیر هستند:
●پوتوس طلایی
● پاپیتال
  ●داوودی
  ●ژربرا
  ●نخل بامبو
● درخت اژدها

4. افزایش سرعت بهبودی بیماران

شاید فکر کنید هدیه دادن گل یا گیاه در یک ملاقات بیمارستانی کاری کلیشه‌ای است. اما باید بدانید تحقیقات نشان داده است که گیاهان در افزایش سرعت بهبودی بیماران جراحی شده تاثیر به سزایی دارند و از آن به عنوان یک داروی غیرتهاجمی و ارزان برای افراد جراحی شده یاد می‌شود. این تحقیقات در دانشگاه کانزاس انجام شده و نشان می‌دهد مشاهده گل‌ها یا گیاهان در طول دوران نقاهت، باعث بهبود پاسخ‌های فیزیلوژیک بدن می‌شود. بیمارانی که گیاه یا گلی در اطراف خود دارند، در مقایسه با بیمارانی که هیچ گیاهی اطراف خود ندارند فشار خون کمتری دارند و میزان درد کمتری را متحمل می‌شوند. یکی دیگر از تکنیک‌های افزایش سرعت بهبودی در بیماران، تکنیک باغبانی درمانی است. در این روش بیمار با گیاه در تعامل می‌شود و از آن مراقبت می‌کند. بیمارانی که به صورت فیزیکی با گیاهان در ارتباط هستند و از آن مراقبت می‌کنند، با سرعت بیشتری دوران نقاهت را پشت سر می‌گذارند.

5. افزایش کارایی و بهبود عملکرد مغز

تحقیقات زیادی نشان داده‌اند که مطالعه یا فعالیت در مجاورت گیاهان نتایج بسیار بهتری دارد. همانطور که بودن در طبیعت باعث بهبود کارایی مغز ما می‌شود، بودن در کنار گیاهان خانگی نیز به بهبود تمرکز، حافظه و خلاقیت کمک می‌کند. دو مطالعه علمی در نروژ نشان دادند که بهره‌وری و خلاقیت کارکنانی که در کنار گیاهان فعالیت می‌کنند، بسیار بیشتر از کارکنانی است که هیچ گیاهی در اطراف آن‌ها نیست. فعالیت‌هایی که در اطراف گیاهان انجام می‌شود با کیفیت، دقت و ظرافت بیشتر و بهتری صورت می‌گیرد.
در تحقیقی که با حضور 23 نفر انجام شد، محققان داوطلبان را درون کلاس‌هایی با گل‌های مصنوعی، گیاهان طبیعی، عکسی از یک گیاه یا بدون هیچ اثری از گیاه بود، قرار دادند. اسکن‌های مغزی از این داوطلبان نشان داد، آن‌هایی که در کنار گیاهان طبیعی بودند، توجه و تمرکز بیشتری را نسبت به سایر داوطلبان در گروه‌های دیگر داشتند. همچنین مطالعاتی در سال 1996 نشان داد که دانش‌آموزان وقتی در کنار گیاهان قرار دارند، 12 درصد سریع‌تر فعالیت می‌کنند و استرس کمتری را متحمل می‌شوند. در سال 2004 نیز محققان از داوطلبان خواستند تا کلماتی خلاقانه از خود بسازند. در این تحقیق وقتی داوطلبان در کنار گیاهان بودند، عملکردی به شدت بهتر داشتند.

6. کم شدن سطح استرس و ایجاد احساس آرامش

طبق تحقیقی که در ژورنال انسان‌شناسی روانشناختی منتشر شده، وجود گیاهان خانگی در محیط خانه یا محل کار می‌تواند باعث ایجاد آرامش، راحتی و حس حضور در طبیعت شود. در این تحقیق از افراد خواسته شد تا بین دو فعالیت مختلف یکی را انجام دهند، یکی از گزینه‌ها تعویض گلدان یک گیاه خانگی و دیگری کامل کردن یک فعالیت کامپیوتری بود. پس از انجام هر کدام از این فعالیت‌ها، محققان اقدام به اندازه‌گیری پارامترهای بیولوژیکی مرتبط با استرس، مانند ضربان قلب یا فشار خون در هر گروه کردند. آن‌ها متوجه شدند گروهی که باغبانی کردند، نسبت به گروهی که فعالیت کامپیوتری داشتند، سطح استرس کمتری را تجربه کرده‌اند و سطح فشار خون و ضربان قلب در گروهی که فعالیت کامپیوتری کرده بودند، نسبت به گروه باغبان بالاتر بود.

7. کمک به درمان بیماری‎های روحی

وجود گیاهان خانگی می‌تواند برای افرادی که تجربه بیماری‌های روانی دارند موثر و کارآمد باشد. طبق مطالعات علمی، باغبانی درمانی می‌تواند حس بهتری را در افرادی که به افسردگی یا اضطراب مبتلا هستند ایجاد کند. باغبانی درمانی، در تمامی قرن‌ها وجود داشته است. اما در دنیای مدرن امروز نیز روشی برای درمان بیماری‌ها محسوب می‌شود. حتی برخی کلینیک‌های پزشکی در منچستر، برای درمان بیماری‌های مانند افسردگی و اضطراب، نگهداری از گیاهان خانگی را تجویز می‌کنند.

8. افزایش میزان رضایت شغلی کارمندان

شاید اگر محیط کاری شما منظره‌ای عالی رو به طبیعت داشته باشد، از حضور در آنجا لذت ببرید. اما باید بدانید یک گیاه خانگی نیز می‌تواند همان نتیجه را برای شما داشته باشد. محققان طی مصاحبه با 440 کارمند سایت آمازون در هند و ایالات متحده آمریکا، دریافتند افرادی که عناصر و گیاهان طبیعی در محیط‌های شغلی آن‌ها وجود دارد، رضایت شغلی و وفاداری بیشتری نسبت به کارشان دارند و از حضور در محیط کاری خود لذت بیشتری را کسب می‌کنند، در نتیجه کارایی بهتری نیز دارند.

راز‎هایی که باید درباره گل نرگس بدانید

گل نرگس از جمله گل‌های گلدانی بسیار معروف است که ظاهر زیبایش توجه همگان را به خوبی به خود جلب می‌کند. همچنین نرگس دارای پیازی است که می‌توان آن را در باغچه یا گلدان کاشت و هر سال در اوایل فصل بهار منتظر روییدن گل‌های جذابش بود. البته باید بگوییم که راز‌هایی درباره گل نرگس وجود دارد که با دانستن آن‎ها می‎توان به شکل صحیح و آسانی این گل زیبا را کاشته و از آن مراقبت کرد. حال اگر شما هم دوست دارید این راز‎ها را بدانید، در ادامه با ما همراه باشید.

مقدمه

وقتی که نرگس زیبا و دوست داشتنی در فصل بهار شروع به خودنمایی می‌کند، هیچ کس نمی‌گوید “ای کاش تعداد کمتری پیاز نرگس در باغچه می‌کاشتم!”. این پیشگامان بهار با گل‌های شاداب و رقصان خود، روحیه شما را تغییر داده و در آخرین روزهای سرد و عاری از گیاه زمستان، مژده آمدن نوروز را به شما می‌هد. زمانی که هیچ گیاهی در باغچه جرئت نکرده تا پیروزی خود را بر زمستان اعلام کند، نرگس به رویاندن غنچه‌های خود مشغول است! نرگس - یا به بیان عده‌ای، دافودیل - یکی از محبوب‌ترین و البته شناخته شده‌ترین گل‌ها در هر باغچه و فروشگاهی است. به ندرت می‌توانید فردی را بیابید که نتواند یک نرگس زرد (یا حتی نرگس سفید) را تشخیص داده و نام آن را به اشتباه بگوید، اما با وجود این شهرت همگانی، هنوز چیزهایی هست که باید بیشتر در خصوص این گل بدانید؛ در واقع خانواده گل نرگس آنقدر گسترده است که می‌توانیم یک هفته کامل را برای بررسی آن‌ها سپری کنیم. اما از آنجایی که نه مجال کافی برای نوشتن هست و نه احتمالا شما دوست دارید یک مقاله ده صفحه‌ای را بخوانید، تنها به بیان 10 حقیقت و رازهای جالب در مورد گل نرگس بسنده می‌کنیم، 10 حقیقتی که احتمالا به‌گوش‌تان نخورده است. برای آشنایی با این رازها با مقاله زیر همراه باشید.

راز اول: دافودیل همان نرگس است

دافودیل، یکی از نام‌های دیگرگل نرگس است Daffodil .یک واژه لاتین است و به همین علت، استفاده از آن ممکن است تصویر دیگری از گل نرگس را در ذهن ما تداعی کند. در زبان انگلیسی، این دو نام به جای یکدیگر ذکر می‌شوند. البته بسیاری از انگلیسی زبان‌ها نیز باور دارند که استفاده از یک واژه لاتین، ضرورتی ندارد و صرفا باعث ایجاد یک نوع سردرگمی خواهد شد.
بر اساس یک سری باورهای غلط اما مصطلح در جامعه انگلیسی زبان، تصور می‌شود که “دافودیل”(Daffodil)  از کلاس کمتری در برابر “نارسیسس ”(Narcissus) برخوردار است! به همین علت، افرادی که سعی دارند به قول معروف باکلاس برخورد کنند از دافودیل استفاده نکرده و حتی می‌گویند که از این گل بدشان می‌آید و فقط عاشق نارسیسس (نرگس) هستند! این افراد توجهی به تنوع گونه‌های نرگس با گل‌های بزرگ و زرد نداشته و صرفا در بازی با کلمات به سر می‌برند. در ایران نیز دافودیل تحت عنوان یک گل متفاوت به فروش می‌رسد. حتی گاهی در منابع مختلف از آن به‌صورتی مستقل از نرگس یاد می‌شود. خلاصه با توجه به اولین راز از رازهای گل نرگس اگر جایی دیدید که دافودیل می‌فروشند، بدانید که دافودیل همان نرگس زرد خودمان است!

راز دوم: گل نرگس دارای گونه‌های زیاد و متنوعی است

گل نرگس دارای 40 گونه مختلف و همچنین هزاران نوع متفاوت است. شاید اسم گل “جونکویل” یا “ژونکی” را شنیده باشید. این گل هم یک نوع نرگس است! انواع مختلف این گونه از نرگس  (Narcissus jonquilla)دارای گل‌هایی ریز و ظریف و همچنین عطری قوی هستند.

راز سوم: گل شاخه بریده نرگس نباید با دیگر گل‌ها در یک گلدان قرار بگیرد!

نرگس دارای یک شیره بخصوص است. اگر کمی دقت کنید، آن را هنگام بریدن ساقه مشاهده خواهید کرد. این شیره برای سایر گیاهان سمی است. ازاین‌رو اگر قصد دارید نرگس را در گلدانی با سایر گل‎های شاخه بریده قرار دهید، حداقل 24 ساعت پس از بریدن صبر کرده و سپس آن را پیش گل‌های دیگر ببرید تا سایر گل‌ها خراب نشوند. البته که پیشنهاد ما به شما این است که برای داشتن بهترین نتیجه، نرگس را در گلدانی جداگانه و مستقل از سایر گل‌ها قرار دهید.

راز چهارم: پیاز گل نرگس را می‎توان در کنار پیاز‎های دیگر کاشت

برخلاف گل شاخه بریده نرگس، پیاز آن را می‌توانید با سایر پیازها در باغچه بکارید. برای مثال می‌توانید گل نرگس، لاله، سنبل و زعفران زینتی را در کنار هم و در لبه یک پیاده‌رو یا حاشیه باغچه خود بکارید. زمانی که گل‌ها با موفقیت عملیات گلدهی را به پایان برسانند، قادر خواهند بود تا برگ‌های ضعیف شده یکدیگر را پوشش دهند.
از آنجایی که قرار نیست نرگس را ببرید، پس شیره‌ای از آن خارج نشده و خطری گل‌های اطراف را تهدید نمی‌کند. جالب است بدانید پیاز نرگس دافع سنجاب است و بدین ترتیب می‌تواند نقشی محافظ برای سایر گیاهان اطراف خود نیز ایفا کند.

راز پنجم: پیاز نرگس باید در ردیف‌ها و دسته‌هایی با اعداد فرد کاشته شود

حقیقت پنجم از رازهای گل نرگس به نحوه کاشت آن بر می‌گردد. به‌طوری‌که اگر گل‌ها در دسته‌ها و ردیف‎هایی با اعداد فرد و نابرابر کاشته شوند، ظاهر طبیعی‌تری داشته و جلوه باورپذیرتری در باغچه ایجاد می‌کنند. اعداد زوج، کاشت قرینه یا شکل دادن یک ردیف طولانی از گل‌ها می‌تواند خیلی نامتناسب یا بیش‌ازحد قرینه و غیرطبیعی به نظر برسد.

راز ششم: قرار دادن پیاز نرگس کاغذی در آب، بهترین راه برای وادار کردن آن به گلدهی است

پیازهای گل نرگس کاغذی که برای وادار شدن به گلدهی به فروش می‌رسند، از قبل به مدت چندین هفته تحت دمایی پایین قرار گرفته و پیشاپیش آماده گلدهی هستند. این گل‌ها تمامی عناصر ضروری خود را در پیاز خود ذخیره می‌کنند. بنابراین، تنها کاری که شما باید انجام دهید این است که آن‌ها را در یک گلدان یا کاسه با کمی آب قرار دهید تا ریشه برای شکل‌گیری تشویق شود. فقط یادتان باشد آن‌ها را در آب غرق نکنید! حتی بد نیست یک لایه 2 سانتی‌متری از سنگریزه نیز داخل گلدان بریزید.

راز هفتم: اضافه کردن مقداری الکل به آب نرگس کاغذی، از ضعیف و علفی شدن آن جلوگیری می‎کند

هر چه مدت زمان بیشتری از رشد نرگس کاغذی بگذرد، احتمال علفی شدن آن نیز افزایش می‌یابد. برای جلوگیری از تضعیف رشد و پژمردگی این گیاه، می‌توانید با یک اقدام ساده به هدف رسید: آن‌ها را مست کنید! اضافه کردن الکل (اتانول: الکل میوه) به آب این گل‌های پیازی، مانع رشد بیش‌ازحد ساقه‌ها و علفی شدن آن خواهد شد (تقریبا حدود یک سوم ارتفاع عادی خود) و در عین حال هیچ آسیبی به گل‌ها و شکوفه‌های نرگس نیز وارد نخواهد شد.

راز هشتم: فصل پاییز بهترین زمان برای کاشتن پیاز گل نرگس است

یکی از رازهای جالب گل نرگس این است که پیازهای نرگس مثل خرس‌ها هستند! زیرا آن‌ها نیز در فصل زمستان به خواب زمستانی فرو رفته و وارد دوران خفتگی می‌شوند. پیازهای نرگس برای آماده شدن جهت رشد و گلدهی باید چندین ماه در هوای سرد زندگی کنند.
بعد از گذشت این زمان درست هنگامی که گرمای آفتاب بهاری به پیازهای نرگس برسد، از خواب زمستانی خود بیدار خواهند شد! پس آن‌ها را در فصل پاییز بکارید تا برای یک بهار پرانرژی آماده شوند.

راز نهم: در هنگام کاشتن پیاز‌های نرگس، نوک آن‌ها باید به سمت بالا قرار گیرد

اگر دوست دارید کاشت نرگس شما موفقیت‌آمیز باشد، باید پیازهای نرگس را به گونه‌ای بکارید که نوک آن‌ها به سمت بالا باشد. دراین‌باره درنظر داشته باشید که بخش صاف پیاز، جایی است که ریشه از آن جوانه می‌زند. بخش نوک تیز نیز، برگ‌ها را به بالا می‌فرستد.

راز دهم: پیاز نرگس یکی از مقاوم‌ترین پیاز‌هاست

گل نرگس در شرایط مختلف آب و هوایی زندگی کرده و در فصل بهار، با گل‌های زرد یا سفید رنگ خود شادی را به باغچه شما هدیه می‌دهد. نگهداری از پیاز نرگس کار چندان سختی نیست و یکی از بهترین پیازها برای نگهداری توسط افراد تازه‌کار به‌حساب می‌آید.

شیوه نگهداری گیاه فیگوس هندی چگونه است؟

فیکوس هندی یکی از گونه‌های زیبای گیاه مقاوم فیکوس است که برگ‌هایی پهن و بزرگ دارد و برای نگهداری در جا‌هایی مانند گوشه سالن پذیرایی بسیار مناسب است. البته اگر قصد خرید گیاه آپارتمانی فیکوس هندی را دارید، پیشنهاد می‎کنیم در ابتدا مقاله زیر را مطالعه فرمایید. با انجام این کار می‌توانید روش نگهداری فیکوس هندی را به خوبی بیاموزید و به راحتی از این گیاه در خانه یا محل کارتان مراقبت کنید.

شناخت گیاه فیکوس هندی

فیکوس هندی، گیاهی است چوبی با تنه‌ای روشن و برگ‌های سبز که رگ‌برگ‌های روشنش آن را به شدت زیبا می‌کند. این گیاه بومی هندوستان و پاکستان است و حتی در هند به نوعی مقدس نیز شمرده می‌شود تا جایی که می‌توانید آن را در برخی معابد هند ببینید. این گیاه در حیات وحش جزء یکی از بلندترین درختان است که می‌تواند تا 30 متر ارتفاع داشته و تبدیل به درختی عظیم‌الجثه و پهن شود؛ درختی که اتفاقا سایه خوبی را نیز ایجاد می‌کند. دلیل رشد قوی این گیاه آن است که ریشه‌های فیکوس هندی می‌تواند بر ریشه سایر گیاهان اطرافش غلبه کرده و منابع غذایی را از آن‌ها بگیرد. از محیط خارج از خانه گذشته در داخل خانه اما داستان متفاوت است و گیاه رشد بسیار محدودتری دارد؛ به‌طوری‌که می‌تواند تا نهایتا دو متر قد و یک متر عرض داشته باشد. باتوجه به ویژگی‌های فیکوس هندی اگر دنبال خرید یک گیاه پهن برگ و بزرگ برای خانه خود هستید، این گیاه را انتخاب کرده و برای یادگیری روش نگهداری آن نیز در ادامه با این مطلب همراه باشید. در این مطلب همه آنچه در مورد روش نگهداری فیکوس هندی نیاز دارید را به شما خواهیم گفت.

شناسنامه گیاه

• نام علمی : Ficus benghalensis
• بومی: جنوب آسیا، هندوستان، پاکستان
• خانواده: انجیران

شیوه نگهداری گیاه فیکوس هندی

در این بخش با توضیح شیوه نگهداری گیاه فیکوس هندی همراه شما خواهیم بود.

میزان نور لازم برای گیاه

فیکوس هندی به محیطی با نور زیاد علاقه دارد. این گیاه ترجیح می‌دهد در محیطی نورگیر با نور غیرمستقیم و از آفتاب مستقیم خورشید در امان باشد؛ چراکه نور شدید و مستقیم می‌تواند باعث سوختن برگ‌های آن شود. همچنین نور کم و تاریک نیز باعث ضعیف شدن گیاه و کند شدن سرعت رشد آن می‌شود. در طول نگهداری از فیکوس هندی بهتر است هرازگاهی گیاه خود را بچرخانید تا نور به تمام قسمت‌های گیاه برسد و رشد منظمی داشته باشد. همچنین تمام برگ‌های هم گیاه بتوانند به‌خوبی فتوسنتز را انجام دهند.

روش آب‎دهی

در طول فصل رشد و نگهداری از فیکوس هندی بهتر است یک آبیاری مدیریت شده و متوسط برای آن داشته باشید؛ به‌طوری‌که هر زمان سطح بالایی خاک گیاه کاملا خشک شد، مجددا آن را آبیاری کنید. البته باید در این باره حسابی مراقب باشید چون اگر خاک گیاه بیش‌ازحد خشک شود برگ‌های آن می‌ریزد و اگر خاک گیاه بیش‌ازحد خیس باشد نیز باعث پوسیدگی ریشه‌های آن خواهد شد. در طول زمستان نیز بهتر است میزان آبیاری فیکوس هندی خیلی کمتر شود، چراکه گیاه در حال استراحت است و به آب چندانی احتیاج ندارد.

رطوبت و دمای مورد نیاز فیکوس هندی

فیکوس هندی گیاهی رطوبت دوست است و محیطی با رطوبت متوسط را می‌پسندد. در طول تابستان برای فراهم کردن رطوبت مورد نیاز در طول نگهداری از فیکوس هندی می‌توانید این گیاه را با اسپری آب خوشحال کنید تا هم سطح رطوبت محیط بالاتر رفته و هم برگ‌های آن تمیز بمانند. توجه به سطح رطوبت می‌تواند باعث شود که گیاه برگ‌هایی بزرگ‌تر و سالم‌تر داشته باشد. ضمن اینکه قرار دادن این گیاه در نزدیکی وسایل گرمایشی نیز می‌تواند باعث آسیب به آن شود، چراکه وسایل گرمایشی باعث کاهش رطوبت محیط خواهند شد.
از رطوبت گذشته در مورد دمای مناسب برای نگهداری فیکوس هندی باید بگوییم که این گیاه محیطی با دمایی بین 16 الی 25 درجه سانتی‌گراد را دوست دارد. همچنین گرمای بیش‌از‌حد یا سرمای شدید نیز می‌تواند به آن آسیب بزند. درنتیجه هیچ‌گاه گیاه را در مسیر بادهای سرد یا پنجره‌ای که سرما را عبور می‌دهد، قرار ندهید.

بهترین ترکیب خاک برای گیاه

فیکوس هندی خاکی سبک و ارگانیک را دوست دارد که زهکشی خوبی داشته باشد و آب را به‌خوبی تخلیه کند. جالب است بدانید افزودن پرلیت به خاک این گیاه هم به تنفس آن کمک می‌کند و هم باعث می‌شود خاک به اندازه کافی مرطوب بماند. بنابراین اگر می‌خواهید شرایط خاک برای نگهداری از فیکوس هندی را به بهترین شکل فراهم کنید، می‌توانید به خاک پرلیت نیز اضافه کنید.

روش کود دادن به فیکوس هندی

یک کوددهی معمول و استاندارد برای فیکوس هندی در طول نگهداری از آن بسیار عالی است. این کوددهی باید در فصل رشد فیکوس هندی (بهار تا تابستان) و توسط یک کود استاندارد و مایع انجام شود. به‌این‌منظور می‌توانید هر دو ماه یک بار به گیاه کود بدهید. فقط مراقب باشید تا بیش‌ازحد به این گیاه کود ندهید زیرا می‌تواند باعث آسیب به ریشه‌های آن شود. همچنین همیشه پیش از کوددهی مطمئن شوید که خاک گیاه مرطوب است زیرا کوددهی در خاک خشک باعث سوختن ریشه‌های فیکوس هندی خواهد شد.
بعد از فصل رشد گیاه در طول پاییز و زمستان کوددهی را متوقف کنید زیرا گیاه در این فصل‌ها به استراحت رفته و دیگر نیازی به کوددهی ندارد.

زمان و روش عوض کردن گلدان گیاه

فیکوس هندی در طول نگهداری نیاز خاصی به تعویض گلدان ندارد، زیرا این گیاه کمی متراکم شدن در گلدان را دوست دارد، اما اگر احساس می‌کنید که زمان تعویض گلدان گیاه رسیده است بهتر است این کار را در فصل بهار انجام دهید، به‌این‌علت که گیاه در این فصل در قوی‌ترین حالت رشد خود است و آسیب کمتری می‌بیند. برای این‌منظور گلدانی را انتخاب کنید که حدودا یک سایز بزرگتر باشد و از انتقال گیاه به گلدانی بسیار بزرگ خودداری کنید، چراکه گلدان‌های بسیار بزرگ آب بیشتری می‌خواهند و در نتیجه دیرتر هم خشک می‌شوند و این برای گیاه شما خوب نیست و می‌تواند باعث پوسیدگی ریشه‌های آن شود.

روش هرس کردن گیاه

فیکوس هندی در طول نگهداری به ندرت نیاز به هرس پیدا می‌کند اما می‌توانید تاج این گیاه را برای شکل دادن یا پر پشت‌تر کردن آن هرس کنید. حتی می‌توانید ساقه‌های بریده شده و هرس شده را به‌عنوان قلمه برای تکثیر گیاه خود استفاده کرده و تعداد فیکوس هندی های خود را افزایش دهید. ضمن اینکه شما می‌توانید برگ‌های مرده یا ضعیف شده را نیز از روی گیاه هرس کنید. این کار نه‌تنها به آن صدمه‌ای نمی‌زند بلکه باعث تقویت رشد گیاه و جلوگیری از هدر رفت انرژی آن نیز خواهد شد.

آفات آلوده کننده و بیماری‎های احتمالی فیکوس هندی

فیکوس هندی می‌تواند مورد حمله آفاتی مثل شپشک آردی یا کنه تارعنکبوتی قرار بگیرد. این آفات از شیره گیاه تغذیه می‌کنند و از خود اثری سفید و آرد یا تار عنکبوت مانندی به جای می‌گذارند.
این آفت‌ها معمولا به‌خاطر کمبود رطوبت در محیط اطراف یا عدم توجه به گیاه پیدا می‌شوند. یک هوای خشک و گرم محیط مناسبی را برای رشد این آفت‌ها ایجاد می‌کند. برای خلاصی از دست این آفات می‌توانید از روغن نیم یا صابون‌های آفت‌کش استفاده کنید و برگ‌های آلوده شده را با کمک یک پارچه تمیز، پاک کنید.
از آفات گذشته نوبت به بیماری‌های شایع فیکوس هندی در طول نگهداری از آن می‌رسد. بین بیماری‌های فیکوس هندی پوسیدگی ریشه نیز از بیماری‌هایی است که این گیاه به آن مبتلا می‌شود. این بیماری قارچی زمانی رخ می‌دهد که خاک گیاه زهکشی خوبی نداشته باشد، جریان هوای خوبی در اطراف گیاه نباشد یا اینکه گیاه را بیش‌ازحد آبیاری کرده باشید. پوسیدگی ریشه خودش را با ریزش برگ و یا زرد شدن برگ‌ها نشان می‌دهد و در صورتی که به موقع متوجه آن نشوید گیاه شما خواهد مرد. بنابراین حسابی مراقب این مورد باشید.

روش تکثیر کردن گیاه

این گیاه را به دو روش می‌توانید تکثیر کنید. روش معمول و محبوب، تکثیر از طریق قلمه زدن ساقه است. برای این کار باید ساقه‌ای سالم از گیاه را انتخاب کنید و سپس آن را درون آب قرار دهید تا ریشه بدهد. وقتی ریشه‌های گیاه به اندازه کافی رشد کردند و قوی شدند می‌توانید آن را به گلدانی جدید منتقل کنید.
گفتنی است که روش اول برای ساقه‌هایی است که هنوز چوبی و سفت نشده‌اند، اما اگر ساقه‌های گیاه شما بیش‌ازحد چوبی و سفت هستند باید از طریق خواباندن ساقه به تکثیر فیکوس هندی خود اقدام کنید. روش دوم کمی تخصصی‌تر و سخت‌تر است و حتما قبل از انجام آن درباره این روش تکثیر مطالعه کنید.

پاسخ به سوالات متداول درباره گیاه فیکوس هندی

1. دلیل زرد شدن برگ‌های گیاه چیست؟

زرد شدن برگ‌های این گیاه می‌تواند به‌خاطر آبیاری زیاد باشد. آبیاری زیاد باعث پوسیدن ریشه‌های گیاه و در نتیجه ضعف گیاه در جذب انرژی می‌شود و خودش را با زرد شدن برگ‌ها نشان خواهد داد.

2. دلیل ریزش برگ‌های گیاه چیست؟

یکی از معمول‌ترین دلایل ریزش برگ در این گیاه، افزایش سن است. در این زمان برگ‌های قسمت پایینی گیاه شروع به ریزش می‌کند که مشکل خاصی ندارد و چرخه طبیعی زندگی گیاه است، اما اگر این ریزش برگ در همه جای گیاه و به تعداد زیاد است احتمالا مشکلی در آبیاری وجود دارد، چراکه ترد شدن و شکننده شدن برگ‌ها قبل از ریزش نشانه‌ای از آبیاری کم و قهوه‌ای شدن و نرم شدن بیش‌ازحد برگ‌ها نشانه‌ای از آبیاری زیاد فیکوس هندی است.

3. دلیل خشک شدن یا سوختگی برگ‌های فیکوس هندی چیست؟

مطمئنا گیاه شما نور بسیار زیادی دریافت می‌کند که همین مساله باعث سوختن برگ‌های آن می‌شود. این گیاه در داخل خانه، توانایی تحمل نور مستقیم و شدید خورشید را ندارد و این مساله به آن آسیب می‌زند.

4. در هنگام آبیاری فیکوس هندی باید به چه نکاتی توجه کنیم؟

برای آبیاری به این گیاه بهتر است از یک جدول زمان‌بندی دقیق استفاده نکنید و در عوض به خاک گیاه خود دقت کنید؛ به‌طوری‌که هر زمان 5 الی 10 سانتی‌متر بالایی خاک گیاه خشک شد زمان آبیاری مجدد آن است. برای آبیاری فیکوس هندی باید آب را از پایین و نزدیک روی خاک بریزید و حتما آب اضافه خارج شده از زیرگلدانی را دور بریزید.

5. روش پر‌پشت‌تر کردن گیاه چگونه است؟

برای پر‎پشت‎تر کردن فیکوس هندی، بهتر است هر چند وقت یک‌بار گیاه خود را در برابر نور بچرخانید تا گیاه رشد منظم و یک دستی داشته باشد. همچنین می‌توانید با هرس کردن شاخه‌های بیرون زده یا مرده، گیاه خود را زیباتر و قوی‌تر کنید.